Андрэас Шлютэр

Андрэас Шлютэр
ням.: Andreas Schlüter
Дата нараджэння	1660[…] ці магчыма 1659
Месца нараджэння	Гданьск, Гданьскі павет, Паморскае ваяводства, Велікапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая[…]
Дата смерці	1714[…]
Месца смерці	Санкт-Пецярбург, Маскоўская дзяржава[…]
Грамадзянства	Германія[…]  Маскоўская дзяржава  Рэч Паспалітая
Род дзейнасці	скульптар, архітэктар, бурштыннік, будаўнік, дзеяч мастацтваў, рысавальнік, дзеяч выяўленчага мастацтва
Вучоба	Gymnasium Farmsen[d]
Мастацкі кірунак	барока
Член у	Пруская акадэмія навук
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Андрэас Шлютэр (ням.: Andreas Schlüter, 20 мая 1660, Гамбург альбо Гданьск — 1714, Санкт-Пецярбург) — нямецкі архітэктар і скульптар, найбольш яркі і запатрабаваны прадстаўнік ранняга барока ў Германіі. Дырэктар Берлінскай акадэміі мастацтваў у 1702—1704 гадах.

Біяграфія

У 1689—1693 гг. працаваў у Польшчы, пераважна ў Варшаве, дзе стварыў скульптурнае ўбранне каралеўскага палаца ў Вілянаве і палаца Красіньскіх. Шэраг яго работ знаходзіцца ў Жоўкве, маёнтак Яна Сабескага.

У 1694 годзе перамясціўся ў Берлін, дзе распрацоўваў інтэр’еры апартаментаў курфюрста і наглядаў за будаўніцтвам Гарадскога палаца ў Берліне. Яго шэдэўрам лічыцца конны помнік «Вялікаму курфюрсту», цяпер перанесены ў Шарлоттенбург, найбольш значны для таго часу конны помнік, створаны у 1696 годзе (адліты ў 1700 годзе Іяганам Якобі (ням. Johann Jacobi)) [11]. У 1697 годзе Шлютер стварыў бронзавую статую курфюрста Фрыдрыха III для Кёнігсберга. У гэтых помніках Шлютер выступае апалагетам складаю прускага абсалютызму. У статуі вялікага курфюрста ён імкнуўся даць вобраз грознага і мудрага валадара. Апрануты ў антычны касцюм, у пышным парыку, кіраўнік Прусіі ўрачыста сядзіць на кані. Пастамент помніка упрыгожаны вялікімі дэкаратыўнымі валютамі і чатырма фігурамі закутых у ланцугу рабоў, якія сімвалізуюць перамогі прускага абсалютызму.

У 1698 годзе Шлютэру даручылі завяршыць распачатую Нерынгам пабудову і вырабіць аздабленне будынка берлінскага арсенала.

У 1699 годзе Шлютэру даручылі кіраваць будаўніцтвам вялікага каралеўскага палаца па створаным ім праекце. Да таго часу ён быў прызначаны галоўным архітэктарам. Берлінскі палац будаваўся доўга: пачаты задоўга да Шлютэра, ён быў фактычна скончаны толькі да сярэдзіны XIX стагоддзя. Аднак вонкавы выгляд будынка вызначылі менавіта тыя яго часткі, якія былі створаныя Шлютэрам. Яму належалі паўднёвы і паўночны фасады палаца і фасады яго ўнутранага двара, а таксама інтэр’ер лесвіцы і шэраг парадных пакояў.

У 1706 годзе з-за інтрыг свайго суперніка Эазандэра фон Гётэ Шлютэр быў адхілены ад пабудовы вялікага палаца, але не пазбавіўся пасады прыдворнага скульптара і вылепіў ў 1713 годзе надмагільны помнік Фрыдрыха I.

За год да смерці Шлютэр прыняў прапанову Пятра Першага, 1 траўня 1713 года Андрэас Шлютэр падпісаў дамову з Якавам Брусам і пераехаў у Расію будаваць Санкт-Пецярбург у чыне «дырэктара будаўніцтва». Пасяліўся ў Летнім палацы, для якога выканаў шэраг скульптур і рэльефаў. Архітэктару прызначылі жалаванне ў пяць тысяч рублёў у год. У 1714 годзе, дзякуючы яму Летні палац набыў свой канчатковы, цяперашні выгляд.

Памёр 4 ліпеня 1714 года. Магіла Шлютэра на Сампсоніеўскіх могілках не захавалася.