Вырачка звычайная

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з Clinopodium vulgare)
Вырачка звычайная
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Clinopodium vulgare L.

Сінонімы
  • Calamintha clinopodium Spenn.
  • Satureja vulgaris (L.) Fritsch
  • Acinos vulgaris (L.) Pers.
  • Melissa clinopodium Benth., nom. illeg.
  • Melissa vulgaris (L.) Trevis.
  • Satureja vulgaris (L.) Bég., nom. illeg.

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  501592
NCBI  204222
EOL  488269
GRIN  t:316629
IPNI  61206-2
TPL  kew-43704

Вы́рачка звычайная[3] (Clinopodium vulgare) — від кветкавых раслін з роду Вырачка (Clinopodium) сямейства Ясноткавыя (Lamiaceae).

Назва[правіць | правіць зыходнік]

Вырачка звычайная, богава крэселка[4], свентаяннік[5], тымянкі[6], вырачка, дзеравянка[5].

Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Шматгадовая травяністая апушаная расліна вышынёй 30—60 см з прамым або ўзыходным чатырохгранным сцяблом. Лісце супраціўнае, апушанае, суцэльнае, з зубчастым краем, на чаранках. Кветкі двухгубыя, пурпуровага або фіялетавага колеру з адценнямі, у густых кальчаках, акружаных лінейнымі валасістымі прыкветкамі. Плод — арэшак.

Распаўсюджанне і экалогія[правіць | правіць зыходнік]

Расліна распаўсюджана на тэрыторыі Еўразіі, Паўночнай Амерыкі і Паўночнай Афрыкі[7]. Святлолюбівыя расліны. Растуць у хмызняках, гаях, светлых і пераважна лісцевых лясах, уздоўж дарог, на лугах, палях, у садах і парках. Цвітуць у чэрвені—верасні.

Лекавая (процізапаленчы сродак), вострапрыпраўная, фарбавальная і меданосная расліна[8].

Народныя назвы[правіць | правіць зыходнік]

На тэрыторыі Беларусі вырачка звычайная вядома пад назвамі: богава крэсалка, светаяннік, тымянкі[8].

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 39. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. Federowski M. Lud Bialoruski na Rusi litewskiej. Krakow, I, 1897
  5. а б Анненков Н.  (руск.) Ботанический словарь, Спб, 1878
  6. Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927
  7. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) (англ.)
  8. а б Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]