Радаслаў Калета

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Радаслаў Калета
Грамадзянства
Род дзейнасці беларусазнавец, паланіст, мовазнавец
Навуковая сфера мовазнаўства[1], беларусазнаўства[1] і паланістыка[d][1]
Месца працы
Навуковая ступень габілітаваны доктар[2] (16 красавіка 2019) і доктарская ступень[d][2] (14 лютага 2012)
Альма-матар
Член у

Радаслаў Калета (польск.: Radosław Kaleta[4]) — польскі беларусіст, паланіст, мовазнаўца, настаўнік, выкладчык, рэдактар, загадчык кафедры беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта (з 2019 г.), cуарганізатар курсаў польскай мовы для беларусаў[5].

Навуковыя зацікаўленні: параўнальная лінгвістыка, перакладазнаўства, сучасныя польска-беларускія моўныя кантакты, гісторыя беларускага правапісу, культура мовы, польская і беларуская мова як замежная (глотадыдактыка), сацыялінгвістыка, лексікалогія і лексікаграфія.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

2021 - прафесар Варшаўскага ўніверсітэта.

2019 — Варшаўскі ўніверсітэт, факультэт прыкладной лінгвістыкі, кафедра беларусістыкі, доктарская дысертацыя пра беларускую мову як замежную (на прыкладзе палякаў, якія вывучаюць беларускую) «Błędologia w glottodydaktyce białorutenistycznej»[6] («Памылкалогія ў беларусістычнай глотадыдактыцы»[7]). Гэта першая манаграфія, прысвечаная цалкам беларускай мове як замежнай, дзе аўтар папулярызуе тэрмін «беларусістычная глотадыдактыка» і развівае тэорыю моўных памылак, так натуральных пры вывучэнні замежных моў.

2012 — Варшаўскі ўніверсітэт, факультэт прыкладной лінгвістыкі, кафедра беларусістыкі, кандыдацкая дысертацыя «Białorusko-polska homonimia międzyjęzykowa» («Беларуска-польская міжмоўная аманімія», навуковы кіраўнік д.ф.н. Ніна Баршчэўская, праф. ВУ).

2009 — Варшаўскі ўніверсітэт, факультэт паланістыкі (Цэнтр польскай мовы і культуры для замежнікаў «Палонікум»), магістр, магістарская праца датычыла выкладання беларусам польскай мовы як замежнай (навуковы кіраўнік д.ф.н. Пётр Гарнцарак). Галоўныя спецыялізацыі — выкладанне польскай мовы як замежнай, карэктура і выдавецкая дзейнасць.

2007 — Варшаўскі ўніверсітэт, факультэт прыкладной лінгвістыкі і ўсходнеславянскіх філалогій, кафедра беларусістыкі, магістр (дыплом з адзнакай), тэма магістарскай працы, напісанай на беларускай мове: «Выбраныя марфалагічныя асаблівасці ў параўнанні двух правапісных стандартаў: тарашкевіцы і наркомаўкі» (навуковы кіраўнік д.ф.н. Ніна Баршчэўская). Галоўныя спецыялізацыі — выкладанне беларускай мовы (педагагічныя практыкі ў беларускім ліцэі ў Гайнаўцы, 2006 г.).

2005 — Беларуская служба Польскага радыё — журналісцкая практыка (прыклад падрыхтаванага матэрыялу[8])

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

У 2007—2019 гг. у Польшчы, Беларусі, Літве, Чэхіі надрукавалі яго 50 артыкулаў (15 па-беларуску, 3 па-расійску), 10 рэцэнзій, 2 справаздачы, 4 манаграфіі (1 як рэдактар), 1 падручнік па беларускай мове як замежнай для палякаў (рэдакцыя), 1 водгук на аўтарэферат кандыдацкай дысертацыі абароненай у БДУ.

На польскай мове выйшлі яго беларусазнаўчыя кнігі: «Беларуска-польская міжмоўная аманімія» (2014)[9], «Польска-беларуская глотадыдактычная ляпсалогія» (2015)[10], «Памылкалогія ў беларусістычнай глотадыдактыцы» (2018)[7], «Папулярная беларуская граматыка для іншаземцаў» (2021)[11]. Рэдагаваў таксама манаграфію «Беларусь у навуковым дыскурсе»[12], падручнік па беларускай мове для палякаў[13] і кнігу «Мова, літаратура і культура Беларусі цягам стагоддзяў»[14]. З'яўляецца заснавальнікам і рэдактарам часопіса «Беларуская мова як замежная»[15].

Прыняў удзел у 46 канферэнцыях (у тым ліку ў Беларусі, у БДУ, МДЛУ і АН, шмат разоў выступаў на пленарным пасяджэнні). У 2015 г. арганізаваў вялікую секцыю «Беларуская мова як замежная»[16] (10 удзельнікаў) на VІ-м Міжнародным кангрэсе беларусістаў. Прайшоў стажыроўкі і чытаў гасцінныя лекцыі сярод іншага ў Беларусі, у Рэспубліканскім інстытуце вышэйшай школы (2015), Мінскім дзяржаўным лінгвістычным універсітэце (2017) і Інстытуце мовазнаўства Акадэміі Навук Беларусі (2019), а таксама ў Празе (2016) і ў Пецярбургу (2017).

У 2012—2015 гг. быў навуковым сакратаром беларусазнаўчага часопіса «Acta Albaruthenica»[17]. Рэцэнзент польскіх беларусазнаўчых часопісаў «Białorutenistyka Białostocka» і «Studia Białorutenistyczne». З 2014 г. сябра Таварыства беларускай мовы і Міжнароднай асацыяцыі беларусістаў.

У 2013—2014 гг. супрацоўнічаў пры навуковым праекце кафедры беларусістыкі «Культурна-моўная спадчына Падляшша»[18].

На кафедры беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта ініцыяваў у 2015 г. адкрыццё Майстэрні беларусістычнай глотадыдактыкі[19], якая выдае з 2017 г. часопіс «Беларуская мова як замежная»[15][20].

14.10.2019 узнагароджаны памятным знакам У гонар 90-годдзя Інстытута мовазнаўства Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі[21] «за значны ўклад у распрацоўку праблем глотадыдактыкі, удасканаленне методыкі выкладання замежных моў». Узнагароду ўручыў акадэмік праф. Аляксандр Лукашанец.

Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

  • Радаслаў Калета, 2007, Асноўныя марфалагічныя адрозненні паміж наркамаўкай і тарашкевіцай, «Acta Albaruthenica» 2007, т. 7, с. 192—206.
  • Радаслаў Калета, 2008, Выбраныя прыклады марфалагічнай дыферэнцыяцыі паміж двума правапіснымі стандартамі беларускай мовы, «Acta Albaruthenica» 2008, т. 8, с. 206—217
  • Радаслаў Калета, 2008, Паміраньне Гэрбэрта: маналёг пра «Эпілёг буры», «Arche» 2008,  № 10, с. 137—150[22].
  • Радаслаў Калета, 2010, Беларусь у Варшаве, «Arche», № 4, с. 343—353[23].
  • Радаслаў Калета, 2010, Цяжкасці польскае мовы: памылкі беларусаў, якія вывучаюць польскую мову, «Arche», № 4, с. 358—400[24].
  • Радаслаў Калета, 2013, Адрозненні паміж тарашкевіцай і наркамаўкай на прыкладзе займенніка ды лічэбніка, «Studia i Szkice Slawistyczne» 2013, т. XII, с. 123—133.
  • Радаслаў Калета, 2013, Некаторыя асаблівасці наркамаўкі і тарашкевіцы на прыкладзе выбраных пытанняў звязаных з дзеясловам, «Linguodidactica», т. XVII, с. 81-92[25].
  • Радаслаў Калета, 2013, Пра беларуска-польскіх «фальшывых сяброў пераклaдчыка», «Acta Albaruthenica», т. 13, с. 135—144[26].
  • Радаслаў Калета,  2016, Аб варыянтах раманізацыі беларускага алфавіта, якія функцыянуюць у Польшчы, [у:] Беларуска-польскія моўныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі: зб. арт., Беларусіка=Albaruthenica 37, пад рэд. І. Э. Багдановіч, М. І. Свістуновай, БДУ, Мінск, с. 105—117[27].
  • Радаслаў Калета, 2016, Беларуская мова як замежная ў Польшчы і ў свеце, [у:] Мова — Літаратура — Культура. Матэрыялы VІІІ Міжнароднай навуковай канферэнцыі (да 90-годдзя прафесара Льва Міхайлавіча Шакуна), Мінск, 15-16 верасня 2016 г. У дзвюх частках, частка 2, у аўтарскай рэдакцыі, Мінск, с. 159—165[28].
  • Радаслаў Калета, 2016, Лексічны аналіз паланізмаў-архаізмаў у беларускай мове (на матэрыяле  беларускага Слоўніка архаізмаў і гістарызмаў), [у:] Беларуска-польскія культурна-моўныя ўзаемадачыненні: ад гісторыі да сучаснасці : зб. навук. арт., Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культ., мовы і літ-ры, Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа / навук. рэд. В. М. Курцова, Н. А. Снігірова, M. Jankowiak, M. Ostrówka, Беларуская навука, Мінск, с. 123—128[29].
  • Радаслаў Kалета, 2017, Часопіс «Беларуская мова як замежная» у даследаваннях беларусістычнай глотадыдактыкі, «Беларуская мова як замежная», № 1, с. 7-12[30].
  • Радаслаў Калета, 2018, Выбраныя матэрыялы па вывучэнні беларускай мовы як замежнай (1973—2017 гг.), «Беларуская мова як замежная», № 2, с. 26-38[31].
  • Радаслаў Калета, 2018, Прафесар Антаніна Абрэмбска-Яблоньска вачамі маладых пакаленняў даследчыкаў кафедры беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта, [у:] Беларуска-польскія моўныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі. Да 220-годдзя з дня нараджэння Адама Міцкевіча : зб. арт. па матэрыялах міжнар. навук. канф. / Беларус. дзярж. ун-т ; рэдкал.: І. Э. Багдановіч (гал. рэд.) [і інш.] ; пад рэд. І. Э. Багдановіч, М. І. Свістуновай. — Мінск : БДУ, 2018. — 439 с.: [8] с. іл. — (Беларусіка = Albaruthenica ; кн. 38), с. 142—151[32].
  • Радаслаў Калета, 2018, Часопіс «Беларуская мова як замежная» як прыклад польска-беларускага супрацоўніцтва ў галіне глотадыдактыкі, [у:] Беларуска-польскія моўныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі. Да 220-годдзя з дня нараджэння Адама Міцкевіча : зб. арт. па матэрыялах міжнар. навук. канф. / Беларус. дзярж. ун-т ; рэдкал.: І. Э. Багдановіч (гал. рэд.) [і інш.] ; пад рэд. І. Э. Багдановіч, М. І. Свістуновай. — Мінск : БДУ, 2018. — 439 с.: [8] с. іл. — (Беларусіка = Albaruthenica ; кн. 38), с. 271-279[33].
  • навуковы рэдактар: Каліта І., Садоўская А., Старавойтава Н., Фразеалагічны мінімум беларускай мовы: задачы і перспектывы, Ústí nad Labem 2021[34].

Іншыя публікацыі даступныя ў Польскай навуковай бібліяграфіі[35].

Спасылкі іншых аўтараў на яго працы[правіць | правіць зыходнік]

На яго працы спасылаліся аўтары наступных беларускамоўных артыкулаў:

Баршчэўская Н., 2013, Дасягненні Кафедры беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта, «Białorutenistyka Białostocka», т. 5, с. 486—487.

Баршчэўская Н., 2017, Польска-беларускія моўныя сувязі на працягу стагоддзяў, «Studia Białorutenistyczne», т. 11, с. 211—223.

Барысенка В. У., 2017, Вучэбна-метадычныя дапаможнікі па беларускай мове як замежнай. Дыяхранічны аспект, «Беларуская мова як замежная», № 1, с. 15-22.

Капылоў І. Л., 2016, Беларуска-польскія акадэмічныя мовазнаўчыя стасункі: гісторыя, сучаснасць і перспектывы, [у:] Беларуска-польскія культурна-моўныя ўзаемадачыненні: ад гісторыі да сучаснасці. Зборнік навуковых артыкулаў, рэд. В. Курцова, Н. Снігірова, M. Jankowiak, M. Ostrówka, Мінск, с. 136—147.

Кустава В., 2010, «Не пераймайся, мама, я ў Варшаву!..», «Arche», № 4, с. 333—340.

Рамза Т. Р., 2018, Беларуская мова як замежная на філалагічным факультэце БДУ, [у:] Е. А. Пригодич (рэд.), Иностранные язкыки: иновации, перспективы исследования и преподавания. Материалы международной научно-практической конференции, Минск, 22-23 марта 2018 г., Минск, с. 51-67.

Сямешка Л., 2017, Беларуская мова як замежная ў кантэксце сучаснай адукацыйнай парадыгмы для выкладчыкаў беларускай мовы як замежнай і спецыялістаў па рабоце з замежнымі студэнтамі, Мінск.

Тычына М., 2009, Pan Cogito Збігнева Гэрбэрта і Алеся Разанава: традыцыяналізм і універсалізм, «Acta Albaruthenica», т. 9, с. 184—190.

Беларускія рэцэнзіі на яго кнігі[правіць | правіць зыходнік]

Волкава Я. В., «Беларуская лінгвістыка» 2015, вып. 74, с. 166—167.

Свістунова М.,"Веснік БДУ. Серыя 4", 2016, № 2, с. 144—146.

Барысенка В., Асаблівасці выкладання беаларускай мовы беларускамоўным навучэнцам (на матэрыяле метадычнага дапаможніка Р. Калеты «Польска-беларуская глотадыдактычная ляпсалогія», [у:] Беларуска-польскія моўныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі: зб. арт., Беларусіка=Albaruthenica 37, пад рэд. І. Э. Багдановіч, М. І. Свістуновай, БДУ, Мінск 2016, с. 40-44[36].

Барысенка В., «Журнал Белорусского государственного университета. Филология = Journal of the Belarusian State University. Philology»  2017, № 2, с. 115—116[37].

Мячкоўская Н. Б., «Журнал Белорусского государственного университета. Филология = Journal of the Belarusian State University. Philology» 2017, № 3, s. 79-82[38].

Караткевіч І.І., „Беларуская лінгвістыка” 2020, вып. 84, с. 153[39].

Пераклады яго вершаў на беларускую[правіць | правіць зыходнік]

Arche № 6 (57) — 2007. С. 201—202[40]

Arche № 12 (63) — 2007. С. 228—232[41]

Яго пераклады з беларускай на польскую[правіць | правіць зыходнік]

Верш Валярыны Куставай «Здраньцьвеюць вусны — буду вачыма гаварыць…»[42] Верш Максіма Багдановіча «Я хацеў бы спаткацца з Вамі на вуліцы»

Інтэрв’ю[правіць | правіць зыходнік]

2015 СТВ — Міжнародная летняя школа беларусістыкі[43][44][45]

2016 Канал Культура Беларускага радыё[46]

2018 Радыё Свабода[47]

2019 Беларуская служба Польскага радыё[48]

2020 Беларуская служба Польскага радыё[49][50][51][52][53][54]

2021 Радыё Свабода[55]

2022 Радыё Свабода[56], Беларуская служба Польскага радыё[57], Радыё Ўнэт[58]

Зноскі

  1. а б в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  2. а б Polish Science Праверана 11 лютага 2024.
  3. а б Polish Science Праверана 21 лістапада 2022.
  4. http://kb.uw.edu.pl/katedra/pracownicy/kaleta-radoslaw/
  5. https://www.uw.edu.pl/zakonczenie-kursu-dla-bialorusinow/
  6. http://kb.uw.edu.pl/2018/06/13/bledologia-w-glottodydaktyce-bialorutenistycznej/
  7. а б http://kb.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/299/2018/06/%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F-.pdf
  8. http://www2.polskieradio.pl/eo/dokument.aspx?iid=25399
  9. http://kb.uw.edu.pl/2018/02/06/dr-radoslaw-kaleta/
  10. http://kb.uw.edu.pl/2018/02/07/polsko-bialoruska-lapsologia-glottodydaktyczna-dr-radoslaw-kaleta/
  11. http://kb.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/299/2022/05/5BMZ-45-46.pdf
  12. http://kb.uw.edu.pl/2018/02/07/bialorus-w-dyskursie-naukowym-lingwistyka-socjologia-politologia/
  13. http://kb.uw.edu.pl/2018/02/16/jezyk-bialoruski-poziom-podstawowy-i-srednio-zaawansowany/
  14. http://kb.uw.edu.pl/2020/10/13/jezyk-literatura-i-kultura-bialorusi-na-przestrzeni-wiekow/
  15. а б http://kb.uw.edu.pl/bmz/
  16. Больш гл. Радаслаў Kалета, 2017, Часопіс «Беларуская мова як замежная» у даследаваннях беларусістычнай глотадыдактыкі, «Беларуская мова як замежная», № 1, с. 8, http://kb.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/299/2018/02/BMZ_print2.pdf
  17. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2023. Праверана 25 лютага 2020.
  18. https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/6412/1/BB_9_2017_%D0%93_%D0%A2%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2i%D1%87_%D0%97_%D0%B3%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B9_%D0%B4%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BDe%D1%83_%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D1%87%D1%8B%D0%BD%D1%8B.pdf
  19. http://kb.uw.edu.pl/pracownia-glottodydaktyki-bialorutenistycznej/o-pracowni/
  20. Больш гл. Радаслаў Kалета, 2017, Часопіс «Беларуская мова як замежная» у даследаваннях беларусістычнай глотадыдактыкі, «Беларуская мова як замежная», № 1, с. 7-12.
  21. http://www.iml.basnet.by/en/node/424 Архівавана 25 лютага 2020.
  22. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  23. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  24. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  25. https://docplayer.pl/74868192-Na-prykladze-vybranyh-pytannyau-zvyazanyh.html
  26. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 12 ліпеня 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  27. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  28. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  29. https://pbn.nauka.gov.pl/sedno-webapp/works/767340
  30. http://kb.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/299/2018/02/BMZ_print2.pdf
  31. http://kb.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/299/2019/11/2BMZ_web.pdf
  32. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  33. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  34. https://www.academia.edu/64631060/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0_%D0%86_%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%90_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%9D_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D0%BC%D1%83%D0%BC_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%B7%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%87%D1%8B_%D1%96_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%B2%D1%8B
  35. https://pbn.nauka.gov.pl/core/#/profile/public/5e70935b878c28a0473a7f17
  36. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  37. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  38. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  39. http://www.iml.basnet.by/publikacyi/bielaruskaja-linhvistyka-vyp-84 Архівавана 20 кастрычніка 2020.
  40. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  41. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2020. Праверана 25 лютага 2020.
  42. https://valjaryna.livejournal.com/302928.html
  43. http://www.ctv.by/mezhdunarodnaya-letnyaya-shkola-belorusistiki-zavershaet-svoyu-rabotu-v-respublikanskom-institute Архівавана 21 лютага 2020.
  44. https://www.sb.by/upload/iblock/d75/d7503721e02ae0908893ef7ae46e4e71.pdf
  45. https://www.sb.by/articles/pa-belarusku-ts-kava.html
  46. https://radiokultura.by/be/news/vykladchyk-belaruskay-movy-z-polshy-belarusy-ne-pavinny-bayacca-rabic-pamylki-i-pavinny-gavaryc Архівавана 21 лютага 2020.
  47. https://www.svaboda.org/a/29314082.html
  48. https://www.polskieradio.pl/396/7811/Artykul/2376324,%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%8F-%D0%B4%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D1%87%D1%8B%D0%BA%D1%96-%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96-%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%87%D0%B0%D0%BB%D1%96-%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D1%8D%D0%BC%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B-%D0%B3%D0%BE%D0%B4-%D1%83-%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%B2%D0%B5
  49. https://www.polskieradio.pl/396/8226/Artykul/2527595,%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0-%D0%AF-%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%9E-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9-%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B9-%D0%B7%D0%B0-%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D1%86%D1%8C-%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%86%D0%B0%D1%9E
  50. https://www.polskieradio.pl/396/8226/Artykul/2551626,%D0%9B%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D1%96%D1%81%D1%82-%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F-%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D0%BC%D0%BE%D0%B6%D0%B0-%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D1%86%D1%8C-%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%83-%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%86%D1%8C-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9
  51. https://www.polskieradio.pl/396/8226/Artykul/2600169,%D0%A3-%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96%D0%BC-%D1%83%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%86%D0%B5-%D1%81%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%8F-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%86%D1%8B-%D0%B7-%D1%83%D1%81%D1%8F%D0%B3%D0%BE-%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%83
  52. https://www.polskieradio.pl/397/8152/Artykul/2608840,%D0%98%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B-%D0%B2-%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B5-%D0%9A%D0%B0%D0%BA-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B-%D0%B8%D0%B7%D1%83%D1%87%D0%B0%D1%8E%D1%82-%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA
  53. https://www.polskieradio.pl/396/7811/Artykul/2611433,%C2%AB%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%81%D0%B0%D1%80-%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80-%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%88%D1%87%D1%8D%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96-%D0%B7%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%91%D0%B4%D1%8B-%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%8F-%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%82%D1%8D%D1%82%D0%B0%D0%BC-%D1%81%D0%B2%D0%B0%D1%96%D1%85-%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%9E%C2%BB
  54. https://www.polskieradio.pl/396/8226/Artykul/2652628,%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5-%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0-chutki-%D1%81%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8F-%D1%9E%D1%81%D0%BF%D1%80%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D0%B5%D1%86%D1%86%D0%B0-%D1%8F%D0%BA-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5
  55. https://www.svaboda.org/a/31524233.html
  56. https://www.svaboda.org/a/31888907.html
  57. https://www.polskieradio.pl/396/7811/Artykul/2976073,%d0%ad%d0%bb%d1%8c%d0%b6%d0%b1%d0%b5%d1%82%d0%b0-%d0%a1%d0%bc%d1%83%d0%bb%d0%ba%d0%be%d0%b2%d0%b0-%d0%9d%d0%b0%d0%b2%d0%b0%d1%82-%d1%83-%d1%8d%d1%80%d1%83-%d0%b3%d0%bb%d0%b0%d0%b1%d0%b0%d0%bb%d1%96%d0%b7%d0%b0%d1%86%d1%8b%d1%96-%d0%bd%d0%b0%d1%86%d1%8b%d1%8f%d0%bd%d0%b0%d0%bb%d1%8c%d0%bd%d0%b0%d1%8f-%d0%bc%d0%be%d0%b2%d0%b0-%d0%b2%d0%b0%d0%b6%d0%bd%d1%8b-%d1%87%d1%8b%d0%bd%d0%bd%d1%96%d0%ba-%d1%96%d0%b4%d1%8d%d0%bd%d1%82%d1%8b%d1%87%d0%bd%d0%b0%d1%81%d1%86%d1%96
  58. https://www.facebook.com/radiounet/photos/a.106206794643955/469175101680454/