Яблыневая моль (Yponomeuta malinellus) — дробная моль з сямейства гарнастаевых молей (Yponomeutidae), небяспечны шкоднік яблыневых дрэў.
Цела яблыневай молі белага колеру, з аксаміцістым бляскам. Вусікі ніткападобныя, закінутыя ў спакойным стане назад; ніжнегубныя шчупальцы выдаюцца наперад. Пярэднія крылы белыя, з 18-20 чорнымі кропкамі, размешчанымі трыма няправільнымі падоўжнымі радамі; у вяршыні крыла гэтыя 3 рады злучаныя вельмі дробнымі чорнымі крапінкамі; заднія крылы з абодвух бакоў, гэтак жа як і пярэднія з ніжняй боку, — попельна-шэрыя; даўжыня каля 20 мм. Сустракаецца ў Сярэдняй і Паўднёвай Еўропе. Матылькі пачынаюць з'яўляцца ў першай палове чэрвеня і першыя дні трымаюцца звычайна ў траве, а затым днём сядзяць нерухома на ніжнім баку лісця, а ўвечары і ноччу ажыўлена лётаюць. Самкі адкладаюць яйкі пераважна на 2-4-летнія галіны яблынь, выбіраючы для гэтай мэты кару з гладкай паверхняй.
Распаўсюджана ў Еўропе, на Брытанскіх астравах, у Фінляндыі, Швецыі; у Азіі — у Карэі, Японіі, сібірскай частцы Расіі, Манчжурыі (Кітай), Іране, Пакістане; у Паўночнай Амерыцы — у Брытанскай Калумбіі (Канада) і ЗША (штаты Вашынгтон і Арэгон).
Яечкі прыкрытыя жоўтай сліззю (выдзяленне даданых палавых залоз), утваральнай над купкай яечкаў род шчытка, які прымае пасля шаравата-буры колер; купкі гэтыя даўгаватай формы, 4-5 мм у дыяметры і заключаюць 15-65 падоўжана-авальных жаўтлявых яек. Праз 3,5—4 тыдні пасля кладкі вылупляюцца жаўтлявыя вусені з цёмна-бурай галавой, якія застаюцца зімаваць пад шчытком, з'ядаючы харыён яек і падгрызаючы трохі пад сабой кару. Вясной вусені пасяляюцца ў парэнхіме маладых лісточкаў яблыні, пераходзячы з адных лісточкаў у іншыя; пры гэтым скурка лісця як зверху, так і знізу застаецца некранутай. Паражаныя лісточкі бурэюць, засыхаюць і ападваюць з дрэў.
Праз некаторы час вусені выходзяць вонкі, пакрываючы верхні бок лісця павуцінневай тканкай, пад якой і жывуць грамадамі. У другой палове мая вусені пасяляюцца на вяршынях галін, уладкоўваючы вялікія гнёзды з павуціння; гняздо паступова пашыраецца і захоплівае ўсё новае і новае лісце, так што колькасць вусеняў у гняздзе можа даходзіць да 1000; часам гусеніцы ахутваюць усё дрэва запар павуціннем.
Дарослыя вусені, вядомыя ў некаторых мясцовасцях пад назвай майскага чарвяка, дасягаюць 1,8 см даўжыні, бруднавата-жоўтага колеру з чорнай галавой і чорнымі груднымі нагамі; на спінным баку знаходзяцца 2 падоўжных шэрагі чорных плям, побач з якімі знаходзіцца па 2 чорных кропкі; такія ж кропкі знаходзяцца з бакоў вусеня. У канцы мая — пачатку чэрвеня вусені акукляюцца ў даўгаватых белых коканах, якія размяшчаюцца групамі (да некалькіх соцень і нават 1500 штук) у пазухах разгалінаванняў яблыні; кукалкі жаўтлява-чырвонага колеру. Пры моцным размнажэнні можа наносіць вельмі значную шкоду яблыням; моцна пацярпелыя дрэвы зусім не прыносяць пладоў на працягу двух гадоў.
Хімічныя сродкі не з'яўляюцца эфектыўным спосабам барацьбы пры распаўсюдзе на шырокіх тэрыторыях.
- Збіранне вясной пабурэлых маладых лісточкаў (у якіх знаходзяцца вусені);
- Апырскванне дрэў інсектыцыдамі: парыжскай зелянінай, бардоскай вадкасцю або растворам мыш'яку пры дапамозе апарата Вермарэля і інш.; апырскванне вырабляецца да або пасля, а не падчас цвіцення;
- Збіранне коканаў рукамі або шастамі з развілкам на канцы.
Зноскі
- Римский-Корсаков М. Н.,. Яблонная моль // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
- Яблоневая моль и способы борьбы с ней. — Алма-Ата : изд. и тип. Изд-ва Акад. наук Казах. ССР, 1950. — 66 с. : илл. ; 20 см. — (Науч.-попул. серия / Акад. наук Казах. ССР). — Перед загл. авт.: А. И. Петров, канд. с.-х. наук. Библиогр.: с. 65. — 1000 экз. — 4 р. — 50-18753
- Как уничтожить яблоневую моль. — Алма-Ата : Изд-во Акад. наук Казах. ССР, 1950. — 17 с. : илл. ; 14 см. — (Науч.-попул. серия / Акад. наук Казах. ССР). — Перед загл. авт.: А. И. Петров, канд. с.-х. наук. — 3000 экз. — 50 к. — 51-7814
_(15816477191).jpg)
