Аляксандр Пятровіч Карпінскі

Аляксандр Пятровіч Карпінскі
Аляксандр Пятровіч Карпінскі
	руск.: Александр Петрович Карпинский
Дата нараджэння	26 снежня 1846 (7 студзеня 1847)
Месца нараджэння	Краснатур’інск, Верхатурскі павет[d], Пермская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	15 ліпеня 1936 (89 гадоў)
Месца смерці	Удзельная[d], гарадское паселішча Удзельная[d], Раменскі раён[d], Маскоўская вобласць, РСФСР, СССР;
Месца пахавання	Некропаль каля Крамлёўскай сцяны;
Грамадзянства	Расійская імперыя; Расійская рэспубліка; РСФСР[d]; СССР;
Бацька	Pyotr Mikhailovich Karpinsky[d]
Дзеці	Evgeniya Tolmatcheva-Karpinskaya[d]
Род дзейнасці	палеантолаг, геолаг, прафесар, горны інжынер, батанік
Навуковая сфера	геалогія, стратыграфія, палеанталогія, мінералогія і петраграфія
Месца працы	Геалагічны камітэт[d]; Расійская акадэмія навук; Расійская акадэмія навук (1917—1925)[d]; Акадэмія навук СССР[d];
Альма-матар	Mining Engineers Corps[d] (1866);
Член у	Леапальдзіна; Расійская акадэмія навук (1917—1925)[d]; Пецярбургская акадэмія навук; Акадэмія навук СССР[d]; Нацыянальная акадэмія навук Украіны; Турынская акадэмія навук[d];
Узнагароды	мемарыяльная прэмія Гайдэна ў вобласці геалогіі[d] (1897) Канстанцінаўскі медаль (1892) медаль Уоластана[d] (1916)
Подпіс
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аляксандр Пятровіч Карпінскі (руск.: Алекса́ндр Петро́вич Карпи́нский, 1847 — 15 ліпеня 1936) — расійскі і савецкі геолаг, грамадскі дзеяч, ардынарны акадэмік Пецярбургскай Акадэміі Навук (1896). Акадэмік Беларускай акадэміі навук (1928).

Біяграфія

Скончыў Горны інстытут у Пецярбургу (1866). З 1869 года — ад’юнкт, у 1877—1896 гадах — прафесар Горнага інстытута. Удзельнічаў (1882) у арганізацыі Геалагічнага камітэта (з 1885 — дырэктар, з 1903 — ганаровы дырэктар). З 1916 года выконваў абавязкі віцэ-прэзідэнта, у 1917—1936 гадах першы выбарны прэзідэнт Акадэміі Навук СССР. У 1899—1936 гадах — дырэктар і прэзідэнт Усесаюзнага мінералагічнага таварыства. У 1935—1936 гадах — член ЦВК СССР.

Карпінскі — адзін з заснавальнікаў расійскіх навуковых школ: рэгіянальнай геалогіі, геалагічнай картаграфіі і тэктонікі, палеанталогіі і стратыграфіі, петраграфіі, геалогіі рудных і нярудных радовішчаў. Вылучыў арцінскі ярус пермскай сістэмы (1874). Упершыню абгрунтаваў двух’ярусную будову Рускай платформы (1880, 1887) і заканамернасці яе геалагічнай гісторыі (1919). Агульнагеалагічныя працы паслужылі асновай прац, прысвечаных карысным выкапням Урала (1881), заканамернасцям размяшчэння радовішчаў руд плаціны, золата, нікелю, жалеза, а таксама каменнага вугалю, каменнай солі і інш. Карпінскі распачаў даследаванні Вялікага Данбаса (1883). Распрацаваў навуковыя метады тэктанічнага аналізу пры дапамозе палеагеаграфічных рэканструкцый (1887, 1894), палеагеаграфічных і фацыяльнага аналізу.

Распрацаваў шэраг петраграфічных метадаў, прынцыпы наменклатуры і класіфікацыі горных парод (1900).

Крыніцы

↑ http://www.ras.ru/presidents/d87f4048-5927-414c-bcf8-8ed52dc51550.aspx
↑ Карпинский Александр Петрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^а ^б www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>
↑ Czech National Authority Database Праверана 20 верасня 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ Geltman D. V. Владимир Леонтьевич Комаров: краткий биографический очерк, Vladimir Leontyevich Komarov: a short biography // Историко-биологические исследования — 2020. — Vol. 12, Iss. 4. — P. 12–37. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2020-14002
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q129944727"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109"></a>

Спасылкі

Аляксандр Пятровіч Карпінскі ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
Біябібліаграфічны паказальнік у рэпазіторыі Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)

[_fae0befa96f1359a-1] ttp://www.ras.ru/presidents/d87f4048-5927-414c-bcf8-8ed52dc51550.aspx

[_2fc9dfb77bd2aeb6-2] Карпинский Александр Петрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_6e236b839d85ffe8-3] а ^б www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>

[_ff66063308465dd6-4] Czech National Authority Database Праверана 20 верасня 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[_9a4d1c6175717db9-5] Geltman D. V. Владимир Леонтьевич Комаров: краткий биографический очерк, Vladimir Leontyevich Komarov: a short biography // Историко-биологические исследования — 2020. — Vol. 12, Iss. 4. — P. 12–37. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2020-14002
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q129944727"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Прэзідэнты Расійскай акадэміі навук
Пецярбургская акадэмія навук (1724—1917)	Л. Л. Блюментрост (1725—1733) • Г. К. фон Кейзерлінг (1733—1734) • І.-А. фон Корф (1733—1740) • К. фон Брэверн (1740—1741) • К. Р. Разумоўскі (1746—1798) • А. Л. фон Нікалаі (1798—1801) • М. М. Навасільцаў (1801—1810) • С. С. Увараў (1818—1855) • Д. М. Блудаў (1855—1864) • Ф. П. Літке (1864—1882) • Д. А. Талстой (1882—1889) • Вялікі князь Канстанцін Канстанцінавіч (1889—1915)
Расійская акадэмія навук (1917—1925)	А. П. Карпінскі (1917—1936)
Акадэмія навук СССР (1925—1991)	А. П. Карпінскі (1917—1936) • У. Л. Камароў (1936—1945) • С. І. Вавілаў (1945—1951) • А. М. Несмяянаў (1951—1961) • М. У. Келдыш (1961—1975) • А. П. Аляксандраў (1975—1986) • Г. І. Марчук (1986—1991)
Расійская акадэмія навук (з 1991)	Ю. С. Восіпаў (1991—2013) • У. Я. Фортаў (2013—2017) • В. В. Казлоў (2017, в. а.) • А. М. Сяргееў (2017—2022) • Г. Я. Краснікаў (з 2022)