Уладзіслаў Негалеўскі
| Уладзіслаў Негалеўскі | |
|---|---|
| ням.: Władysław Niegolewski | |
 | |
| Нараджэнне |
1819[1][2][…] |
| Смерць |
1885[1][2][…] |
| Род | Q63532189? |
| Партыя | |
| Член у | |
| Бітвы | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Уладзіслаў Негалеўскі (12 верасня 1819, маёнтак Уласцяеўкі каля Срэма — 19 сакавіка 1885, Познань) — польскі юрыст, ліберальны палітык, удзельнік паўстання 1863—1864 гадоў.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Нарадзіўся ў сям’і ўдзельніка напалеонаўскіх паходаў, палкоўніка Войска Польскага, грамадскага дзеяча Анджэя Негалеўскага (1787—1857) і Ганны з Крыжаноўскіх.
Сярэднюю адукацыю атрымаў у познанскіх гімназіях Св. Марыі Магдалены і Фрыдрыха Вільгельма. Вывучаў права ва ўніверсітэце Бона, дзе ў 1845 годзе абараніў доктарскую дысертацыю на тэму «Аб дзяржаўным праве» (O prawie dzierżawnym). Адмовіўшыся ад прапанаванай яму працы на кафедры ва ўніверсітэце Цюрыха, вярнуўся на Радзіму ў Велікапольшчу, далучыўся да барацьбы за незалежнасць. Быў адным з арганізатараў планаванай атакі на Цытадэль у Познані 2 сакавіка 1846 года. Быў зняволены ў Познані і Берліне. Быў асуджаны на Берлінскім працэсе.
У час паўстання 1848 года ўвайшоў у склад Нацыянальнага камітэта ў Познані. У 1849 годзе абараняў вядомага адваката Якуба Кратоўскага-Краўтхофера, прыцягнутага да суду за ўдзел у вясне народаў. Як член польскай дэлегацыі выступаў у абарону праў палякаў у парламенце горада Франкфурта. Шматразова быў дэпутатам прускага ландтага (1849—1852, 1858—1861, 1867—1884), таксама быў дэпутатам Рэйхстага Германіі (з 1871).
Супрацьстаяў германізацыі. Выступаў у абарону польскай мовы ў школах і органах улады Велікапольшчы, дамагаўся павагі да аўтаноміі Вялікага Княства Пазнаньскага. У 1859—1860 выкрыў правакацыю шэфа познанскай паліцыі, з фальсіфікацыяй антыпрускіх спісаў палякаў у Познані.
Браў удзел у паўстання 1863—1864 гадоў. Быў паранены ў бітве пад Ігнацэвам. Крыху раней 6 мая 1863 года палкоўнік Тачаноўскі прызначыў яго кіраўніком горада Кола. Быў абвінавачаны ў здрадзе Радзімы, адбываў пакаранне ў Глогаве.
У 1884 прайграў выбары ў ландтаг Прусіі Стэфану Цагельскаму, памёр годам пазней у Познані.
Сям’я
[правіць | правіць зыходнік]Быў жанаты з Вандай з Квілецкіх. Дзяцей не меў.
Культурніцкая дзейнасць
[правіць | правіць зыходнік]Быў адным з арганізатараў Пазнаньскага таварыства сяброў навук, якое было створана ў яго доме ў 1857. Напачатку ён выконваў абавязкі віцэ-прэзідэнта таварыства і рэдактара «Штогоднікаў» таварыства. Стварыў таксама Таварыства народнай асветы, Таварыства народнага чытання і Цэнтральнае гаспадарчае таварыства. Працаваў над развіццём Вышэйшай земляробчай школы ў Жабікове (заснаваная Аўгустам Цяшкоўскім). З Людвікам Жапецкім выдаваў газету «Goniec Wielkopolski», на старонках якой рашуча выступаў супраць супрацоўніцтва з Прусіяй.
Зноскі
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Jan Słowikowski, Władysław Niegolewski, w: Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa-Poznań 1981, ISBN 83-01-02722-3
- Witold Jakóbczyk, Przetrwać nad Wartą 1815—1914, 55. część cyklu «Dzieje narodu i państwa polskiego», Warszawa 1989
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Уладзіслаў Негалеўскі- Выступ Уладзіслава Негалеўскага ў паряменце Прусіі ў абарону польскага народа ў жніўні 1849 года
Генеалогія і некрапалістыка | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
