Гданьская архідыяцэзія

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Гданьская архідыяцэзія
лац.: Archidioecesis Gedanensis
польск.: Archidiecezja gdańska
Галоўны горад Гданьск, Польшча
Краіна  Польшча
Дата заснавання 30 снежня 1925
Кафедральны сабор Базіліка Святой Троіцы, Дзевы Марыі і Святога Бернарда
Дыяцэзіі-суфраганы Пэльпінская і Торуньская дыяцэзіі
Парафій 198
Іерарх Tadeusz Wojda[d]
Плошча дыяцэзіі 2 500 км²
Насельніцтва дыяцэзіі
  • 1 029 384 чал. (2019)
Колькасць каталікоў 914 000
Афіцыйны сайт diecezja.gda.pl
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гданьская архідыяцэзія (лац.: Archidioecesis Gedanensis, польск.: Archidiecezja gdańska) — дыяцэзія Рымска-Каталіцкай царквы з цэнтрам у горадзе Гданьск (Польшча), якая кіруецца іерархам з тытулам арцыбіскупа-мітрапаліта гданьскага.

У мітраполію Гданьска ўваходзяць Пэльпінская і Торуньская дыяцэзіі.

Кафедральным саборам гданьскай архідыяцэзіі з'яўляецца Аліўскі кафедральны сабор у Гданьску.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Пасля Першай сусветнай вайны і аднаўлення незалежнай Польшчы горад Гданьск (Данцыг) не быў вернуты Польшчы ад Германіі, а ператвораны ў вольны горад паводле Версальскай дамовы. Каталіцкая кангрэгацыя на захад ад Віслы належала да Хелмінскай дыяцэзіі, якая была вернута Польшчы, а на ўсход ад Віслы — да Вармійскай дыяцэзіі, якая заставалася часткай Германіі ў міжваенны перыяд. Немцы ў адміністрацыі Хелмінскай дыяцэзіі былі заменены польскімі святарамі, а польская мова стала абавязковай. У той час як каля 130 тысяч чалавек у Гданьску былі католікамі, толькі каля 10 % з іх былі польскамоўнымі, і першыя спробы рэарганізаваць касцёльнае жыццё былі зроблены вясной 1919 года, калі члены нямецкай кангрэгацыі папрасілі аб прыналежнасці да Вармінскай дыяцэзіі.

У той час як гэтыя спробы падтрымліваліся нямецкім урадам, польскі ўрад спрабаваў захаваць існуючую сітуацыю. 24 красавіка 1922 года Папа Пій XI вырашыў заснаваць Апостальскую адміністратуру Вольнага горада Данцыга, якая непасрэдна падпарадкоўвалася Папе Рымскаму. У 1925 годзе паміж Польшчай і Апостальскай Сталіцай быў падпісаны канкардат, паводле якога Апостальскі адміністратар цяпер павінен быў падпарадкоўвацца нунцыю ў Варшаве, што выклікала пратэсты мясцовага нямецкага каталіцкага насельніцтва. Такім чынам, 30 снежня 1925 года Папа Рымскі заснаваў вызваленую ад падаткаў Данцыгскую дыяцэзію і 2 студзеня 1926 года прызначыў Эдварда О'Рурка першым біскупам.

25 сакавіка 1992 года дыяцэзія атрымала статус мітраполіі.

17 лістапада 1993 года арцыбіскуп выдаў інструкцыю аб статусе кашубскай мовы як мовы літургіі.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]