Тройца-Ізмайлаўскі сабор

Праваслаўны храм
Тройца-Ізмайлаўскі сабор
59°54′58″ пн. ш. 30°18′21″ у. д.
Краіна	Расія
Месцазнаходжанне	Санкт-Пецярбург
Канфесія	праваслаўе
Епархія	Санкт-Пецярбургская і Ладажская епархія[d]
Архітэктурны стыль	класіцызм
Архітэктар	Васіль Пятровіч Стасаў
Заснавальнік	Мікалай I, імператар расійскі
Дата заснавання	1828
Асноўныя даты
13.05.1828 — закладка сабора 25.05.1835 — асвячэнне сабора 08.09.1990 — перадача сабора Рускай Праваслаўнай Царкве
Прыдзелы	Галоўны — Святой Тройцы; бакавыя — мучаніка Іаана Воіна, роўнаапостальнай Марыі Магдаліны
Рэліквіі і святыні	Крыж з часціцай Крыжа Гасподняя і Галгофы. Абраз з часціцай мошчаў лекара Панцеляймона, частка епітрахілі св. прав. Іаана Кранштацкага; абраз Святой Тройцы (1406 года), падораная сабору У. У. Пуціным
Статус	Аб’ект культурнай спадчыны РФ № 7810031000
Вышыня	80 м
Матэрыял	цэгла
Сайт	izmsobor.ru
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Троіца-Ізмайлаўскі сабор (Троіцкі сабор) — праваслаўны сабор на Троіцкай плошчы ў Адміралцейскім раёне Санкт-Пецярбурга. Поўнае найменне — Сабор Святой Жываначальнай Троіцы лейб-гвардыі Ізмайлаўскага палка.

Прыход храма адносіцца да Санкт-Пецярбургскай епархіі Рускай праваслаўнай царквы, уваходзіць у склад Адміралцейскай дабрачыннай акругі. Настаяцель — протаіерэй Генадзь Бартаў.

Гісторыя

Пры імператара Пятры I на гэтым месцы стаяла драўляная капліца.

Першыя храмы

Першы, паходны, храм лейб-гвардыі Ізмайлаўскага палка быў асвечаны 12 (23) ліпеня 1733 года, неўзабаве пасля прыбыцця палка ў Санкт-Пецярбург. Паходны храм-намёт устанаўліваўся ў летні перыяд бліжэй да вусця Фантанкі, у вёсцы Калінкінай. У царкве знаходзіліся іконы, напісаныя іканапісцам І. Р. Адольскім. Узімку чыны палка маліліся ў парафіяльных храмах. Пасля перамяшчэння палка вышэй па рацэ, у 1742 годзе храм быў перанесены ў драўляную казарму. Пасля чарговага пераносу, ён быў зноўку асвячоны 8 (20) лістапада 1813 года і атрымаў новы іканастас.

1 (12) ліпеня 1754 года епіскапам Сільвестрам (Кулябка) быў закладзены новы драўляны пяцігаловы храм з прыбудоўкай мучаніка Іаана Воіна, асвечаны 1 (12) чэрвеня 1756 года. Узорам для будаўніцтва храма была царква ў маёнтку духоўніка імператрыцы Лізаветы Пятроўны протаіерэя Фёдара Дубянскага Кёрстава. Выявы для храма былі напісаны М. Л. Калакольнікавым. У царкве знаходзіліся пазалочаны сярэбраны посуд, падораны імператрыцай, а таксама пакроўцы, вышытыя ёю.

Набажэнствы ў царкве здзяйсняліся толькі ў летні перыяд, паколькі храм быў халодным. Узімку службы праходзілі ў храме, які быў наладжаны ў казармах. Царква моцна пацярпела падчас паводкі ў 1824 годзе: у храме «вада стаяла на тры аршына».

Сабор

В. П. Стасаў 1769—1848. Троіцкі (Ізмайлаўскі) сабор у Санкт-Пецярбургу 1828—1835. Паштовая марка Расіі, 1994 г.

Пасля паводкі архітэктару В. П. Стасаву было прапанавана распрацаваць праект новага каменнага храма. Пры гэтым, узорам павінна была заставацца старая драўляная царква.

Закладку новага храма здзейсніў 13 (25) мая 1828 года мітрапаліт Серафім (Глаголеўскі). На ўрачыстасці прысутнічалі імператрыца Марыя Фёдараўна і цэсарэвіч Аляксандр Мікалаевіч. Будаўніцтва ажыццяўлялася на асабістыя сродкі імператара Мікалая I і казённыя грошы. Кошт узвядзення сабора склала 3 мільёны рублёў. Праз чатыры гады будынак быў начарна гатовы і пачалася ўнутранае аздабленне. У працэсе будаўніцтва даводзілася аднаўляць сарваны 23 лютага (7 сакавіка) 1834 года бурай купал і перапісваць некаторыя абразы.

25 мая (6 чэрвеня) 1835 года мітрапаліт Маскоўскі Філарэт (Драздоў) ўрачыста асвяціў храм.

Літаратура

• Невдачин И. И. Свято-Троицкий собор л.-гв. Измайловского полка. — СПб.: тип. М.Я. Квара, 1910. — 16 с.
• Антонов В. В., Кобак А. В. Святыни Санкт-Петербурга: Ист.-церков. энцикл. в 3 т.. — СПб.: Чернышев, 1994. — Т. 1. — С. 136—138. — ISBN 5-85555-030-6. Архівавана 22 мая 2007.
• Исакова Е. В., Шкаровский М. В. Собор Святой Живоначальной Троицы Лейб-гвардии Измайловского полка. — СПб.: «Арт-Деко», 2009. — ISBN 978-5-89576-020-8.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тройца-Ізмайлаўскі сабор
• Афіцыйны сайт сабора Архівавана 11 лістапада 2010.
• Народны каталог праваслаўнай архітэктуры
• Вонкавы від Траецкага сабора да пажару 2006 года Архівавана 18 чэрвеня 2012.