Другая Гёхштэцкая бітва

Гёхштэцкая бітва
Асноўны канфлікт: Іспанская спадчына
герцаг Дж. Чэрчыль Мальбара
Дата	13 жніўня 1704
Месца	Гёхштэт-на-Дунаі, Германія
Вынік	Рашучая перамога антыфранцузскага альянсу
Праціўнікі
Свяшчэнная Рымская імперыя: Аўстрыя Каралеўства Прусія Гесэн-Касель Гесэн-Гомбург Каралеўства Англія Галандская рэспубліка Данія Каралеўства Францыя Курфюрства Баварыя
Камандуючыя
Джон Мальбара Яўген Савойскі Каміль Талар Фердынанд Марсен Максіміліян II
Сілы бакоў
56 000 салдат 66 гармат 60 000 салдат 90 гармат
Страты
4 542 забітых 7 942 параненых 20 000 забітых і параненых 14 190 палонных
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гёхштэцкая бітва (ням.: Zweite Schlacht bei Höchstädt), у англамоўных крыніцах называецца Бітва пры Бленхейме (англ.: Battle of Blenheim; ад ням.: Blindheim — назвы камуны ў Баварыі) — бітва, якая адбылася 13 жніўня 1704 года, у час вайны за іспанскую спадчыну (1701—1714), у раёне вёскі Гёхштэт (сучасны горад Гёхштэт-на-Дунаі, Германія) на левым беразе Дуная.

Людовік XIV планаваў вывесці з вайны Леапольда I аблогай Вены, габсбургскай сталіцы, і атрымаць выгодны мірны дагавор. Пагроза для Вены была вельмі высокай: армія баварскага курфюрста і маршала Марсена ў Баварыі пагражалі з захаду, а вялікая армія маршала Вандома ў паўночнай Італіі стварала сур'ёзную небяспеку з наступам праз перавал Брэнер. Вена таксама знаходзілася пад ціскам венгерскага паўстання Ракацы і яго ўсходніх паходаў. Разумеючы небяспеку, герцаг Мальбара вырашыў зняць пагрозу аблогі з Вены, накіраваўшы свае сілы на поўдзень, аказваючы дапамогу імператару Леапольду I у рамках Вялікага саюза.

Войскі пад камандаваннем прынца Яўгенія Савойскага і герцага Дж. Чэрчыля Мальбара разграмілі франка-баварскую армію пад камандаваннем баварскага курфюрста Максіміліяна і французскіх маршалаў Ф. Марсена і К. Талара.

Перадгісторыя

Да 1704 года вайна за іспанскую спадчыну ішла чацвёрты год. Мінулы год стаў вельмі паспяховым для Францыі і яе саюзнікаў, асабліва на Дунаі, дзе маршал дэ Вілар і курфюрст Баварыі стварылі сур'ёзную пагрозу для аўстрыйскай сталіцы — Вены. Аднак з прычыны рознагалоссяў паміж камандзірамі Вілара змяніў менш актыўны Талар. Але ў 1704 годзе пагроза заставалася рэальнай: паўстанне Ракацы ў Венгрыі пагражала Свяшчэннай Рымскай імперыі, а войскі маршала Вандома рыхтавалі наступ з паўночнай Італіі У палацах Версаля і Мадрыда падзенне Вены лічылі той падзеяй, якая пачне разбурэнне Вялікага альянсу..

Для прадухілення з'яўлення на Дунаі войскаў саюзнікаў 46-тысячная армія Вільруа стрымлівала 70 000 галандскіх і англійскіх салдат каля Маастрыхта, пакуль генерал дэ Кюні абараняў Эльзас ад варожага ўварвання. Адзінымі войскамі, даступнымі для абароны Вены, апынуліся 36 000 салдат Луі Бадэнскага, якія сачылі за маршалам Таларам у Страсбуры; таксама тут знаходзіліся 10 000 салдат пад камандаваннем графа Штырума, які назіраў за Ульмам.

Аўстрыйскі пасол у Лондане граф Рэтыслау і герцаг Мальбара ўсведамлялі значэнне сітуацыі. Але галандцы, не якія жадалі паслабленні сіл у іспанскіх Нідэрландах, былі супраць ваеннай аперацыі на Дунаі. Мальбара вырашыў падмануць галандскіх саюзнікаў, сімуляваўшы перамяшчэнне войскаў у Мозель па ўхваленым Гаагай плане, але адтуль ён накіраваў іх на злучэнне з аўстрыйскімі сіламі ў паўднёвай Германіі.

Ход бітвы

Талар неразумна размясціў свае войскі, сканцэнтраваўшы значную частку іх каля вёсках Бліндгайм, Оберглау, Лутцынген.

Памяць

У памяць пра гэту перамогу герцаг Мальбара назваў Бленхеймскі палац (англ. Blenheim Palace), адзін з самых вялікіх і багатых у Англіі.

Літаратура

• Гохштедт // Военная энциклопедия : ([в 18 т.]) / под ред. В. Ф. Новицкого [и др.]. — СПб. ; [М.] : Тип. т-ва И. В. Сытина, 1911—1915.