Горвальскае выступленне сялян (1905)
Горвальскае выступленне сялян 1905 года — сялянскае выступленне, якое адбылося ў ходзе рэвалюцыі 1905—1907 гадоў у Расійскай імперыі ў снежні 1905 года ў мястэчку Горваль Рэчыцкага павета Мінскай губерні.
У канцы 1905 года па ініцыятыве агітатараў Усерасійскага сялянскага саюза братоў А. і Ц. Чысцікаў тут была створана арганізацыя гэтага саюза. Яе ўдзельнікі — жыхары мястэчка Л. Козыр, М. і Р. Галашы раз'язджалі па вёсках і агітавалі сялян далучацца да саюза, аб'явіць усеагульны страйк.
19 снежня (1 студзеня 1906) паліцыя зрабіла вобыск у Л. Козыра, пры арышце ён крыкнуў: «Завіце народ!» Вяскоўцы, узброеныя каламі, вызвалілі яго. Пабіты ураднік уцёк, а прыстаў схаваўся ў валасным праўленні. Сяляне вырашылі трымаць у палоне прыстава, пакуль не будуць вызвалены арыштаваныя раней браты Чысцікі.
20 снежня ў валасное праўленне дастаўлены 2 схопленыя жандарскія унтэр-афіцэры. Ураднік, 2 гарадавыя, 10 паліцэйскіх, якія прыбылі з Рэчыцы, вызвалілі прыстава і жандараў, але сяляне пачалі склікаць народ. Да праўлення збеглася амаль усё насельніцтва мястэчка. Натоўп выгнаў урадніка з памагатымі за ваколіцы Горвалі. Мястэчка часова апынулася ў руках паўстанцаў.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Шыбека, З. Горвальскае выступленне сялян 1905 // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мінск: БелЭн, 1996. — С. 88—89. ISBN 985-11-0041-2.