Мір (арбітальная станцыя): Розніца паміж версіямі

Даведка

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 21:34, 20 снежня 2015

«Мір» (руск.: «Мир», «Салют-8») — савецкая (пазней расійская) арбітальная станцыя трэцяга пакалення^[1], якая ўяўляла сабою складаны шматмэтавы навукова-даследчы комплекс. Станцыя была выведзена на арбіту ў лютым 1986 года, 23 сакавіка 2001 года затоплена ў Ціхім акіяне.

Зборка станцыі на арбіце працягвалася да 1996 года. «Мір» стаў першай модульнай касмічнай станцыяй і меў найбольшую масу сярод караблёў, пабываўшых у космасе, пакуль не быў заменены МКС. Станцыя дзейнічала як мікрагравітацыйная даследчая лабараторыя, у якой члены каманды ажыццяўлялі эксперыменты ў галіне біялогіі і біялогіі чалавека, фізіцы, астраноміі, метэаралогіі, а таксама далейшае ўдасканаленне сістэм і прылад, неабходных для сталай прысутнасці ў космасе.

Станцыя стала першай даследчай лабараторыяй у космасе з доўгатэрміновай прысутнасцю людзей на борце. Праца на станцыі ажыццяўлялася доўгатэрміновымі камандамі. Праграма «Мір» трымала рэкорд па бесперапыннай прысутнасці чалавека ў космасе, які быў роўны 3644 дням, пакуль той не быў пабіты 23 кастрычніка 2010 года МКС^[2], але і цяпер Валерыю Палякову належыць рэкорд па працягласці касмічнага палёту чалавека — 437 дзён і 18 гадзін. «Мір» быў населены ўсяго 12 з паловай гадоў з яго 15-гадовага тэрміна службы. На борце станцыі маглі адначасова знаходзіцца тры чалавекі, на кароткі час дазвалялася прысутнасць і большага складу.

Пасля поспеху праграмы «Салют» «Мір» стаў новай ступенню ў праграме касмічных станцый СССР. Першы модуль станцыі, вядомы як базавы блок, быў выведзены на арбіту ў 1986 годзе, да якога пазней былі далучаныя яшчэ 6 модуляў — усе выведзеныя ракетай-носьбітам «Пратон» (акрамя стыкавога модулю). Па завяршэнні мантажу станцыя складалася з сямі модуляў з атмасферай і некалькіх модуляў без атмасферы. Электраэнергіяй станцыя жывілася ад сонечных панэлей, замацаваных на модулях. Станцыя ўтрымлівалася на арбіце (англ.) (бел. ад 296 да 412 км і рухалася з сярэдняй скорасцю 27700 км/с, тым самым робячы 15,7 віткоў вакол Зямлі ў дзень^[3]^[4].

Станцыя была часткай праграмы пілатуемых касмічных палётаў СССР. Па развале СССР кіраванне праграмай перайшло да Федэральнага касмічнага агенцтва Расіі (РКА). З гэтага вынікае, што большасць каманды «Міра» паходзіла з Савецкага Саюза. Але, дзякуючы такім міжнародным праграмам, як Інтэркосмас, Еўрамір (англ.) (бел. і Мір — Шатл, станцыя стала даступнай для касманаўтаў з Паўночнай Амерыкі, краін Еўропы і Японіі. Паводле ацэнкі былога генеральнага дырэктара РКА, Юрыя Копцева, кошт праграмы склаў $4,2 млрд за ўвесь час вядзення праграмы (распрацоўка, зборка і эксплуатацыя)^[5]. Станцыю абслугоўвалі касмічныя караблі «Саюз», грузавы «Прагрэс» і караблі праграмы «Спэйс шатл». «Мір» наведалі 104 чалавека з 12 краін свету^[6].

Зноскі

↑ Станция "Мир": факты за 15 лет(руск.) // Мир Науки и Культуры. — ISSN 1684-9876.
↑ "ISS Passing Old Russian Mir In Crewed Time" [англійская]. Aviation Week. 29 кастрычніка 2010.
↑ Hall, R. The History of Mir 1986-2000 // British Interplanetary Society. — 2000. — ISBN 0-9506597-4-6.
↑ Hall, R. Mir: The Final Year // British Interplanetary Society. — 2001. — ISBN 0-9506597-5-4.
↑ Tyler, Patrick E. Russians Find Pride, and Regret, in Mir's Splashdown(англ.).
↑ Harland, David. The Story of Space Station Mir. — New York: Springer-Verlag New York Inc., 2004. — ISBN 978-0-387-23011-5.

Літаратура

«Мір» // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. С. 460—461.

Спасылкі

Шаблон:Арбітальныя станцыі

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Мір_(арбітальная_станцыя)&oldid=2230404"

Катэгорыі:

Схаваныя катэгорыі:

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 {{Значэнні|Мір}}
-[[Выява:Mir Space Station viewed from Endeavour during STS-89.jpg|thumb|Станцыя «Мір» 9 лютага 1998 года, бачная са зьлятаючага [[Спэйс шатл|шатла]] «[[Індэвар, шатл|Індэвар]]» у часе экспедыцыі [[STS-89]].]]
+[[Выява:Mir Space Station viewed from Endeavour during STS-89.jpg|thumb|Станцыя «Мір» 9 лютага 1998 года, бачная з адлятаючага [[Спэйс шатл|шатла]] «[[Індэвар, шатл|Індэвар]]» у час экспедыцыі [[STS-89]].]]
-'''«Мір»''' ({{lang-ru|«Мир», «[[Салют, арбітальная станцыя|Салют-8]]»}}) — [[СССР|савецкая]] (пазней [[Расія|расійская]]) [[арбітальная станцыя]] трэцяга пакалення,<ref name="mirnauki">{{артыкул|url=http://nature.web.ru/db/msg.html?mid=1161225|загаловак=Станция "Мир": факты за 15 лет|выданне=Мир Науки и Культуры|мова=ru|issn=1684-9876}}</ref> якая ўяўляла сабою складаны шматмэтавы навукова-даследчы комплекс. Станцыя была выведзеная на арбіту ў лютым 1986 года, [[23 сакавіка]] [[2001]] года затоплена ў [[Ціхі акіян|Ціхім акіяне]].
+'''«Мір»''' ({{lang-ru|«Мир», «[[Салют, арбітальная станцыя|Салют-8]]»}}) — [[СССР|савецкая]] (пазней [[Расія|расійская]]) [[арбітальная станцыя]] трэцяга пакалення<ref name="mirnauki">{{артыкул|url=http://nature.web.ru/db/msg.html?mid=1161225|загаловак=Станция "Мир": факты за 15 лет|выданне=Мир Науки и Культуры|мова=ru|issn=1684-9876}}</ref>, якая ўяўляла сабою складаны шматмэтавы навукова-даследчы комплекс. Станцыя была выведзена на арбіту ў лютым 1986 года, [[23 сакавіка]] [[2001]] года затоплена ў [[Ціхі акіян|Ціхім акіяне]].
 Зборка станцыі на арбіце працягвалася да 1996 года. «Мір» стаў першай модульнай касмічнай станцыяй і меў найбольшую масу сярод караблёў, пабываўшых у космасе, пакуль не быў заменены [[Міжнародная касмічная станцыя|МКС]]. Станцыя дзейнічала як [[мікрагравітацыя|мікрагравітацыйная]] даследчая лабараторыя, у якой члены каманды ажыццяўлялі эксперыменты ў галіне [[біялогія|біялогіі]] і [[біялогія чалавека|біялогіі чалавека]], [[фізіка|фізіцы]], [[астраномія|астраноміі]], [[метэаралогія|метэаралогіі]], а таксама далейшае ўдасканаленне сістэм і прылад, неабходных для сталай прысутнасці ў [[космас]]е.
-Станцыя стала першай даследчай лабараторыяй у космасе з доўгатэрміновай прысутнасцю людзей на борце. Праца на станцыі ажыццяўлялася [[Спіс экспедыцый на станцыю «Мір»|доўгатэрміновымі камандамі]]. Праграма «Мір» трымала рэкорд па бесперарыўнай прысутнасці чалавека ў космасе, які быў роўны 3644 дням, пакуль той не быў пабіты 23 кастрычніка 2010 года МКС,<ref name="isspassing">{{навіна|url=http://www.aviationnewsreleases.com/2010/10/iss-passing-old-russian-mir-in-crewed.html|загаловак=ISS Passing Old Russian Mir In Crewed Time|выдавец=Aviation Week|мова=en|дата публікацыі=29 кастрычніка 2010}}</ref> але і цяпер [[Валерый Палякоў|Валерыю Палякову]] належыць рэкорд па працягласці касмічнага палёту чалавека — 437 дзён і 18 гадзін. «Мір» быў населены ўсяго 12 з паловай гадоў з яго 15-гадовага тэрміна службы. На борце станцыі маглі адначасова знаходзіцца тры чалавекі, на кароткі час дазвалялася прысутнасць і большага складу.
+Станцыя стала першай даследчай лабараторыяй у космасе з доўгатэрміновай прысутнасцю людзей на борце. Праца на станцыі ажыццяўлялася [[Спіс экспедыцый на станцыю «Мір»|доўгатэрміновымі камандамі]]. Праграма «Мір» трымала рэкорд па бесперапыннай прысутнасці чалавека ў космасе, які быў роўны 3644 дням, пакуль той не быў пабіты 23 кастрычніка 2010 года МКС<ref name="isspassing">{{навіна|url=http://www.aviationnewsreleases.com/2010/10/iss-passing-old-russian-mir-in-crewed.html|загаловак=ISS Passing Old Russian Mir In Crewed Time|выдавец=Aviation Week|мова=en|дата публікацыі=29 кастрычніка 2010}}</ref>, але і цяпер [[Валерый Палякоў|Валерыю Палякову]] належыць рэкорд па працягласці касмічнага палёту чалавека — 437 дзён і 18 гадзін. «Мір» быў населены ўсяго 12 з паловай гадоў з яго 15-гадовага тэрміна службы. На борце станцыі маглі адначасова знаходзіцца тры чалавекі, на кароткі час дазвалялася прысутнасць і большага складу.
-Пасля поспеху праграмы «[[Салют, касмічная праграма|Салют]]» «Мір» стаў новай ступенню ў праграме касмічных станцый [[СССР]]. Першы модуль станцыі, вядомы як [[Мір, модуль арбітальнай станцыі «Мір»|базавы блок]], быў выведзены на арбіту ў 1986 годзе, да якога пазней былі далучаныя яшчэ 6 модуляў — усе выведзеныя ракетай-носьбітам «[[Пратон, ракета-носьбіт|Пратон]]» (акрамя [[Стыкавы модуль арбітальнай станцыі «Мір»|стыкавога модулю]]). Па завяршэнні мантажу станцыя складалася з сямі модуляў з атмасферай і некалькіх модуляў без атмасферы. Электраэнергіяй станцыя жывілася ад [[сонечная панэль|сонечных панэляў]], замацаваных на модулях. Станцыя {{артыкул у іншым раздзеле|Утрыманне арбітальнай станцыі|ўтрымлівалася на арбіце|en|Orbital station-keeping}} ад 296 да 412 км і рухалася з сярэдняй хуткасцю 27700 км/с, тым самым здзяйсняючы 15,7 віткоў вакол Зямлі ў дзень.<ref name="mirbis">{{артыкул|аўтар=Hall, R.|год=2000|загаловак=The History of Mir 1986-2000|выданне=British Interplanetary Society|isbn=0-9506597-4-6}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Hall, R.|год=2001|загаловак=Mir: The Final Year|выданне=British Interplanetary Society|isbn=0-9506597-5-4}}</ref>
+Пасля поспеху праграмы «[[Салют, касмічная праграма|Салют]]» «Мір» стаў новай ступенню ў праграме касмічных станцый [[СССР]]. Першы модуль станцыі, вядомы як [[Мір, модуль арбітальнай станцыі «Мір»|базавы блок]], быў выведзены на арбіту ў 1986 годзе, да якога пазней былі далучаныя яшчэ 6 модуляў — усе выведзеныя ракетай-носьбітам «[[Пратон, ракета-носьбіт|Пратон]]» (акрамя [[Стыкавы модуль арбітальнай станцыі «Мір»|стыкавога модулю]]). Па завяршэнні мантажу станцыя складалася з сямі модуляў з атмасферай і некалькіх модуляў без атмасферы. Электраэнергіяй станцыя жывілася ад [[сонечная панэль|сонечных панэлей]], замацаваных на модулях. Станцыя {{артыкул у іншым раздзеле|Утрыманне арбітальнай станцыі|ўтрымлівалася на арбіце|en|Orbital station-keeping}} ад 296 да 412 км і рухалася з сярэдняй скорасцю 27700 км/с, тым самым робячы 15,7 віткоў вакол Зямлі ў дзень<ref name="mirbis">{{артыкул|аўтар=Hall, R.|год=2000|загаловак=The History of Mir 1986-2000|выданне=British Interplanetary Society|isbn=0-9506597-4-6}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Hall, R.|год=2001|загаловак=Mir: The Final Year|выданне=British Interplanetary Society|isbn=0-9506597-5-4}}</ref>.
-Станцыя была часткай [[Касмічная праграма СССР|праграмы пілатуемых касмічных палётаў СССР]]. Па развале СССР кіраванне праграмай перайшло да [[Федэральнае касмічнае агенцтва Расіі|Федэральнага касмічнага агенцтва Расіі]] (РКА). З гэтага вынікае, што большасць каманды «Міру» паходзіла з Савецкага Саюза. Але, дзякуючы такім міжнародным праграмам, як [[Інтэркосмас]], {{Артыкул у іншым раздзеле|Еўрамір|||Euromir}} і [[Мір — Шатл]], станцыя стала даступнай для касманаўтаў з Паўночнай Амерыкі, краін Еўропы і Японіі. Паводле ацэнкі былога генеральнага дырэктара РКА, [[Юрый Копцеў|Юрыя Копцева]], кошт праграмы склаў $4,2 млрд за ўвесь час вядзення праграмы (распрацоўка, зборка і эксплуатацыя).<ref>{{навіна|url=http://www.nytimes.com/2001/03/24/science/24MIR.html|загаловак=Russians Find Pride, and Regret, in Mir's Splashdown|выдавец=New York Times|аўтар=Tyler, Patrick E.|дата публікацыі=24 сакавіка 2001|мова=en}}</ref> Станцыю абслугоўвалі касмічныя караблі «[[Саюз, касмічны карабель|Саюз]]», грузавы «[[Прагрэс, касмічны карабель|Прагрэс]]» і караблі праграмы «[[Спэйс шатл]]». «Мір» наведалі [[Спіс наведвальнікаў арбітальнай станцыі «Мір»|104 чалавека з 12 краін свету]].<ref name="storymir">{{кніга|аўтар=Harland, David|год=2004|загаловак=The Story of Space Station Mir|месца=New York|выдавецтва=Springer-Verlag New York Inc.|isbn=978-0-387-23011-5}}</ref>
+Станцыя была часткай [[Касмічная праграма СССР|праграмы пілатуемых касмічных палётаў СССР]]. Па развале СССР кіраванне праграмай перайшло да [[Федэральнае касмічнае агенцтва Расіі|Федэральнага касмічнага агенцтва Расіі]] (РКА). З гэтага вынікае, што большасць каманды «Міра» паходзіла з Савецкага Саюза. Але, дзякуючы такім міжнародным праграмам, як [[Інтэркосмас]], {{Артыкул у іншым раздзеле|Еўрамір|||Euromir}} і [[Мір — Шатл]], станцыя стала даступнай для касманаўтаў з Паўночнай Амерыкі, краін Еўропы і Японіі. Паводле ацэнкі былога генеральнага дырэктара РКА, [[Юрый Копцеў|Юрыя Копцева]], кошт праграмы склаў $4,2 млрд за ўвесь час вядзення праграмы (распрацоўка, зборка і эксплуатацыя)<ref>{{артыкул|спасылка=http://www.nytimes.com/2001/03/24/science/24MIR.html|загаловак=Russians Find Pride, and Regret, in Mir's Splashdown|выдавец=New York Times|аўтар=Tyler, Patrick E.|дата публікацыі=24 сакавіка 2001|мова=en}}</ref>. Станцыю абслугоўвалі касмічныя караблі «[[Саюз, касмічны карабель|Саюз]]», грузавы «[[Прагрэс, касмічны карабель|Прагрэс]]» і караблі праграмы «[[Спэйс шатл]]». «Мір» наведалі [[Спіс наведвальнікаў арбітальнай станцыі «Мір»|104 чалавека з 12 краін свету]]<ref name="storymir">{{кніга|аўтар=Harland, David|год=2004|загаловак=The Story of Space Station Mir|месца=New York|выдавецтва=Springer-Verlag New York Inc.|isbn=978-0-387-23011-5}}</ref>.
 {{Зноскі}}
+== Літаратура ==
+* «Мір» // {{Крыніцы/БелЭн|10к}} С. 460—461.
 == Спасылкі ==
-{{Commons|Category:Mir}}* [http://www.russianspaceweb.com/mir.html Сайт утрымоўвалы дыяграмы развіцця станцыі, дэталёвыя апісанні кожнага блока (English)].
+{{Commons|Category:Mir}}* [http://www.russianspaceweb.com/mir.html Сайт з дыяграмамі развіцця станцыі, дэталёвыя апісанні кожнага блока (English)].
 * [http://www.novosti-kosmonavtiki.ru/phpBB2/viewtopic.php?t=7564 Аварыя на запуску станцыі «Мір»]
 * [http://astrolab.ru/cgi-bin/manager.cgi?id=21 Арбітальная станцыя «Свет» на расійскім астранамічным партале]
 * [http://space.kursknet.ru/cosmos/russian/dos/imir.sht Храналогія запускаў КК да арбітальнай станцыі «Мір»]
 * [http://www.energia.ru/energia/mir/mir.html Арбітальны комплекс «Мір» на сайце РКК «Энергія»]
-* [http://www.novosti-kosmonavtiki.ru/content/numbers/218/14.shtml Хроніка падрыхтоўкі і затапленні станцыі]
+* [http://www.novosti-kosmonavtiki.ru/content/numbers/218/14.shtml Хроніка падрыхтоўкі і затаплення станцыі]
 * [http://www.tvdata.ru/technology/astronauts_space_exploration_footage/ Відэакадры Арбітальнай станцыі «Мір»]