Вязавік

Вязавік
Вязавік трохлісты (Ptelea trifoliata)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Надпарадак:  Rosanae Парадак:  Сапіндакветныя Сямейства:  Рутавыя Падсямейства:  Toddalioideae Род:  Вязавік
Міжнародная навуковая назва
Ptelea L., 1753
Тыпавы від
Ptelea trifoliata L., 1753 — Вязавік трохлісты
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   28990 NCBI   210335 EOL   37738 GRIN   g:10068 IPNI   35922-1

Вязавік, птэле́я, вязовік, скуранка (Ptelea) — род кветкавых раслін у складзе сямейства Рутавыя (Rutaceae).

Назва

Навуковая назва Ptelea была ўпершыню ўжыта ў дачыненні да гэтай расліны Карлам Лінеем у 1735 годзе ў кнізе Systema naturae. Яна ўтворана ад стар.-грэч.: πτελέα — назвы вяза, які гэта расліна нагадвае крылатымі пладамі.

Батанічнае апісанне

Птэлеі — негалінаваныя лістападныя кусты або невялікія дрэвы. Лісце з моцным пахам, залозістае, чарговае, на хвосціках, падзеленае на 3-5 амаль сядзячых лісточкаў.

Суквецці мяцёлкавыя, размяшчаюцца на канцах галінак і ў пазухах верхняга лісця. Кветкі зелянява-белыя, звычайна аднаполыя, распускаюцца адначасова са з’яўленнем лісця. Чашачка складаецца з 4—6 чашалісцікаў, неўзабаве ападае. Вяночак з 4—6 пялёсткаў, кожны з якіх эліптычнай або яйкападобнай формы, па краі апушаны з вонкавага боку. Тычынкі супраціўныя па адносінах да пялёсткаў, бялёсыя, з эліптычнымі або даўгавата-зваротнаяйкападобнымі пылавікамі, у жаночых кветках недаразвітыя. Песцікі з 2—3-лопасцевым лычыкам, у мужчынскіх кветках звычайна без лычыка. Завязь 2-3-гнёздавая, з 2 семязачаткамі ў кожным гняздзе.

Плод — крылатка, тры насеніны акружаны з усіх бакоў сеткаватым крылом, даўгаватыя.

Арэал

Птэлеі распаўсюджаныя ў Паўночнай Амерыцы. Ptelea crenulata вядомая толькі з Каліфорніі, Ptelea aptera — з Ніжняй Каліфорніі.

Класіфікацыя

{{Табліца122221

яшчэ 8 сямействаў (APG III)

яшчэ больш 100 родаў

парадак Сапіндакветныя

падсямейства Toddalioideae

ад 3 відаў

аддзелКветкавыя, ці Пакрытанасенныя

сямейства Рутавыя

род Птэлея

яшчэ 58 парадкаў кветкавых раслін (APG III, 2009)

яшчэ 4 падсямействы

Сінонімы

• Belluccia Adans., 1763, nom. rej.
• Dodonaea Boehm., 1760, nom. illeg.
• Taravalia Greene, 1906

Віды

• Ptelea aptera Parry, 1884
  • Taravalia aptera (Parry) Greene, 1906
• Ptelea crenulata Greene, 1888
• Ptelea trifoliata L., 1753 — Вязавік трохлісты
  • Ptelea baldwinii Torr. & A.Gray, 1838
  • Ptelea serrata Small, 1901

Літаратура

• Гарановіч І. М. Птэлея // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 112. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).

Спасылкі

• Птелея: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Деревья и кустарники СССР. Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции. / Ред. тома С. Я. Соколов. — М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1958. — Т. IV. Покрытосеменные. Семейства Бобовые — Гранатовые. — 976 с. — 2 500 экз.
• Птелея // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Ptelea // ИАС «ООПТ России» (руск.)