Тыніян: Розніца паміж версіямі

Тыніян
	У параметры «Нацыянальная назва» парушаны сінтаксіс: яго дакладнае запаўненне: «код мовы/назва/код другой мовы/назва». Калі ласка, выпраўце гэтую памылку!
	; Узбярэжжа
Характарыстыкі
Плошча	101,01 км²
Найвышэйшы пункт	171 м
Насельніцтва	3 136 чал. (2010)
Шчыльнасць насельніцтва	31,05 чал./км²
Размяшчэнне
	15°00′ пн. ш. 145°38′ у. д.HGЯO
Архіпелаг	Марыянскія астравы
Акваторыя	Ціхі акіян
Краіна	Паўночныя Марыянскія астравы;
	Тыніян
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 19:22, 9 снежня 2012

Тынія́н (англ.: Tinian) — востраў у складзе Марыянскіх астравоў. Частка тэрыторыі Паўночныя Марыянскія астравы. Плошча — 101,01 км². Насельніцтва (2010 г.) — 3 136 чал.

Прырода

Востраў Тыніян знаходзіцца ў 8 км на паўднёвы захад ад вострава Сайпан, адзелены ад яго Сайпанскім пралівам. Мае часткова вулканічнае, часткова каралавае паходжанне. Большая частка паверхні складзена вапнякамі з вялікай колькасцю карставых пустэч. Яны фарміруюць знакамітыя пячоры Тыніяна. Найвышэйшы пункт - гара Ласо (171 м).

Клімат трапічны пасатны, вельмі вільготны. Сярэдняя тэмпература вагаецца ад 24 да 31° C на працягу года. Максімум ападкаў прыпадае на верасень (каля 325 мм).

Прырода вострава значна зменена чалавекам. Лясы, якія пакрывалі большую частку сушы, былі знішчаны ў 1920-ыя гг. пры стварэнні плантацый цукровага трыснёгу. Прырода таксама пацярпела ад ваенных дзеянняў перыяду II Сусветнай вайны. Былі створаныя пусткі, якія ў пасляваенны час засадзілі пустазельнымі раслінамі накшталт Leucaena Glauca. У нашы дні зараснікі гэтых раслін займаюць значныя тэрыторыі. На ўзбярэжжы вырошчваюць какосавыя пальмы. Фаўна бедная, прадстаўлена птушкамі, яшчаркамі, пацукамі, крабамі.

Гісторыя

Першымі насельнікамі Тыніяна былі чамора, якіх у XVIII ст. іспанскія каланізатары перасялілі на Гуам. У спадчыну ад старажытных жыхароў захаваўся мегалітычны помнік Тага. У 1815 г. з Каралінскіх астравоў на Тыніян перасяліліся рэфалуваш.

У 1899 г. востраў перайшоў пад кантроль Германіі, а ў 1914 г. - Японіі. Японцы стварылі плантацыі цукровага трыснёга. Адбываўся працэс перасялення японскіх рабочых і спецыялістаў, а таксама ваенных.

У 1944 г. Тыніян стаў месцам кровапралітных баёў паміж войскамі Японіі і ЗША. Амерыканцы захапілі востраў і ператварылі яго ў моцную ваенную базу. Адсюль у 1945 г. узляталі самалёты для таго, каб скінуць атамныя бомбы на японскія гарады.

У пасляваенную пару Тыніян уваходзіў у склад падапечнай тэрыторыі ЗША, з 1978 г. - у склад Садружнасці Паўночных Марыянскіх астравоў.

Спасылкі

@@ Радок 27: / Радок 27: @@
 ==Прырода==
 Востраў Тыніян знаходзіцца ў 8 км на паўднёвы захад ад [[востраў Сайпан|вострава Сайпан]], адзелены ад яго Сайпанскім пралівам. Мае часткова [[вулкан]]ічнае, часткова [[карал]]авае паходжанне. Большая частка паверхні складзена [[вапняк]]амі з вялікай колькасцю [[карст]]авых пустэч. Яны фарміруюць знакамітыя [[пячора|пячоры]] Тыніяна. Найвышэйшы пункт - [[гара]] Ласо (171 м).
@@ Радок 34: / Радок 33: @@
 [[Прырода]] вострава значна зменена чалавекам. [[лес|Лясы]], якія пакрывалі большую частку сушы, былі знішчаны ў 1920-ыя гг. пры стварэнні плантацый [[цукровы трыснёг|цукровага трыснёгу]]. Прырода таксама пацярпела ад ваенных дзеянняў перыяду [[Другая сусветная вайна|II Сусветнай вайны]]. Былі створаныя пусткі, якія ў пасляваенны час засадзілі пустазельнымі раслінамі накшталт ''Leucaena Glauca''. У нашы дні зараснікі гэтых раслін займаюць значныя тэрыторыі. На ўзбярэжжы вырошчваюць [[какосавая пальма|какосавыя пальмы]]. [[Фаўна]] бедная, прадстаўлена [[птушкі|птушкамі]], [[яшчаркі|яшчаркамі]], [[пацукі|пацукамі]], [[крабы|крабамі]].
+==Гісторыя==
 [[File:House of Taga 3.JPG|thumb|140 px|''Тага'']]
 Першымі насельнікамі Тыніяна былі [[чамора]], якіх у [[XVIII стагоддзе|XVIII]] ст. [[Іспанія|іспанскія]] каланізатары перасялілі на [[Гуам]]. У спадчыну ад старажытных жыхароў захаваўся [[мегаліты|мегалітычны]] помнік ''Тага''. У [[1815]] г. з [[Каралінскія астравы|Каралінскіх астравоў]] на Тыніян перасяліліся [[рэфалуваш]].