Дэсант у Здудзічах

Дэсант у Здудзічах
Асноўны канфлікт: Вялікая Айчынная вайна
Дата	26 чэрвеня 1944 года
Месца	Здудзічы, сучасны Светлагорскі раён
Вынік	перамога СССР
Праціўнікі
СССР Трэці рэйх
Камандуючыя
А. Пяскоў, Б. Цэйтлін невядома
Сілы бакоў
каля 200 байцоў, 14 катэраў невядома
Страты
1 забіты і 9 параненых, некалькі суднаў пашкоджаны невядома

Дэсант у Здудзічах 26 чэрвеня 1944 года — тактычны дэсант, высаджаны караблямі Дняпроўскай ваеннай флатыліі ў ходзе Беларускай наступальнай аперацыі Вялікай Айчыннай вайны.

План аперацыі

З першага дня Беларускай аперацыі катэры Дняпроўскай ваеннай флатыліі (камандуючы капітан 1-га рангу В. В. Грыгор’еў) падтрымлівалі войскі 65-й арміі (камандуючы генерал-лейтэнант П. І. Батаў) 1-га Беларускага фронту (камандуючы генерал арміі К. К. Ракасоўскі), якая наступала па даліне Бярэзіны.

Для знішчэння буйной групоўкі нямецкай 9-й арміі (камандуючы генерал пяхоты Ганс Ёрдан) групы армій «Цэнтр» у раёне Здудзічы — Парычы было вырашана высадзіць рачны дэсант на ўскраіне Здудзічаў з мэтай хутчэйшага вызвалення гэтай вёскі, пераўтворанай у магутны вузел абароны. Абапіраючыся на дадзены населены пункт, немцы амаль на суткі затрымалі наступленне 105-га стралковага корпуса. Узнікла пагроза страты высокага тэмпу прасоўвання войск. У дэсант была выдзелена стралковая рота (100 чалавек). У атрад высадкі былі ўключаныя 4 катэры, яшчэ 8 складалі атрад артылерыйскай падтрымкі, паход забяспечвалі 2 катэры-тральшчыка. Для артылерыйскай падтрымкі дэсанту было выдзелена некалькі батарэй 193-й стралковай дывізіі. Камандзір 2-га дывізіёна бронекатэраў ДнВФ капітан 3-га рангу А. Пяскоў быў прызначаны камандзірам высадкі.

Ход аперацыі

З надыходам цемры 25 чэрвеня катэры выйшлі ў шлях. Пасля ўтойлівага перасячэння лініі фронту была выяўлена нямецкая плавучая і замініраваная загарода, якую мінёрам флатыліі ўдалося ўтойліва ліквідаваць. Да месца высадкі ўдалося падысці незаўважна, але пры набліжэнні да берага катэры былі выяўленыя. Акрамя артылерыйскага і мінамётнага абстрэлу па іх адкрыла агонь размешчаная на беразе на выпадак з’яўлення савецкіх катэраў нямецкая батарэя. Дзякуючы магутнаму атраду артпадтрымкі (частка суднаў акрамя артылерыйскага ўзбраення мела мінамётныя рэактыўныя ўстаноўкі «Кацюша») гэтая батарэя была хутка падаўленая, не паспеўшы дамагчыся траплення ў караблі.

Пры падтрымцы агню бронекатэраў высаджаная рота дэсантнікаў захапіла на беразе тры лініі траншэй і замацавалася ў іх. У вельмі хуткі тэрмін атрад высадкі зрабіў яшчэ адзін рэйс і даставіў туды ж другую роту (таксама каля 100 чалавек). Пасля трохгадзіннага бою каля 4:00 раніцы 26 чэрвеня сяло Здудзічы было вызвалена, захопленыя значныя трафеі. Хуткае ўзяцце вёскі забяспечыла паспяховыя дзеянні савецкіх войск і станоўча адбілася на ходзе аперацыі па разгрому нямецкай Бабруйскай групоўкі.

Некалькі катэраў атрымалі аскепкавыя пашкоджанні, у экіпажах загінуў 1 чырвонафлоцец, 9 чалавек, у тым ліку камандзір атрада старшы лейтэнант Б. Цэйтлін, атрымалі раненні.

Літаратура

• Григорьев В. В. И корабли штурмовали Берлин / [лит. запись Н. Н. Ланина]. — М.: Воениздат, 1984. — 253 с. : 6 л. ил. — (Военные мемуары).
• Абрамов Е. П. «Черная смерть». Советская морская пехота в бою / отв. ред. И. Стешина. — «Эксмо», 2009. — (Война и мы). — ISBN 978-5-699-36724-5.
• Моряки в операции «Багратион» // Союзное государство. — 2009. — № 3. Архівавана 4 сакавіка 2016.
• Рассказ участника десанта(недаступная спасылка)
• Домошенкин С., Вербовой А. Десантные действия Днепровской флотилии на Припяти // Морской сборник. — 2015. — № 5 (2018). — С. 80—91.
• Чертов В. Днепровская военная флотилия в операции «Багратион». // Морской сборник. — 2019. — № 8. — С. 78-85.