Генеральныя Штаты Нідэрландаў: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
MerlIwBot (размовы | уклад)
др робат выняў: id:Jeneral-Negara Belanda (missing)
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{Значэнні|Генеральныя штаты}}
'''Генеральныя штаты''' у [[Нідэрланды|Нідэрландах]] ({{lang-nl|Staten-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden}}) вышэйшая саслоўна-прадстаўніцкая ўстанова з [[1463]] г.
[[File:Coat of arms of the Staten Generaal.svg|right|150px]]
[[Выява:The hague hofvijver.jpg|thumb|right|Будынак Генеральных штатаў у Гаазе ([[Біненхоф]])]]


'''Генеральныя штаты''' ў [[Нідэрланды|Нідэрландах]] ({{lang-nl|Staten-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden}}, якія мянуюцца таксама '''Парламент''', {{lang-nl|Het Parlement}}) — вышэйшы заканадаўчы орган Нідэрландаў.
Генеральныя штаты складаліся з дэпутатаў духавенства, дваранства і верхавіны гараджан. Упершыню былі скліканыя ў [[1463]], пасля аб'яднання Нідэрландаў бургундскімі герцагамі. Генеральныя штаты Мелі права ваціравання падаткаў, асабліва шырокія паўнамоцтвы даў «Вялікі прывілей» [[1477]]. У перыяд [[Нідэрландская буржуазная рэвалюцыя|Нідэрландскай буржуазнай рэвалюцыі]] [[XVI ст.]] сталі цэнтрам буржуазна-дваранскай апазіцыі іспанскаму рэжыму, а з аддзяленнем Паўночных Нідэрландаў — вышэйшым стала дзейсным заканадаўчым органам Рэспублікі Злучаных правінцый. У сучасным Каралеўстве Нідэрланды ''Генеральнымі штатамі'' завецца парламент.


== Прылада ==
[[Катэгорыя:Гісторыя Нідэрландаў]]

[[Катэгорыя:Саслоўна-прадстаўнічыя ўстановы]]
Генеральныя штаты складаюцца з Першай палаты (вядомай таксама як [[Сенат Нідэрландаў|Сенат]]) і Другой палаты ([[Палата прадстаўнікоў Нідэрландаў|Палата прадстаўнікоў]]). Сенат абіраецца шляхам непрамых выбараў рэгіянальнымі заканадаўчымі органамі, Другая палата фарміруецца шляхам прамых усенародных выбараў.
[[Катэгорыя:Нідэрланды]]

Генеральныя штаты засядаюць у будынку [[Біненхоф]] («Унутраны двор») у [[Гаага|Гаазе]]. Першая палата збіраецца толькі адзін дзень у тыдзень і зацвярджае законапраекты, прынятыя Другой палатай. На падставе складу Другой палаты фарміруецца [[урад Нідэрландаў|ўрад Нідэрландаў]].

[[Выява:Binnenhof.jpg|thumb|left|[[Рыцарская зала]] Біненхофа]]

У рыцарскай зале ([[Рыдэрзал]]) Біненхофа адбываюцца ўрачыстыя сумесныя паседжанні палат, па выпадку адкрыцця сесіі з удзелам манарха ([[Прынцаў дзень]], кожны год у трэці аўторак верасня), у сувязі с зацвярджэннем шлюбу члена каралеўскай сям'і або са смерцю манарха. Сумеснае паседжанне палат мае права таксама дзейнічаць як паўнамоцны орган у выпадку вакантнага прастола, адсутнасці спадчынніка і няздольнасці рэгента выконваць абавязкі - яно можа абіраць у такім выпадку новага манарха.

== Гісторыя ==

Першапачаткова вышэйшая саслоўна-прадстаўніцкая ўстанова нідэрландскіх правінцый (якія ўключалі таксама тэрыторыю сучаснай Бельгіі). Генеральныя штаты складаліся з дэпутатаў духавенства, дваранства і верхавіны гараджан. Упершыню былі скліканы ў [[1463]], пасля аб'яднання Нідэрландаў бургундскімі герцагамі. Першае паседжанне адбылося [[9 студзеня]] [[1464]] г. у [[Бругэ]]. Генеральныя штаты мелі права ваціравання падаткаў, асабліва шырокія паўнамоцтвы даў «Вялікі прывілей» [[1477]]. У перыяд [[Нідэрландская рэвалюцыя|Нідэрландскай рэвалюцыі]] [[XVI стагоддзе|XVI стагоддзя]] сталі цэнтрам апазіцыі іспанскаму рэжыму, а з аддзяленнем Паўночных Нідэрландаў — вышэйшым пастаянна дзеючым заканадаўчым органам [[Рэспубліка Злучаных правінцый|Рэспублікі Злучаных правінцый]]. У Генеральных штатах кожная правінцыя мела адзін голас, але частка тэрыторыі рэспублікі — так званыя [[Генеральныя землі]] — не адносілася да правінцый, кіравалася непасрэдна з цэнтра і не мелі голаса ў парламенце.

Генеральныя штаты праіснавалі да [[Батаўская рэвалюцыя|Батаўскай рэвалюцыі]] [[1795]] года і былі адноўлены ў 1815 годзе ў Злучаным каралеўстве Нідэрландаў.

У гонар Генеральных штатаў атрымаў назву [[Статэн-Айленд]] у [[Нью-Ёрк]]у (былая галандская калонія Новы Амстэрдам).

[[Катэгорыя:Саслоўна-прадстаўнічыя ўстановы]]
[[Катэгорыя:Парламенты паводле краін|Нідэрланды]]
[[Катэгорыя:Дзяржаўны лад Нідэрландаў]]
[[Катэгорыя:Горад Гаага]]

{{Еўропа паводле тэм|Парламент|Парламенты}}
{{Нідэрланды ў тэмах}}


[[Катэгорыя:Парламенты па краінах|Нідэрланды]]


[[ms:Jendral-Negara Belanda]]
[[ms:Jendral-Negara Belanda]]

Версія ад 14:34, 19 ліпеня 2012

Будынак Генеральных штатаў у Гаазе (Біненхоф)

Генеральныя штаты ў Нідэрландах (нідэрл.: Staten-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden, якія мянуюцца таксама Парламент, нідэрл.: Het Parlement) — вышэйшы заканадаўчы орган Нідэрландаў.

Прылада

Генеральныя штаты складаюцца з Першай палаты (вядомай таксама як Сенат) і Другой палаты (Палата прадстаўнікоў). Сенат абіраецца шляхам непрамых выбараў рэгіянальнымі заканадаўчымі органамі, Другая палата фарміруецца шляхам прамых усенародных выбараў.

Генеральныя штаты засядаюць у будынку Біненхоф («Унутраны двор») у Гаазе. Першая палата збіраецца толькі адзін дзень у тыдзень і зацвярджае законапраекты, прынятыя Другой палатай. На падставе складу Другой палаты фарміруецца ўрад Нідэрландаў.

Рыцарская зала Біненхофа

У рыцарскай зале (Рыдэрзал) Біненхофа адбываюцца ўрачыстыя сумесныя паседжанні палат, па выпадку адкрыцця сесіі з удзелам манарха (Прынцаў дзень, кожны год у трэці аўторак верасня), у сувязі с зацвярджэннем шлюбу члена каралеўскай сям'і або са смерцю манарха. Сумеснае паседжанне палат мае права таксама дзейнічаць як паўнамоцны орган у выпадку вакантнага прастола, адсутнасці спадчынніка і няздольнасці рэгента выконваць абавязкі - яно можа абіраць у такім выпадку новага манарха.

Гісторыя

Першапачаткова вышэйшая саслоўна-прадстаўніцкая ўстанова нідэрландскіх правінцый (якія ўключалі таксама тэрыторыю сучаснай Бельгіі). Генеральныя штаты складаліся з дэпутатаў духавенства, дваранства і верхавіны гараджан. Упершыню былі скліканы ў 1463, пасля аб'яднання Нідэрландаў бургундскімі герцагамі. Першае паседжанне адбылося 9 студзеня 1464 г. у Бругэ. Генеральныя штаты мелі права ваціравання падаткаў, асабліва шырокія паўнамоцтвы даў «Вялікі прывілей» 1477. У перыяд Нідэрландскай рэвалюцыі XVI стагоддзя сталі цэнтрам апазіцыі іспанскаму рэжыму, а з аддзяленнем Паўночных Нідэрландаў — вышэйшым пастаянна дзеючым заканадаўчым органам Рэспублікі Злучаных правінцый. У Генеральных штатах кожная правінцыя мела адзін голас, але частка тэрыторыі рэспублікі — так званыя Генеральныя землі — не адносілася да правінцый, кіравалася непасрэдна з цэнтра і не мелі голаса ў парламенце.

Генеральныя штаты праіснавалі да Батаўскай рэвалюцыі 1795 года і былі адноўлены ў 1815 годзе ў Злучаным каралеўстве Нідэрландаў.

У гонар Генеральных штатаў атрымаў назву Статэн-Айленд у Нью-Ёрку (былая галандская калонія Новы Амстэрдам).