Генрык Лаўмянскі

Генрык Лаўмянскі
Генрык Лаўмянскі
	польск.: Henryk Łowmiański
Дата нараджэння	22 жніўня 1898
Месца нараджэння	Даўгуджэй[d], Вількамірскі павет, Ковенская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	4 верасня 1984 (86 гадоў)
Месца смерці	Познань, Польшча;
Месца пахавання	Польшча;
Грамадзянства	Расійская імперыя; Польшча;
Род дзейнасці	гісторык, медыявіст
Навуковая сфера	медыевістыка, гісторыя, славістыка
Месца працы	Універсітэт Стэфана Баторыя; Універсітэт імя Адама Міцкевіча; Віленскі ўніверсітэт;
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	Віленскі ўніверсітэт;
Вядомы як	аўтар прац па гісторыі Польшчы і Вялікага Княства Літоўскага
Член у	Польская акадэмія ведаў[d]; Польская акадэмія навук;
Ордэн Будаўнікоў Народнай Польшчы
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Генрык Лаўмянскі (польск.: Łowmiański; 22 жніўня 1898, Даўгуджэй, цяпер Літва — 4 верасня 1984, Познань) — польскі гісторык-медыевіст і славяназнавец.

Вучыўся ва ўніверсітэце Св. Уладзіміра ў Кіеве, м.інш. у вядомага гісторыка Мітрафана Доўнар-Запольскага. У 1919 г. пераехаў у Вільню, у Універсітэт Стэфана Баторыя, з 1934 г. — прафесар. Напісаныя Г. Лаўмянскім у 1920-1930-я працы застаюцца актуальнымі. Гісторыкам была і жонка — Марыя Лаўмянская, разам яны падрыхтавалі да выдання (1939) фундаментальны том «Актаў віленскіх цэхаў», але пачатак 2-й сусветнай вайны пакінуў кнігу ў рукапісе.

У красав. 1945 г. кіраўніцтва Пазнаньскага ўніверсітэта прапанавала Г. Лаўмянскаму ўзначаліць кафедру Усходняй Еўропы, і ў сяр. мая 1945 г. Г. Лаўмянскі пакінуў Вільню. З сабою Лаўмянскі перавёз унікальную бібліятэку, якой карысталіся некалькі пакаленняў студэнтаў. У Познані быў заснаваны асяродак вывучэння ВКЛ, праз нейкі час пачаў выходзіць навуковы альманах «Lituano-Slavica Posnanensia», прысвечаны гісторыі ВКЛ. З 1951 г. — дырэктар Інстытуту гісторыі Пазнаньскага ўніверсітэта. Правадзейны член Польскай АН (1952).

Рэдактар 1-га тому Гісторыі Польшчы (1957). Аўтар прац па гісторыі польскага Сярэднявечча, даследванняў па гісторыі Расіі і інш. славянскіх краін. У працы «Праблема ролі нарманаў ва ўзнікненні славянскіх дзяржаў» (1957) Г. Лаўмянскі раскрытыкаваў нарманісцкую тэорыю. Фундаментальная праца Г. Лаўмянскага «Старажытнейшая гісторыя Польшчы» (1963) адзначаная ў 1964 г. Дзяржаўнай прэміяй.

Загінуў, у Г. Лаўмянскага быў зусім слабы зрок, трапіўшы пад трамвай.

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Дзярновіч А. Спадчына прафэсара Лаўмяньскага // Наша Ніва on-line: Культура. 2006, жн. 18, 0:23 — Эл.рэсурс nashaniva.by
БСЭ.