Каменяломнік балотны

Каменяломнік балотны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Каменяломнікакветныя Сямейства:  Каменяломнікавыя Род:  Каменяломнік Від:  Каменяломнік балотны
Міжнародная навуковая назва
Saxifraga hirculus L. (1753)
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   24228 NCBI   159962 EOL   583361 GRIN   t:453215 IPNI   228461-2 TPL   kew-2583517

Каменяломнік балотны (Saxifraga hirculus) — від травяністых раслін роду каменяломнік (Saxifraga) сямейства каменяломнікавыя (Saxifragaceae).

Батанічнае апісанне

Каменяломнік балотны. Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796

Шматгадовая травяністая расліна з прамастойным сцяблом (адзіночнае або іх некалькі) вышынёй 10—15 (20) см і доўгімі аблісцелымі паўзучымі парасткамі, зрэдку ўтварае невялікія дзярнінкі. Сцябло ў верхняй частцы апушанае адтапыранымі рыжаватымі валаскамі, тонкае, далікатнае. Лісце лінейналанцэтнае, светла-зялёнае, вузкае. Хвосцікі ніжніх лістоў, як і верхняя частка сцябла, пакрытыя валасінкамі ржавага колеру. Кветкі маюць 5 ярка-жоўтых вузкіх пялёсткаў, 10 тычынак і дасягаюць 1 см у дыяметры. Кветкі часам з аранжавымі плямамі. Пасля цвіцення утвараецца прадаўгаватая 2-гнёздавая каробачка з насеннем.

Распаўсюджанне

Цыркумпалярны арктаальпійскі рэліктавы від. Пашырэнне: Еўразія (арктычная і субарктычная зоны Еўропы і Сібіры, заходнія і паўночна-заходнія раёны лясной зоны), Паўночная Амерыка (арктычныя і горныя раёны). Знаходзіцца на тэрыторыі Беларусі ў асобных лакалітэтах на паўднёвай мяжы арэала. Месцы росту: пераходныя асаковыя і асакова-гіпнавыя балоты, забалочаныя бярозавыя і саснова-бярозавыя лясы, нізінныя лугі.

Асаблівасці біялогіі

Цвіце ў ліпені—жніўні, пладаносіць у жніўні—верасні. Размнажаецца насеннем.

Таксанамія

яшчэ 14 сямействаў (па Сістэме APG III)

яшчэ да 400 відаў

попарадак Каменяломнікавыя

род Каменяломнік

аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя

сямейства Каменяломнікавыя

від Каменяломнік балотны

яшчэ 58 парадкаў кветкавых раслін (па Сістэме APG III)

яшчэ каля 30 родаў

Літаратура

• Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь: Рэдкія і тыя, што знаходзяцца пад пагрозай знікнення віды жывёл і раслін. — Мн.: БелЭн, 1993. — ISBN 5-85700-095-5.
• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 715. Saxifraga hirculus L. — Камнеломка болотная, или Царские очи // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 351. — ISBN 9-87317-128-9.
• Лозина-Лозинская А. С. Saxifraga hirculus L. — Камнеломка болотная // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома С. В. Юзепчук. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1939. — Т. IX. — С. 160—161. — 540 + XIX с. — 5 200 экз.
• Малышев Л. И. Saxifraga hirculus L. — Камнеломка козлик // Флора Сибири. Т. 7: Berberidaceae — Grossulariaceae / Сост. Г. А. Пешкова и др.: В 14 т. — Новосибирск: ВО Наука; Сиб. издат. фирма, 1994. — Т. 7. — С. 182. — 312 с. — 1200 экз. — ISBN 5-02-030578-2
• Дорофеев А. М., Сюборова С. Ф. Они не должы исчезнуть: Книга для учащихся — Мн.: Народная асвета, 1987. — 200 с.: ил. — 89 000 экз. — С. 142. (руск.)
• Saxifraga L. — Камнеломка // Определитель высших растений Беларуси (руск.) / Под ред. В. И. Парфёнова. — Мн.: Дизайн Про, 1999. — С. 141—142. — 472 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-6182-78-6.
• Saxifraga L. — Камнеломка // Кравченко А. В. Конспект флоры Карелии. — Петрозаводск: Карельский научный центр РАН, 2007. — С. 138—139. — 403 с. Библиогр. 643 назв. — ISBN 978-5-9274-0324-0. (руск.)

Спасылкі

Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі і ахоўваецца законам.  I катэгорыя (CR)

• Камнеломка болотная — Saxifraga hirculus: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Камнеломка болотная Saxifraga hirculus L. // Красная книга Украины (руск.)
• Камнеломка // Проект «Архив Природы России» Архівавана 20 красавіка 2018. (руск.)