Міхаіл Міхайлавіч Зошчанка

Міхаіл Зошчанка
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Міхаіл Міхайлавіч Зошчанка
Дата нараджэння	28 ліпеня (9 жніўня) 1894[…]
Месца нараджэння	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя або Палтава, Палтаўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	22 ліпеня 1958(1958-07-22)[…] (63 гады)
Месца смерці	Ленінград, РСФСР, СССР
Пахаванне	Sestroretsk cemetery[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Бацька	Mikhail Ivanovich Zoshchenko[d]
Альма-матар	Паўлаўскае ваеннае вучылішча[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, журналіст, драматург, перакладчык, сцэнарыст
Мова твораў	руская
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Узнагароды	Ордэн Святой Ганны III ступені Ордэн Святой Ганны IV ступені Ордэн Святога Станіслава II ступені Ордэн Святога Станіслава III ступені
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Міхаіл Міхайлавіч Зошчанка (29 ліпеня (10 жніўня) 1895, Палтава — 22 ліпеня 1958, Сестрарэцк) — савецкі празаік, журналіст, сцэнарыст.

Біяграфія

У друку дэбютаваў у 1922 годзе. Належаў да літаратурнай групы «Серапіёнавы браты». У творах 1920-х гг. пераважна ў форме аповяду стварыў камічны вобраз героя-абывацеля з убогай мараллю і прымітыўным поглядам на навакольнае. У 1927 годзе прыняў удзел у калектыўным рамане «Вялікія пажары», якія публікаваліся ў часопісе «Аганёк». У 1930-х гадах працаваў у буйной форме: «Вернутая маладосць», «Блакітная кніга» і інш. Нарыс «Гісторыя адной перакоўкі» увайшоў у кнігу «Канал імя Сталіна» (1934).

З пачатку Айчыннай вайны быў у эвакуацыі ў Алма-Аце (працаваў у сцэнарнай студыі «Масфільма»). Увесну 1943 вярнуўся ў Маскву, быў членам рэдкалегіі часопіса «Кракадзіл».

У 1944—1946 шмат працаваў для тэатраў. Дзве яго камедыі былі пастаўленыя ў Ленінградскім драматычным тэатры, адна з якіх — «парусінавы партфель» — вытрымала 200 пастановак за год.

Пачынаючы са жніўня 1943 года, у перыяд росквіту славы Зошчанка, у літаратурным перыядычным часопісе «Кастрычнік», была пачата публікацыя першых кіраўнікоў аповесці «Перад узыходам сонца». У ёй пісьменнік спрабаваў разабрацца ў сваёй меланхаліі і неўрастэніі, грунтуючыся на вучэннях З. Фрэйда і І. Паўлава. 14 жніўня 1946 з’явілася Пастанова Аргбюро ЦК ВКП (б) аб часопісах «Зорка» і «Ленінград», у якім падвергнуліся жорсткай крытыцы рэдакцыі абодвух часопісаў «за прадастаўленне літаратурнай трыбуны пісьменніку Зошчанка, творы якога чужыя савецкай літаратуры». Часопісу «Зорка» забаранялася ў далейшым друкаваць творы пісьменніка, а часопіс «Ленінград» быў наогул зачынены. Услед за Пастановай на Зошчанка і Г. Ахматаву абрынуўся сакратар ЦК ВКП (б) А. Жданаў. Аб аповесці «Перад узыходам сонца» у сваім дакладзе ён казаў: «У гэтай аповесці Зошчанка выварочвае навыварат сваю подлую і нізкую душонку, робячы гэта з асалодай, са смакаваннем…». Гэты даклад паслужыў сігналам да ганенняў і выключэння Зошчанка з Саюза Пісьменнікаў СССР. У 1946—1953 ён галоўным чынам займаўся перакладчыцкай дзейнасцю — без права подпісу перакладзеных работ, а таксама падзарабляў шаўцом.

«Перад узыходам сонца» была ўпершыню цалкам апублікавана толькі праз трыццаць гадоў, у 1973 годзе, нью-ёркскім «Выдавецтве імя Чэхава».

У чэрвені 1953 Зошчанка быў ізноў прыняты ў Саюз пісьменнікаў. У апошнія гады жыцця працаваў у часопісах «Кракадзіл» і «Аганёк». Пасля дасягнення пенсійнага ўзросту і да самай смерці (з 1954 па 1958 гады) Зошчанка было адмоўлена ў пенсіі. Апошнія гады Зошчанка пражываў на дачы ў Сестрарэцку. Пахаванне Зошчанка на Волкавых могілках, дзе хавалі пісьменнікаў, было забароненае. Пахаваны на Сестрарэцкіх могілках пад Санкт-Пецярбургам.

У яго апошняй кватэры арганізаваны музей.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).