Андэрс Цэльсій: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др Bot: + Шаблон:Normdaten |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Вучоны |
|||
[[File:Anders-Celsius-Head.jpg|thumb|Андэрс Цэльсій]] |
|||
|Імя = Андэрс Цэльсій |
|||
|Арыгінал імя = Anders Celsius |
|||
|Фота = Anders-Celsius-Head.jpg |
|||
|Шырыня = |
|||
|Подпіс = |
|||
|Дата нараджэння = 27.11.1701 |
|||
|Месца нараджэння = {{Месца нараджэння|Упсала}}, [[Швецыя]] |
|||
|Дата смерці = 25.04.1744 |
|||
|Месца смерці = {{Месца смерці|Упсала}}, Швецыя |
|||
|Грамадзянства = {{SWE}} |
|||
|Навуковая сфера = [[астраномія]] |
|||
|Месца працы = |
|||
|Навуковая ступень = |
|||
|Навуковае званне = |
|||
|Альма-матэр = [[Упсальскі ўніверсітэт]] |
|||
|Навуковы кіраўнік = |
|||
|Знакамітыя вучні = |
|||
|Вядомы як = стваральнік [[Градус Цэльсія|шкалы Цэльсія]] |
|||
|Вядомая як = |
|||
|Узнагароды і прэміі = |
|||
|Роспіс = |
|||
|Шырыня роспісу = |
|||
|Сайт = |
|||
}} |
|||
'''Андэрс Цэльсій''' ({{lang-sv|Anders Celsius}}; [[27 лістапада]] [[1701]], [[Упсала]], [[Швецыя]] - [[25 красавіка]] [[1744]], Упсала, Швецыя) — шведскі астраном, геолаг і метэаролаг (у тыя часы [[геалогія]] і [[метэаралогія]] лічыліся часткай астраноміі). |
'''Андэрс Цэльсій''' ({{lang-sv|Anders Celsius}}; [[27 лістапада]] [[1701]], [[Упсала]], [[Швецыя]] - [[25 красавіка]] [[1744]], Упсала, Швецыя) — шведскі астраном, геолаг і метэаролаг (у тыя часы [[геалогія]] і [[метэаралогія]] лічыліся часткай астраноміі). |
||
Радок 13: | Радок 37: | ||
Бацька Андэрса Цэльсія, Нільс, і абодвы дзеда, Магнус Цэльсій і Андэрс Споўл, таксама былі прафесарамі. Навукоўцамі былі і шматлікія іншыя сваякі Андэрса Цэльсія, у тым ліку яго дзядзька Улаф Цэльсій (1670-1756), тэолаг, батанік, гісторык і ўсходазнаўца. |
Бацька Андэрса Цэльсія, Нільс, і абодвы дзеда, Магнус Цэльсій і Андэрс Споўл, таксама былі прафесарамі. Навукоўцамі былі і шматлікія іншыя сваякі Андэрса Цэльсія, у тым ліку яго дзядзька Улаф Цэльсій (1670-1756), тэолаг, батанік, гісторык і ўсходазнаўца. |
||
{{astronomer-stub}} |
|||
⚫ | |||
[[Катэгорыя:Постаці астраноміі]] |
|||
⚫ | |||
[[Катэгорыя:Постаці шведскай навукі]] |
|||
[[Катэгорыя:Постаці шведскай астраноміі]] |
|||
[[Катэгорыя:Вучоныя, у гонар якіх названы фізічныя адзінкі вымярэння]] |
|||
[[ar:أندرس سلزيوس]] |
[[ar:أندرس سلزيوس]] |
Версія ад 23:05, 21 сакавіка 2012
Андэрс Цэльсій | |
---|---|
Anders Celsius | |
Дата нараджэння | 27 лістапада 1701 |
Месца нараджэння | Упсала, Швецыя |
Дата смерці | 25 красавіка 1744 (42 гады) |
Месца смерці | Упсала, Швецыя |
Месца пахавання | |
Грамадзянства | Швецыя |
Бацька | Nils Celsius[d] |
Род дзейнасці | астраном, фізік, матэматык, выкладчык універсітэта, вынаходнік, хімік, метэаролаг |
Навуковая сфера | астраномія |
Месца працы | |
Альма-матар | Упсальскі ўніверсітэт |
Навуковы кіраўнік | Жак Касіні |
Вядомыя вучні | Johan Gottschalk Wallerius[d], Jakob Gadolin[d][2] і Pehr Wilhelm Wargentin[d][2] |
Вядомы як | стваральнік шкалы Цэльсія |
Член у | |
Узнагароды |
член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] |
Подпіс | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Андэрс Цэльсій (шведск.: Anders Celsius; 27 лістапада 1701, Упсала, Швецыя - 25 красавіка 1744, Упсала, Швецыя) — шведскі астраном, геолаг і метэаролаг (у тыя часы геалогія і метэаралогія лічыліся часткай астраноміі).
Біяграфія
Прафесар астраноміі Упсальскага ўніверсітэта (1730-1744). Ён прапанаваў шкалу Цэльсія, у якой тэмпература патройнай кропкі вады (гэтая тэмпература практычна супадае з тэмпературай плаўлення лёду пры нармальным ціску) прымалася за 100, а тэмпература кіпення вады - за 0. У 1745 годзе, ужо пасля смерці Цэльсія, шкала была перавернутая Карлам Лінеем (за 0 сталі прымаць тэмпературу плаўлення лёду, а за 100 - кіпенне вады), і ў такім выглядзе выкарыстоўваецца да нашага часу.
Разам з французскім астраномам П'ерам Луі Мора дэ Маперцюі ўдзельнічаў у экспедыцыі з мэтай вымярэння адрэзка мерыдыяна ў 1 градус ў Лапландыі (тады - частка Швецыі). Аналагічная экспедыцыя была арганізавана на экватар, на тэрыторыі цяперашняга Эквадора. Параўнанне вынікаў пацвердзіла здагадку Ньютана, што Зямля ўяўляе сабой эліпсоід, пляскаты ля палюсоў.
Назіраў Паўночнае ззянне і апісаў больш за 300 сваіх і чужых назіранняў. Выявіў, што адхіленні стрэлкі компаса карэлююцца з інтэнсіўнасцю ззяння. На гэтай падставе зрабіў правільнае заключэнне, што прырода Паўночнага ззяння звязана з магнетызмам.
У 1741 годзе заснаваў Упсальскую астранамічную абсерваторыю. Вельмі дакладна вымераў яркасць 300 зорак, выкарыстоўваючы сістэму аднолькавых шкляных пласцін, паглынае святло.
Бацька Андэрса Цэльсія, Нільс, і абодвы дзеда, Магнус Цэльсій і Андэрс Споўл, таксама былі прафесарамі. Навукоўцамі былі і шматлікія іншыя сваякі Андэрса Цэльсія, у тым ліку яго дзядзька Улаф Цэльсій (1670-1756), тэолаг, батанік, гісторык і ўсходазнаўца.
- Нарадзіліся 27 лістапада
- Нарадзіліся ў 1701 годзе
- Асобы
- Нарадзіліся ў Упсале
- Памерлі 25 красавіка
- Памерлі ў 1744 годзе
- Памерлі ў Упсале
- Пахаваныя ў Швецыі
- Выкладчыкі Упсальскага ўніверсітэта
- Члены Лонданскага каралеўскага таварыства
- Члены Леапальдзіны
- Члены Шведскай каралеўскай акадэміі навук
- Члены Прускай акадэміі навук
- Вучоныя паводле алфавіта
- Постаці астраноміі
- Памерлі ад сухот
- Постаці шведскай навукі
- Постаці шведскай астраноміі
- Вучоныя, у гонар якіх названы фізічныя адзінкі вымярэння