Нарцыс (род раслін)

	Нарцыс
	; Narcissus pseudonarcissus
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Аднадольныя
Парадак:	Спаржакветныя
Сямейства:	Амарылісавыя
Падсямейства:	Amaryllidoideae
Трыба:	Narcisseae
Род:	Нарцыс
Міжнародная навуковая назва
	Narcissus L. (1753)
Сінонімы
	Ajax Salisb. ex Haw.; Braxireon Raf.; Corbularia Salisb. ex Herb.; Ganymedes Salisb. ex Haw.; Hermione Salisb. ex Haw.; Queltia Salisb. ex Haw.; Tapeinanthus Herb., nom. rej.;
Тыпавы від
	Narcissus poeticus L.
ITIS	500435
NCBI	4697
EOL	29121
GRIN	g:7979
IPNI	1558-1

Нарцыс (Narcissus) — род кветкавых раслін сямейства амарылісавых.

Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Шматгадовыя цыбульныя травяністыя расліны. Лісце прыкаранёвае, лінейнае. Кветанос бязлісты, вышынёй да 0,5 м. Кветкі белыя, жоўтыя, адзіночныя ці ў гронках, у некаторых пахучыя; эфірны алей з іх выкарыстоўваецца ў медыцыне і парфумерыі. Плод — каробачка. Усе віды ядавітыя.

Арэал[правіць | правіць зыходнік]

Пашыраны пераважна ў Міжземнамор'і. Трапляюцца ў вільготных месцах, на высакагорных і далінных лугах, травяністых схілах гор.

Таксанамія[правіць | правіць зыходнік]

Віды роду Нарцыс распаўсюджаны ў Еўропе, пераважна ў міжземнаморскіх краінах, асабліва заходніх; адзін від расце ў Азіі да Японіі і Кітая.

Род Нарцыс паводле Каралеўскіх батанічных садоў К’ю ўключае 54 першасных і 59 гібрыдагенных відаў^[3]:

Гібрыдагенныя віды

Narcissus ×abilioi Fern.Casas [= Narcissus bulbocodium × Narcissus flavus]
Narcissus ×aedoi Fern.Casas [= Narcissus pseudonarcissus subsp. leonensis × Narcissus triandrus]
Narcissus ×alejandrei Fern.Casas [= Narcissus gigas × Narcissus jacetanus subsp. vasconicus]
Narcissus ×alentejanus Fern.Casas [= Narcissus cavanillesii × Narcissus serotinus]
Narcissus ×alleniae Donn.-Morg. [= Narcissus obsoletus × Narcissus viridiflorus]
Narcissus ×aloysii-villarii Fern.Casas [= Narcissus pseudonarcissus subsp. moschatus × Narcissus jacetanus]
Narcissus ×andorranus Fern.Casas [= Narcissus pseudonarcissus subsp. nobilis × Narcissus poeticus]
Narcissus ×bakeri K.Richt. [= Narcissus bulbocodium × Narcissus pseudonarcissus]
Narcissus ×boutignyanus Philippe [= Narcissus moleroi × Narcissus poeticus]
Narcissus ×brevitubulosus A.Fern. [= Narcissus asturiensis × Narcissus nivalis]
Narcissus ×buxtonii K.Richt. [= Narcissus abscissus × Narcissus assoanus]
Narcissus ×caramulensis P.Ribeiro [= Narcissus bulbocodium × Narcissus cyclamineus]
Narcissus ×cardonae Lloret & Fern.Casas [= Narcissus dubius × Narcissus tazetta]
Narcissus ×carringtonii Rozeira [= Narcissus cernuus × Narcissus scaberulus]
Narcissus ×cazorlanus Fern.Casas [= Narcissus hedraeanthus × Narcissus triandrus]
Narcissus ×chevassutii Fern.Casas [= Narcissus serotinus × Narcissus tazetta]
Narcissus ×christianssenii A.Fern. [= Narcissus rupicola × Narcissus triandrus]
Narcissus ×compressus Haw. [= Narcissus jonquilla × Narcissus tazetta]
Narcissus ×confinalensis Uribe-Ech. & Urrutia [= Narcissus asturiensis × Narcissus primigenius]
Narcissus ×dordae Fern.Casas [= Narcissus abscissus × Narcissus pseudonarcissus subsp. pallidiflorus]
Narcissus ×felineri Fern.Casas [= Narcissus bulbocodium × Narcissus primigenius]
Narcissus ×fosteri Lynch [= Narcissus gigas × Narcissus triandrus]
Narcissus ×georgemawii Fern.Casas [= Narcissus elegans × Narcissus viridiflorus]
Narcissus ×gredensis Fern.Casas [= Narcissus bulbocodium × Narcissus rupicola]
Narcissus ×hannibalis A.Fern. [= Narcissus hispanicus × Narcissus triandrus]
Narcissus ×incomparabilis Mill. [= Narcissus hispanicus × Narcissus poeticus]
Narcissus ×incurvicervicus Barra & G.López [= Narcissus cernuus × Narcissus flavus]
Narcissus ×infundibulum Poir. [= Narcissus abscissus × Narcissus jonquilla]
Narcissus ×javieri (A.Fern.) Fern.Casas [= Narcissus magni-abilii × Narcissus nivalis]
Narcissus ×libarensis Sánchez García & Mart.Ort. [= Narcissus cuatrecasasii × Narcissus papyraceus]
Narcissus ×litigiosus Amo [= Narcissus cantabricus subsp. monophyllus × Narcissus cernuus]
Narcissus ×maginae Fern.Casas & Susanna [= Narcissus cuatrecasasii × Narcissus triandrus]
Narcissus ×magnenii Rouy [= Narcissus assoanus × Narcissus tazetta]
Narcissus ×martinoae Nava & Fern.Casado [= Narcissus asturiensis × Narcissus pseudonarcissus subsp. pallidiflorus]
Narcissus ×medioluteus Mill. [= Narcissus poeticus × Narcissus tazetta]
Narcissus ×montserratii Fern.Casas & Rivas Ponce [= Narcissus abscissus × Narcissus poeticus]
Narcissus ×nutans Haw. [= Narcissus jonquilla × Narcissus triandrus]
Narcissus ×odorus L. [= Narcissus jonquilla × Narcissus pseudonarcissus]
Narcissus ×oiarbidei Fern.Casas & Uribe-Ech. [= Narcissus assoanus × Narcissus jacetanus]
Narcissus ×paivae (A.Fern.) Fern.Casas [= Narcissus asturiensis × Narcissus magni-albii]
Narcissus ×perangustus Fern.Casas [= Narcissus obsoletus × Narcissus serotinus]
Narcissus ×perezlarae Font Quer [= Narcissus cavanillesii × Narcissus obsoletus]
Narcissus ×poculiformis Salisb. [= Narcissus dubius × Narcissus pseudonarcissus subsp. moschatus]
Narcissus ×ponsii-sorollae Fern.Casas [= Narcissus assoanus × Narcissus cernuus]
Narcissus ×pravianoi Fern.Casas [= Narcissus primigenius × Narcissus triandrus]
Narcissus ×pugsleyi Fern.Casas [= Narcissus assoanus × Narcissus pseudonarcissus subsp. moschatus]
Narcissus ×pujolii Font Quer [= Narcissus assoanus × Narcissus papyraceus subsp. panizzianus]
Narcissus ×rafaelii Patino & Uribe-Ech. [= Narcissus assoanus × Narcissus confusus]
Narcissus ×rogendorfii Batt. & Trab. [= Narcissus elegans × Narcissus tazetta]
Narcissus ×romoi Fern.Casas [= Narcissus cantabricus × Narcissus flavus]
Narcissus ×rupidulus Fern.Casas & Susanna [= Narcissus cernuus × Narcissus rupicola]
Narcissus ×somedanus Fern.Casado, Nava & Suárez Pérez [= Narcissus asturiensis × Narcissus triandrus]
Narcissus ×susannae Fern.Casas [= Narcissus bulbocodium × Narcissus triandrus]
Narcissus ×taitii Henriq. [= Narcissus cernuus × Narcissus pseudonarcissus]
Narcissus ×tenuior Curtis [= Narcissus jonquilla × Narcissus poeticus]
Narcissus ×tortifolius Fern.Casas [= Narcissus gaditanus × Narcissus papyraceus subsp. panizzianus]
Narcissus ×tuckeri Barra & G.López [= Narcissus flavus × Narcissus hedraeanthus]
Narcissus ×urrutiae Fern.Casas & Uribe-Ech. [= Narcissus munozii-garmendiae × Narcissus rupicola]
Narcissus ×xaverii Nava & Fern.Casado [= Narcissus gigas × Narcissus pseudonarcissus subsp. pallidiflorus]

Значэнне[правіць | правіць зыходнік]

Ранневеснавыя дэкаратыўныя расліны. Культывуюць са старажытнага часу, вядома больш за 12 тысяч сартоў. На Беларусі вырошчваюць каля 40 сартоў нарцыса гібрыднага.

Шкоднікі і хваробы[правіць | правіць зыходнік]

Значную шкоду нарцысам прыносіць вірус мазаікі нарцыса, які пераносіцца з сокам раслін і насякомымі.

У філатэліі[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».
↑ Спіс відаў роду Нарцыс на сайце Royal Botanic Gardens, Kew (англ.) (Праверана 14 студзеня 2013)

[1] Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.

[2] Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».

[3] Спіс відаў роду Нарцыс на сайце Royal Botanic Gardens, Kew (англ.) (Праверана 14 студзеня 2013)

[1]

[2]

[3]

Слоўнікі і энцыклапедыі	Вялікая каталанская · Вялікая нарвежская · Вялікая расійская (навукова-адукацыйны партал) · Бракгаўза і Эфрона · Кругасвет · Малы Бракгаўза і Эфрона · Новы · Britannica (11-th) · Britannica (онлайн)
Таксанамія	APNI · GBIF · iNaturalist · IPNI · IRMNG · ITIS TSN · NCBI · POWO · Tropicos · WFO · Флора Кітая
Нарматыўны кантроль	LNB: 000070129 · Microsoft: 2779275592 · NKC: ph520048