Каралеўскі замак у Познані

Замак
Каралеўскі замак у Познані
Zamek Królewski w Poznaniu
Паўднёвая частка замку
52°24′33″ пн. ш. 16°55′52″ у. д.
Краіна	Польшча
Горад	Познань
Архітэктурны стыль	Готыка-адраджэнне, класіцызм
Архітэктар	невядомы; Witold Milewski (адбудаванне)
Будаўніцтва	Канец XIII ст. — 1550
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Замак каля 1617 г., фрагмент ілюстрацыі Познані з Civitates Orbis Terrarum . Theatri praecipuarum totius mundi urbium liber sextus Франца Хогенберга і Георга Браўна, выдадзены ў Кёльне ў 1617 годзе

«Будынак Рачынскага» — выгляд з Вялікапольскай плошчы

Выгляд з вул. Лудгарды (сакавік 2005 г.)

Від на Замак з боку Collegium Altum

Каралеўскі замак у Познані — каралеўская рэзідэнцыя ў Познані , верагодна, пабудаваная ў 13 ст. Пшэмыслам II, затым неаднаразова пашыралася. Замак быў сведкам многіх гістарычных падзей. У 1493 годзе вялікі магістр Тэўтонскага ордэна Ганс фон Тыфен прысягнуў на вернасць каралю Польшчы. Замак быў часткова разбураны падчас Паўночнай вайны, перабываў у заняпадзе. Часткова перабудаваны ў канцы XVIII ст. Зноў разбураны ў 1945 годзе, часткова адбудаваны ў 1959—1964 гадах, затым рэканструяваны ў 2010—2013 гадах па праекце Вітольда Мілеўскага .

Гісторыя будаўніцтва і сучасны выгляд

Няма звестак, якія маглі б дакладна сказаць, калі быў пабудаваны першы замак у Познані. Мяркуецца, што першая пабудова была пабудавана ў часы кіравання Пшэмысла I, якая магла пачалася на пагорку, які тады называўся замкавая гара (mons castrensis), а цяпер называецца гара Пшэмысла, з будаўніцтвам мураванай жылой вежы, якая атачае ўзвышша частаколам. У сярэдзіне XIII ст. невялікая рэзідэнцыя магла быць уключана ў сістэму сцен, размешчанай на левабярэжнай Познані у 1253 г. Будаўніцтва мог распачаць і сын Пшэмысла I, Пшэмысл II, які ў надзеі ўз’яднаць польскія землі пад сваёй уладай пачаў будаваць новы замак, які павінен быў стаць яго рэзідэнцыяй. У 1295 годзе Пшэмысл II стаў каралём Польшчы, але праз год, у 1296 годзе, кароль быў забіты, і пашырэнне замка не было завершана. Пра тое, што будаўніцтва было перапынена на першым этапе, сведчыць змена сцяны з манаскай на гатычную і іншы спосаб падмурка пазнейшай фазы. Працу маглі працягнуць Глагоўска-Жаганскія Пясты, якія кіравалі Вялікай Польшчай, а завяршыў яе пабудову напярэдадні 1337 года Казіміра III Вялікі, для якога, калі ён быў ваяводам Вялікай Польшчы, замак служыў сядзібай. У часы праўлення Казіміра Вялікага ў замку, верагодна, быў узведзены жылы дом, але яго форма не была да канца даследавана да пабудовы існуючага будынка на месцы замка . Замак тады складаўся з вежы, гатычнага дома і навакольных сцен.

Пазней з поўдня была прыбудавана абарончая вежа, якая выступала за сцены замка і горада. З часоў Уладзіслава Лакеткі будынак стаў пастаянай сядзібай генерал-губернатараў Вялікай Польшчы. У 1434 годзе Уладзіслаў II Ягайла даручыў рэканструкцыю моцна пашкоджанай вежы. У пачатку XVI стагоддзя гатычны замак ужо не адпавядаў стандартам каралеўскай рэзідэнцыі, таму ў 1513 годзе ў біскупскай рэзідэнцыі на Тумскім востраве спыніўся кароль Жыгімонт Стары.

У пачатку XVI ст. генеральны стараста Вялікай Польшчы Лукаш Гурка распачаў генеральную перабудову замка. Летапісныя запісы сведчаць, што будынкі будаваліся практычна з нуля. Падчас пажару горада ў 1536 годзе яшчэ не дабудаваны замак згарэў.

Спасылкі

• Камітэт рэканструкцыі Каралеўскага замка ў Познані