Цаа Хуань

Цаа Хуань
кітайскі імператар[d] (Цаа Вэй[d]) 27 чэрвеня 260 — 4 лютага 266
Папярэднік	Cao Mao[d]
Пераемнік	Emperor Wu of Jin[d]
Нараджэнне	246 Цаа Вэй[d]
Смерць	303 ці 302 Цзінь
Месца пахавання	Tomb of Cao Huan[d]
Род	House of Cao[d]
Бацька	Cao Yu[d]
Жонка	Empress Bian (Cao Huan's wife)[d]
Дзейнасць	манарх

Цаа Хуань (кіт. 曹奐, піньінь Cáo Hùan, 246—303), дарослае імя Цзінмін (кіт. трад. 景明, піньінь Jǐngmíng)- пяты і апошні кіраўнік царства Вэй эпохі Трохцарства ў Кітаі.

Біяграфія

Пры нараджэнні ён атрымаў імя Цаа Хуань (кіт. трад. 曹璜). Яго бацькам быў Яньскі князь Цаа Юй — сын Цаа Цаа. У 258 годзе ў адпаведнасці з вэйскім законам аб тым, што толькі старэйшы з сыноў князя атрымлівае ў спадчыну тытул, а астатнія сыны становяцца гунамі, 12-гадовы Цаа Хуань стаў Чандаоскім Сян-гунам (常道鄉公). У 260 годзе імператар Цаа Маа быў забіты пры спробе вярнуць сабе дзяржаўную ўладу, узурпаваную рэгентам Сыма Чжаа, і Цаа Хуань быў узведзены на сталец у якасці яго пераемніка. Паколькі практыка табу на імёны забараняла выкарыстанне асабістага імя імператара, а слова «хуань» гучала гэтак жа, як словы «жоўты» і «імператар», перад каранацыяй імя будучага імператара было зменена на больш рэдкае.

Узышоўшы на пасад, Цаа Хуань не аказваў практычна ніякага ўплыву на дзяржаўныя справы, якія заставаліся пад поўным кантролем клана Сыма. У гэты час паўднёва-заходнія межы Вэй падвяргаліся пастаянным нападам з боку царства Шу. Адбіўшы атакі, вэйскія войскі ў 263 годзе самі ўварваліся ў Шу. На хвалі поспехаў, не чакаючы заканчэння баявых дзеянняў, Сыма Чжаа зноў вымусіў імператара прапанаваць яму дзевяць дароў, і на гэты раз прыняў іх, паказваючы, што мае намер неўзабаве ўсталяваць уласную дынастыю. У 264 годзе Сыма Чжаа атрымаў тытул Цзіньскага князя. У 265 годзе ён памёр, і яго становішча і тытул атрымаў у спадчыну яго сын Сыма Янь, які ў канцы 265 года вымусіў Цаа Хуаня адрачыся ад прастола на сваю карысць, усталяваўшы імперыю Цзінь.

Пасля адрачэння Цаа Хуань атрымаў тытул Чэньлюскага вана (кіт. трад. 陳留王, спр. 陈留王, піньінь Chénlíu wáng піньінь Chénlíu wáng); яму было дазволена захаваць імператарскія сцяг і фурманку, і прыносіць ахвяры продкам з імператарскімі цырымоніямі. Таксама яму было дазволена не называць сябе падданым цзіньскага імператара. Цаа Хуань памёр у 303 годзе, быў пахаваны з імператарскімі ўшанаваннямі, і ўдастоены пасмяротнага імператарскага імя Юань-дзі (кіт. 元帝, піньінь Yuándì).

Дэвізы праўлення

• Цзін’юань (景元 Jǐngyuán) 260—264
• Сяньсі (咸熙 Xiánxī) 264—265

Спасылкі

• Афіцыйная біяграфія Чэньлюскага князя ў «Сань-го чжы» (Кітайская мова)