Брам ван Велдэ

Брам ван Велдэ
ісл.: Bram (Abraham Gerardus) van Velde
Род дзейнасці	мастак, ілюстратар, літограф, графік, дзеяч выяўленчага мастацтва
Дата нараджэння	19 кастрычніка 1895(1895-10-19)[…]
Месца нараджэння	Zoeterwoude-Dorp[d], Zoeterwoude[d], Паўднёвая Галандыя, Нідэрланды, Каралеўства Нідэрландаў
Дата смерці	28 снежня 1981(1981-12-28)[…] (86 гадоў)
Месца смерці	Grimaud[d], дэпартамент Вар, рэгіён Праванс — Альпы — Лазурны Бераг, Метраполія Францыі, Францыя
Грамадзянства	Каралеўства Нідэрландаў
Узнагароды і прэміі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Брам ван Велдэ (нідэрл. Bram (Abraham Gerardus) van Velde, 19 кастрычніка 1895, Зутэрваўдэ, Нідэрланды — 28 снежня 1981, Грыма, дэпартамент Вар, Францыя) — нідэрландскі жывапісец.

Біяграфія і творчасць

Сын дробнага прадпрымальніка, які кінуў сям’ю. Маці з чатырма дзецьмі ў глыбокай беднасці жыла ў Лейдэне, Гаазе і інш. У 1907 годзе Брам ван Велдэ паступіў у Гаазе вучнем у афарміцельскую фірму, атрымаў некаторую падтрымку мясцовых мецэнатаў, капіяваў у музеі старых галандскіх майстроў. З 1922 года падарожнічаў па Еўропе, непадоўга жыў у Мюнхене, Брэмене, у калоніі нямецкіх мастакоў у Ворпсведзе (да якой некалі быў блізкі і пра якую пісаў Р. М. Рыльке), затым у Парыжы, зноў у Брэмене (дзе ў 1927 адбылася яго першая выстава), затым у Берліне і Парыжы. У французскай сталіцы ў канцы 1920-х — пачатку 1930-х гг. — разам з братам Герам ван Велдэ (1897—1987) — некалькі разоў выстаўляўся ў Салоне Незалежных. У гэты перыяд адкрыў для сябе жывапіс Маціса, пазнаёміўся з Пікасо. З 1929 па 1936 разам з жонкай, нямецкай мастачкай Лілі Клёкер, жыў у Іспаніі, сям’я бедавала. Жонка памерла ў шпіталі, Брам ван Велдэ быў рэпатрыяваны ў Францыю. Некалькі разоў арыштоўваўся французскімі ўладамі з-за непарадкі ў дакументах, размоваў на вуліцах па-нямецку і г. д. Пасябраваў з С. Бэкетам, які некалькі разоў пісаў пра яго творчасць.

Нягледзячы на тое, што ў канцы 1930-х мастак, здавалася, набыў свой сапраўдны стыль, стаўшы адным з лідараў інфармеля, у 1941 годзе ён кідае жывапіс і зноў пачынае пісаць толькі ў 1945 (такія разрывы і прочыркі здараліся ў творчасці Брама ван Велдэ не адзін раз). Першая вялікая выстава яго работ у адной з галерэй Парыжа адбылася ў 1946 годзе і была абсалютна правальнай. Такімі ж аказаліся экспазіцыі ў 1947 годзе ў галерэі Эме Мага і ў 1948 у Нью-Ёрку. У 1958 годзе вялікую рэтраспектывуван Велдэ робіць Кунстхале ў Берне, і мастак перабіраецца ў Жэневу. Некалькі гадоў ён дзеліць жыццё паміж Жэневай і Парыжам, а з 1967 года практычна пастаянна жыве ў Швейцарыі.