Плутоній-238

Плутоній-238
Назва, сімвал	Плутоній-238, 239Pu
Нейтронаў	144
Уласцівасці нукліду
Атамная маса	238,0495599(20) а. а. м.
Удзельная энергія сувязі (на нуклон)	7 568,354(8) кэВ
Перыяд паўраспаду	87,7(1)×104 гадоў
Прадукты распаду	234U
Спін і цотнасць ядра	0+
Канал распаду Энергія распаду α-распад 5,59320(19) МэВ SF
Табліца нуклідаў
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Плутоній-238 (англ.: plutonium-238) — радыеактыўны нуклід хімічнага элемента плутонію з атамным нумарам 94 і масавым лікам 238.

З’яўляецца першым адкрытым ізатопам плутонію.

Адкрыццё

Плутоній-238 быў першым адкрытым ізатопам плутонію. Ён быў адкрыты ў 1940 годзе Гленам Сібаргам, Дж. Кэнэдзі, Артурам Валем і Э. М. Макміланам у выніку бамбардзіроўкі ўрану-238 дэйтронамі, у выніку чаго ўтварыўся нептуній-238:

$\mathrm {^{238}_{\ 92}U\ +_{\ 1}^{2}H\longrightarrow \ _{\ 93}^{238}Np\ +\ 2{\hbox{n}}}$

Затым ізатоп нептунія падвяргаецца β-распаду да плутонію-238 з перыядам паўраспаду 2,12 дня:

$\mathrm {{}^{2}{}_{93}^{38}Np} \rightarrow \mathrm {{}^{2}{}_{94}^{38}Pu} +e^{-}+{\bar {\nu }}_{e}$.

Прымяненне

Плутоній-238 выкарыстоўваюць у радыеізатопных крыніцах энергіі (напрыклад, у РІТЭГ-ах). Раней (да з’яўлення літыевых батарэй) выкарыстоўваліся ў кардыёстымулятарах.

ЗША выкарыстоўвалі РІТЭГ-і з плутоніем-238 прыкладнана 30 касмічных апаратах НАСА, уключаючы «Вояджэры» і «Касіні». Так, касмічны апарат «Касіні» утрымліваў тры РІТЭГ з 33 кілаграмамі дыяксіду плутонію-238, якія забяспечвалі генерацыю 870 ват электрычнай магутнасці. Марсаходы «Кьюрыясіці» і «Персеверанс» нясуць РІТЭГ- і MMRTG з 4,8 кг плутонію-238, якія забяспечваюць 125 Вт электрычнай магутнасці. Акрамя электрычнай генерацыі, РИТЭГ-і сваім цеплавыдзяленнем падтрымліваюць цеплавы баланс касмічных апаратаў і ровераў. Таксама, у апаратах «Соджорнэр», «Спірыт» і «АпАрцьюніці» выкарыстоўваліся радыеізатопныя крыніцы цяпла памерам з гальванічны элемент тыпаразмеру D для падтрымання цеплавога рэжыму працы электроннай апаратуры, у тым ліку і лічбавых вылічальных машын. Таксама, атмасферны зонд аўтаматычнай міжпланетнай станцыі «Галілеа» валодаў падобнымі крыніцамі цяпла.