Захар Якаўлевіч Карнееў

Захар Якаўлевіч Карнееў
2-і апякун Харкаўскай навучальнай акругі 1817 — 1822
Папярэднік	Севярын Восіпавіч Патоцкі
Пераемнік	Іван Сямёнавіч Арлай
2-і Мінскі губернатар 1796 — 1806
Манарх	Павел I Аляксандр I
Папярэднік	Іван Мікалаевіч Няплюеў
Пераемнік	Герман Іванавіч Родынг
4-ы Арлоўскі віцэ-губернатар 1785 — 18 студзеня 1797
Губернатар	Аўраам Сцяпанавіч Лапухін Сямён Аляксандравіч Няплюеў Сяргей Апанасавіч Бранчанінаў Аляксандр Пятровіч Квашнін-Самарын
Папярэднік	Пётр Іванавіч Навасілыдаў
Пераемнік	Павел Іванавіч Пратасаў
Нараджэнне	1748 Багадухаўскі павет[d], Расійская імперыя
Смерць	1828 Багадухаўскі павет[d], Слабодска-Украінская губерня, Расійская імперыя
Гады службы	з 1775
Прыналежнасць	Расійская імперыя
Род войскаў	army[d]
Званне	палкоўнік

Захар Якаўлевіч Карнееў (руск.: Захáрий Я́ковлевич Корнéев; 1748—1828) — першы мінскі губернатар (1796—1806), пазней — папячыцель Харкаўскага ўніверсітэта і Харкаўскай навучальнай акругі, пісьменнік. Сенатар, правадзейны стацкі саветнік, тайны саветнік.

Біяграфія

На ваеннай службе з 1775 года. У 1775 годзе адпраўлены да някрасаўскіх казакоў, для вяртання іх у расійскае падданства. Вядомы ў свой час масон.

У 1782 годзе прызначаны дырэктарам эканоміі, то бок членам казённай палаты ў Курскае намесніцтва. У 1785 годзе прызначаны арлоўскім віцэ-губернатарам.

Пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай у студзені 1793 года і стварэння 3 красавіка 1793 года на анексаванай тэрыторыі Мінскай губерні ў складзе Расійскай імперыі, у 1796 годзе Захар Карнееў прызначаны першым грамадзянскім мінскім губернатарам.

Пры губернатары Карнееве пачалася перапланіроўка Мінска. Новая галоўная магістральная вуліца Мінска была спланавана і пракладзена на месцы зрытай часткі гарадскіх валоў XVI—XVII стагоддзя і названа ў імя губернатара Захар’еўскай (цяпер — праспект Незалежнасці). У 1805 годзе апекай Карнеева закладзены губернатарскі сад (названы пасля гарадскім; цяпер — парк імя Максіма Горкага), а таксама сквер, які ў 1870 годзе названы Аляксандраўскім.

21 снежня 1802 года Карнееў атрымаў дваранскі герб.

У 1808 годзе Захар Карнееў прызначаны сенатарам, а ў 1810 годзе — членам Дзяржаўнага савета.

У 1810 годзе стаў хросным бацькам сына Васіля Джункоўскага — Аляксандра.

У 1815 годзе, па прапанове князя Аляксандра Галіцына Карнееў стаў адным з віцэ-прэзідэнтаў расійскага біблейскага таварыства. У 1817 годзе Галіцын прызначыў яго апекуном Харкаўскай навучальнай акругі.

Працы

Крыніца — Электронныя каталогі РНБ

• Карнеев З. Я. Мысли, излиявшиеся при чтении молитвы Господней: Отче наш. — СПб.: тип. Акад. наук, 1814. — 23 с. — (авт. установлен по статье Б. Модзалевского «Лабзин» в Русском биогр. словаре).
• Карнеев З. Я. Мои понятия о символе веры : Сочинение автора мыслей, излиявшихся при молитве Отче наш. — СПб.: печ. при Имп. Акад. наук, 1814. — 46 с. — (автор устан. по изд.: Масанов. Словарь псевдонимов. — Т. 1. — М., 1956).

Перапіска з Карнеевым князя А. М. Галіцына і А. Ф. Лабзіна надрукавана ў «Русском Архиве» (1892, № 12 і 1833, № 5).

Галерэя

• 
  Помнік Захару Карнееву ў парку імя Максіма Горкага
• 
  Шыльда на помніку ў парку імя Максіма Горкага
• 
  Будынак мінскай гімназіі, адкрытай пры Карнееве ў 1803 годзе.

Літаратура

• Щелков И. Из истории Харьковского университета // Журнал Министерства народного просвещения. — 1890. — № 10.