Кадзуй Атані

Кадзуй Атані
яп.: 大谷光瑞
Нараджэнне	27 снежня 1876(1876-12-27) ці 1876 Кіёта, прэфектура Кіёта, Японія
Смерць	5 кастрычніка 1948(1948-10-05) ці 1948 Beppu[d], прэфектура Оіта, Японія
Род	Ōtani family[d]
Бацька	Ōtani Kōson[d]
Жонка	Ōtani Kazuko[d]
Веравызнанне	Honganji-ha[d]
Дзейнасць	бхікшу, вынаходнік
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера	будызм і research expedition[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кадзу́й Ата́ні (яп.: 大谷 光瑞 А:тані Ка:дзуй, ; манаскае імя Кёнё (яп.: 鏡如 Кё:нё), 27 снежня 1876 — 5 кастрычніка 1948) — японскі падарожнік-даследчык, арганізатар і спонсар экспедыцый у Цэнтральную Азію. У еўрапейскай літаратуры вядомы з тытулам «граф Атані», паколькі быў выхадцам з родавай шляхты, у японскай літаратуры таксама як 22 настаяцель Заходняга манастыра Ханган-дзі.

Біяграфія

Адукацыя

У маладосці Кадзуй Атані атрымліваў адукацыю ў Лондане і падарожнічаў па Еўропе. У гэты час ён пазнаёміўся з шэрагам падарожнікаў-даследчыкаў. У іх ліку былі Свен Гедин, Аўрэль Стэйн і Альберт фон Ле Кок. Гэтыя сустрэчы моцна паўплывалі на яго, і ён прыняў рашэнне даследаваць Усходні Туркестан, рэгіён, які адыграў важную ролю ў распаўсюдзе будызму. Сярод яго мэтаў было выяўленне старадаўніх тэкстаў будыйскіх сутраў.

Экспедыцыі Атані

У 1902—1910 гадах Кадзуй Атані арганізаваў і фінансаваў тры значныя экспедыцыі ў Цэнтральную Азію, толькі ў першай з якіх (1902—1904) ён удзельнічаў асабіста. Асноўны раён даследаванняў уключаў аазісы Сіньцзяна. Адгалінаванні маршрутаў ўключалі таксама Казахстан, Непал, Індыю і Расію. Самым значным дасягненнем лічыцца археалагічнае даследаванне старажытнага горада Субашы у пустыні Такла-Макан.

Казуй Атані вымушаны быў спыніць асабісты ўдзел у экспедыцыях у сувязі са спадчыным абавязкам настаяцеля ў 1903 годзе, атрымаўшы вестку пра смерць свайго бацькі, Атані Касона.

Дзейнасць у Японіі

У якасці настаяцеля ён працягваў арганізацыю экспедыцый, а таксама здзейсніў мадэрнізацыю будыйскай школы Дзёдо-сінсю ў Кіёта.

Выдаткі на экспедыцыі пацягнулі за сабой даўгі Дзёдо-сінсю, і ў выніку ўзніклага фінансавага скандалу ў 1914 годзе ён вымушаны быў адрачыся ад пасады настаяцеля, перадаўшы яго свайму пляменніку Касё Атані, які стаў 23-м настаяцелем.

Гады Другой сусветнай вайны

У перыяд вайны Кадзуй Атані быў дарадцам на акупаваных Японіяй тэрыторыях Кітая (Маньчжоу-го) і пабываў у савецкім палоне (1945—1947).

Праз некалькі гадоў пасля вайны ён памёр ад раку страўніка.

Ацэнка дзейнасці

Кодзуй Атан складаўся членам Каралеўскага геаграфічнага таварыства. Разведкі Брытанскай і Расійскай імперый у сувязі з уцягнутасцю рэгіёна яго даследаванняў у Вялікую гульню прытрымліваліся думкі, што археалагічная накіраванасць экспедыцый графа Атані — не больш чым прыкрыццё для шпіянажу.

Значная па аб’ёме і важная для навукі археалагічная «калекцыя Атані» цяпер падзелена паміж музеямі ў Японіі (Кіёта і Токіа), а таксама ў Кітаі і Карэі. Дзённікі і фатаграфіі, зробленыя экспедыцыямі, а таксама іх батанічныя калекцыі захоўваюцца ва Універсітэце Рукоку у Японіі.

Кадзуй Атані таксама пакінуў шэраг даследаванняў, прысвечаных Кітаю і Маньчжурыі.

Літаратура

• Комиссаров, С. А. «Коллекция Отани»: наследие японских экспедиций в Восточный Туркестан (Синьцзян) / С. А. Комиссаров, М. В. Семенова. — С.19-26
• Hopkirk, Peter (1980). Foreign Devils on the Silk Road: The Search for the Lost Cities and Treasures of Chinese Central Asia. Amherst: The University of Massachusetts Press. ISBN 0-87023-435-8.
• Sugiyama, Jiro: Central Asian Objects brought back by the Otani-Expedition. Nationalmseum Tokyo, 1971.
• Laut J. P., K. Röhrborn (Hrsg.): Der türkische Buddhismus in der japanischen Forschung. Wiesbaden 1988.
• 津本陽　『大谷光瑞の生涯』（角川文庫）
• 杉森久英　『大谷光瑞』（中央公論社）
• 『大谷光瑞とアジア』（柴田幹夫編、勉誠出版、2010年5月）-多角的な観点からの論考を収む。