Ян Станіслаў Казакевіч
Ян Станіслаў Казакевіч | |
---|---|
Нараджэнне |
1802 |
Смерць |
1848 |
Член у | |
Адукацыя | |
Бітвы |
Ян Станіслаў Казаке́віч (польск.: Jan Stanisław Kozakiewicz; 1802, Дзісенскі павет, Мінская губерня — 1848, Томск, Сібір[1]) — філамат, юрыст, публіцыст.
Вучыўся ў Віленскім універсітэце, дзе ўдзельнічаў у патрыятычных арганізацыях. З 27 студзеня 1820 года член «Саюза сяброў»; хутка стаў яго старшынёй. З 1820 таксама ў Таварыстве філарэтаў, дзе ўзначальваў «Ліловую групу» (студэнтаў-юрыстаў), потым узначаліў яшчэ адну юрыдычную групу — «белых». Распрацаваў праграму пашырэння дзейнасці Таварыства праз далучэнне ксяндзоў і дзейнасць студэнтаў на вакацыях. З гэтай мэтай 24 сакавіка 1821 года ўвайшоў у склад спецыяльнага камітэта, створанага дзеля збірання статыстычных даных па краю. Аўтар многіх рэфератаў, гісторыка-юрыдычных і статыстычных даследаванняў. Калі ў 1822 з «Саюза сяброў» вылучылася новая арганізацыя філадэльфістаў, увайшоў туды і хутка ўзначаліў яе[1].
Арыштаваны ў 1823 пасля выкрыцця віленскіх маладзёжных арганізацый. Дзякуючы намаганням сваякоў пазбег выгнання, але застаўся пад наглядам паліцыі[1].
Удзельнічаў у паўстанні 1830—1831 гадоў. Пасля паражэння паўстання выехаў у Францыю[1].
У 1832 жыў у Страсбургу. Потым вярнуўся ў родны край, дамогся рэабілітацыі. Распачаў адвакацкую практыку, стаў адным з найвядомейшых віленскіх адвакатаў. Быў запрошаны на пасаду адваката Радзівілаўскай камісіі. У 1834 стаў сакратаром тайнага таварыства — Літоўскага Камітэта. У 1836 пазнаёміўся ў Мінску з Ш. Канарскім, наладзіў сувязь паміж ім і Літоўскім Камітэтам. Захоўваў шыфры і іншыя дакументы арганізацыі[1].
Арыштаваны ў 1838 годзе. Прыгавораны да бестэрміновай ссылкі. Вывезены ў Томск, дзе працаваў на здабычы золата. З 1844 у канцылярыі томскага губернатара[1].
Зноскі
- ↑ а б в г д е КАЗАКЕВІЧ Ян Станіслаў // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- КАЗАКЕВІЧ Ян Станіслаў // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.
- Janik M. Dzieje polaków na Syberii. Kraków, 1928; PSB, z. 63.