Ванадзор

Ванадзор
Краіна	Арменія
Марз	Лары
Каардынаты	40°48′46″ пн. ш. 44°29′18″ у. д.HGЯO
Заснаваны	1828
Плошча	25 км²
Вышыня цэнтра	1 350 м
Насельніцтва	105 тыс. чалавек (2010)
Шчыльнасць	4,296 чал./км²
Часавы пояс	UTC+4, летам UTC+5
Тэлефонны код	+374 (322)
Паштовыя індэксы	2001-2024
Аўтамабільны код	36
Афіцыйны сайт	vanadzor.am
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ванадзор^[2] (арм.: Վանաձոր) — трэці па велічыні горад Арменіі пасля Ерэвана і Гюмры. Адміністрацыйны цэнтр марза Лары.

Транспарт

Горад знаходзіцца на чыгуначнай лініі Тбілісі-Гюмры. Адлегласць па аўтамагістралі да Ерэвана 125 кіламетраў, да Тбілісі — 146 кіламетраў. Цэнтр шашэйных дарог на Ерэван (Дыліжан — Севан), Гюмры, Тбілісі (Алавердзі), Ташыр. Развіта ўнутрыгарадская сетка маршрутных таксі (20 маршрутаў), таксі.

Культура і адукацыя

У Ванадзоры функцыянуе школа жывапісу, творы яе найбольш адораных выхаванцаў з поспехам дэманструюцца на рэспубліканскіх і міжнародных выставах. У прапагандзе жывапісу вялікую ролю адыгрывае мясцовая карцінная галерэя. Адным з цэнтраў культурнага жыцця горада з'яўляецца дзяржаўны драматычны тэатр імя Аванэса Абеляна. Лялечны тэатр.

У Ванадзоры дзейнічаюць шэраг вышэйшых навучальных устаноў:

Ванадзорскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Аванеса Туманяна (1969). Рыхтуе кадры для ўсёй паўночнай Арменіі і армянскіх раёнаў Грузіі.
філіял Армянскага дзяржаўнага політэхнічнага ўніверсітэта (1959),
філіял Армянскай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі.

Насельніцтва

Год	Колькасць
1831	494	^[3]
1873	2 017	^[3]
1897	3 917	^[3]

Год	Колькасць
1922	6 427
1926	8 640	^[3]
1939	17 607	^[3]

Год	Колькасць
1959	49 424	^[3]
1970	106 691	^[3]
1980	148 876	^[3]

Год	Колькасць
2001	107 394	^[3]
2004	106 300	^[3]
2017	90 525

Гарады-пабрацімы

Bagneux^[d], Францыя (1967)^[4]^[5]
Батумі, Грузія (16 лістапада 2006)^[6]^[7]^[…]
Віцебск, Беларусь (16 ліпеня 2012)^[8]^[5]
Кіславодск, Расія (2005)^[9]^[5]
Люблін, Польшча (15 жніўня 2017)^[10]^[11]
Маарду, Эстонія (25 кастрычніка 2007)^[12]^[5]^[…]
Падольск, Расія (2004)^[13]^[5]
Пасадэна, ЗША (1992)^[14]^[5]
Сюйчжоу^[d], Кітай (чэрвень 2001)^[15]^[5]
Цхалтуба, Грузія (2022)^[16]^[5]

Вядомыя ўраджэнцы

Альберт Вагаршакавіч Азаран — гімнаст, трохразовы алімпійскі чэмпіён, чатырохразовы чэмпіён свету, заслужаны майстар спорту СССР
Вахтанг Рубенавіч Дарчынян
Шаварш Уладзіміравіч Карапецян — спартсмен, 11-разовы рэкардсмен свету, 13-разовы чэмпіён Еўропы ў падводным плаванні.
Тэрэза Гайкаўна Мірзаян
Уладзімір Пятровіч Асмалоўскі (нар. 1947) — беларускі гісторык.

Крыніцы

↑ 34,4% населения Армении живет в Ереване
↑ Напісанне Ванадзор у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.3., Мн., 1996, С.500.
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і Հայաստանի բնակավայրերի բառարան — Երևան: 2008. — 184 с.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q79716951"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a>
↑ https://vanadzor.am/banjo/
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж https://vanadzor.am/qur-qaxaqner/
↑ https://batumi.ge/ge/?page=show&sec=5
↑ https://vanadzor.am/batum/
↑ https://vanadzor.am/vitebsk-2/
↑ https://vanadzor.am/kislovodsk/
↑ https://lublin.eu/lublin/wspolpraca-miedzynarodowa/miasta-partnerskie-i-zaprzyjaznione/wanadzor-armenia-miasto-zaprzyjaznione,10457,w.html
↑ https://lublin.eu/lublin/wspolpraca-miedzynarodowa/miasta-partnerskie-i-zaprzyjaznione/3,strona.html
↑ https://vanadzor.am/maardu/
↑ https://vanadzor.am/podolsk/
↑ https://vanadzor.am/pasadena/
↑ https://vanadzor.am/cjuichjou/
↑ https://vanadzor.am/ckhatubo/

[1] 34,4% населения Армении живет в Ереване

[pr-2] Напісанне Ванадзор у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.3., Мн., 1996, С.500.

[_a09503050d200f4e-3] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і Հայաստանի բնակավայրերի բառարան — Երևան: 2008. — 184 с.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q79716951"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a>

[_a54e95e4115bac88-4] ttps://vanadzor.am/banjo/

[_cfdae74477952458-5] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж https://vanadzor.am/qur-qaxaqner/

[_40dd443c80c82f58-6] ttps://batumi.ge/ge/?page=show&sec=5

[_2e578f47eb50efea-7] ttps://vanadzor.am/batum/

[_1422ca690441545e-8] ttps://vanadzor.am/vitebsk-2/

[_69fcfe89c37ceff0-9] ttps://vanadzor.am/kislovodsk/

[_5d3aa4b9b395dad8-10] ttps://lublin.eu/lublin/wspolpraca-miedzynarodowa/miasta-partnerskie-i-zaprzyjaznione/wanadzor-armenia-miasto-zaprzyjaznione,10457,w.html

[_256fd5fcab08d86e-11] ttps://lublin.eu/lublin/wspolpraca-miedzynarodowa/miasta-partnerskie-i-zaprzyjaznione/3,strona.html

[_f789ab7f000431e8-12] ttps://vanadzor.am/maardu/

[_5ce06648c2176568-13] ttps://vanadzor.am/podolsk/

[_1048c75800b49944-14] ttps://vanadzor.am/pasadena/

[_b7a079837ea6438c-15] ttps://vanadzor.am/cjuichjou/

[_098ece56bd6e0be4-16] ttps://vanadzor.am/ckhatubo/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]