Эльфрыда Андрэ

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Эльфрыда Андрэ
шведск.: Elfrida Andrée
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння 19 лютага 1841(1841-02-19)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 11 студзеня 1929(1929-01-11)[3][4] (87 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Краіна
Бацька Andreas Andrée[d][2][3]
Альма-матар
Музычная дзейнасць
Педагог Ludvig Norman[d][3][7], Gustaf Mankell[d], Johan van Boom[d] і Ebba d'Aubert[d][8]
Прафесіі дырыжорка, кампазітарка, арганіст, актывіст за права жанчын
Інструменты арган[3], арфа і фартэпіяна
Жанры опера і organ repertoire[d]
Выхаванцы Sara Wennerberg-Reuter[d]
Грамадская дзейнасць
Член у
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Эльфрыда Андрэ (шведск.: Elfrida Andrée, 19 лютага 1841, Вісбю — 11 студзеня 1929, Гётэбарг) — шведская кампазітар, арганіст і дырыжор. Першая жанчына ў Швецыі, якая атрымала пасаду галоўнага арганіста кафедральнага сабора, а таксама першая жанчына-тэлеграфіст. Сястра шведскай опернай спявачкі-сапрана Фрэдрыкі Стэнхамар.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Эльфрыда Андрэ у Гётэбаргскім саборы. 1904.

Эльфрыда нарадзіла ў Вісбю ў сям’і доктара Андрэаса Андрэ. Яе бацька быў актывістам мясцовай музычнай супольнасці, росквіт якой супаў з выхаваннем і навучаннем дачок. Яго салон Andréeska стаў цэнтрам культурнага і музычнага жыцця горада.

Так Эльфрыда навучылась спеву і фартэпіяна, а таксама навучылася іграць на арфе і аргане. Дзяўчынка стала ўдзельнічаць у музычным жыцці Вісбю і выступала як піяністка і спявачка на мерапрыемствах.

На яе творчасць вялікі ўплыў аказалі прыватныя ўрокі дацкага кампазітара Нільса Гадэ і шведскага кампазітара Людвіга Нормана, але як жанчына яна не мела права атрымаць адукацыю ў кансерваторыі. У 1857 годзе яна дамаглася заканадаўчых змяненняў, для таго каб жанчыны таксама маглі быць арганісткамі.

У 18611867 гадах яна была арганісткай у фінскай Асамблеі, а таксама французскай рэфармацкай царквы ў Стакгольме. У 1867 годзе яна заняла пасаду галоўнага арганіста Кафедральнага сабора ў Гётэбаргу, які займала да самай смерці, стаўшы першай жанчынай галоўнай арганісткай кафедральнага сабора ў Швецыі.

Эльфрыда Андрэ таксама стала першай жанчынай-тэлеграфісткай у Швецыі, калі гэтая прафесія была раней немагчымай для жанчын.

Як кампазітар Эльфрыда дасягнула пэўных поспехаў, але доўгі час яе музыка ўсяляк ігнаравалася з прычыны жаночага полу.

Большасць яе работ былі выдадзены ўсяго адзін раз або не былі выдадзены пры яе жыцці наогул. Яна дала каля 800 канцэртаў у Гётэбаргскім Кафедральным саборы.

Дзве арганныя сімфоніі Андрэ гучаць і сёння. Іншыя яе сачыненні ўключалі: оперу «Сага аб Фрыцьёфе» (лібрэта Сельмы Лагерлёф, 1899), некалькі твораў для аркестра, уключаючы дзве сімфоніі, фартэпіянны квартэт ля мінор (1870) і фартэпіянны квінтэт мі мінор (1865), фартэпіяннае трыо соль мінор (1887), струнны квартэт рэ мінор з 1861 года і яшчэ адзін ля мажор, п’есы для скрыпкі (уключаючы санаты мі бемоль і сі бемоль мажор), баладу «Снефрыд» і іншыя.

У Вісбю, дзе нарадзілася Эльфрыда Андрэ, яе імем названая гімназія.

Зноскі

  1. а б Elfrida Andrée Праверана 6 лістапада 2017.
  2. а б в Visby domkyrkoförsamlings kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/ViLA/23085/C I/11 (1840-1848), bildid: 00185415_00050 — С. 147.
  3. а б в г д Elfrida Andrée // Svenskt biografiskt lexikon — 1917. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. а б 18410219 Andrée, Elfrida // Sveriges dödbok Праверана 8 чэрвеня 2018.
  5. Andrée, ELFRIDASvenskagravar.se. Праверана 8 сакавіка 2017.
  6. http://norrabegravningsplatsen.se/kandisarna/Norra begravningsplatsen.se. Праверана 29 сакавіка 2017.
  7. а б в г Elfrida Andrée (1841−1929) Праверана 5 снежня 2017.
  8. Eduard d’Aubert (1813−1873) Праверана 17 снежня 2017.