Турын

Горад Турын італ.: Torino п’ем.: Turin Герб Краіна Італія Каардынаты 45°04′ пн. ш. 7°40′ у. д. Кіраўнік Chiara Appendino[d] Плошча 130,01 км² (9 кастрычніка 2011) Вышыня цэнтра 239 м Водныя аб’екты По, Dora Riparia[d], Sangone[d] і Stura di Lanzo[d] Насельніцтва ▼841 600 чал. (1 студзеня 2023) Часавы пояс UTC+1 і UTC+2 Тэлефонны код 011 Паштовыя індэксы 10121–10156 Аўтамабільны код TO Афіцыйны сайт comune.torino.it (італ.) Турын на карце Італіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Туры́н, горад у Італіі, сталіца рэгіёну П'емонт.

Гісторыя

Турын быў заснаваны ў 1 ст. да н.э. як рымскі ваенны лагер. У канцы 13 ст. увайшоў у Савойскае княства, а ў 1563 стаў яго сталіцай. У 1861 стаў першай сталіцай аб'яднанай Італіі, у 1865 гэты статус перайшоў да Фларэнцыі.

Адукацыя

• Турынскі ўніверсітэт

Славутасці

У аснове прамавугольнай горадабудаўнічай структуры Турына ляжыць планіроўка старажытнарымскага ваеннага лагера. Гарадскія славутасці:

• Сабор Іаана Хрысціцеля захоўвае плашчаніцу Ісуса Хрыста. Лічыцца, што менавіта гэтай плашчаніцай было накрыта цела Ісуса пасля яго распяцця.
• Адзін з галоўных сімвалаў Турына — вежа Мале Антанеліяна, у якой у наш час размешчаны нацыянальны музей кінематаграфіі Італіі.
• Егіпецкі музей Турына — першы ў Еўропе спецыялізаваны музей, прысвечаны старажытнаегіпецкай цывілізацыі.
• Сярод помнікаў антычнага дойлідства збольшага ацалелі старажытнарымскі тэатр і брама порта Палаціна.
• Манастыр Суперга з узгорка дамінуе над усім горадам. Гэта шэдэўр стылю барока ў выкананні архітэктара Філіпа Ювара і традыцыйнае месца пахавання прадстаўнікоў Савойскага дому.

У 1997 г. ЮНЕСКА прыняло рашэнне ўключыць у спіс Сусветнай спадчыны рэзідэнцыі Савойскага дому ў Турыне і яго наваколлях, з якіх найбольш значнымі з'яўляюцца наступныя:

• Палацца Рэале
• Палацца Мадама
• Палацца Карыньяна
• Замак Валянціна
• Турынская нацыянальная ўніверсітэцкая бібліятэка
• Замак Раканіджы — за межамі Турына
• Замак Ступініджы — за межамі Турына.

Палацінская брама горада збудаваны яшчэ старажытнымі рымлянамі		Замак Валянціна XVI—XVII стагоддзяў — адна з рэзідэнцый Савойскага дому		Над горадам парыць барочная базіліка Суперга

Вядомыя асобы

• Жазеф Луі Лагранж
• Прыма Леві