Перайсці да зместу

Размеркаванне (эканоміка)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Размеркаванне (англ.: distributiondistribution), у эканоміцы — падзел матэрыяльных даброт паміж суб'ектамі эканамічных адносін. Першаснае размеркаванне звычайна адбываецца на аснове рэалізацыі правы уласнасці ў працэсе стварэння матэрыяльнага дабра, у тым ліку з улікам падзелу працы. Пераразмеркаванне адбываецца пры перадачы грошай або іншых выгод ад адных асоб да іншых з дапамогай сацыяльных механізмаў, такіх як падаткаабкладанне, дабрачыннасць, сацыяльнае забеспячэнне, камунальныя паслугі, зямельныя адносіны, грашова-крэдытная палітыка, канфіскацыя, сямейнае права. Тэрмін звычайна ставіцца да размеркавання ў эканоміцы ў цэлым, а не паміж асобнымі асобамі.

Неабходнасць размеркавання

[правіць | правіць зыходнік]

Неабходнасць размеркавання выцякае з падзелу працы — якаснай дыферэнцыяцыі працоўнай дзейнасці ў працэсе развіцця грамадства, якая прыводзіць да адасаблення і ўзаемадзеянню розных яе відаў. «Падзяліць» працу — значыць, папярэдне размеркаваць паміж выканаўцамі сродкі і прадметы працы; толькі пасля гэтага можна прыступаць да вытворчасці:

Па выкананні вытворчага задання (завяршэнні вытворчага цыклу) вынікі індывідуальна-адасобленага працы трэба размеркаваць паміж працаваўшымі. Кожны з іх зрабіў нешта ў колькасці, шматкроць перавышае яго індывідуальнае спажыванне; аднак асноўную масу спажываных ім прадуктаў зрабіў не ён, а іншыя. Адсюль, у гэтым цыкле патрабуецца яшчэ адна працэдура размеркавання, але на гэты раз аб'ектам «дзяльбы» становіцца гатовая прадукцыя, вынікі працы.

Прапорцыі размеркавання

[правіць | правіць зыходнік]

Прапорцыі, у якіх будзе размеркаваны вынік працы, перадвызначаныя прапорцыямі, у якіх да пачатку працы былі размеркаваны ролі ўдзельнікаў ўсяго працэсу:

«размеркаванне прадуктаў ёсць вынік таго размеркавання, якое мяркуецца самім працэсам вытворчасці і якім наканаваная яго арганізацыя».

Пры гэтым, з аднаго боку,

«размеркаванне вызначае прапорцыю, у якой кожны індывід прымае ўдзел у вырабленым...»,

а з другога —

«размеркаванне вызначае стаўленне (колькасць), у якім прадукты дастаюцца індывіда» [1]

Тэорыі размеркавання

[правіць | правіць зыходнік]

Размеркаванне даходаў (en:Income distribution) можа быць выкарыстана для апісання вядомага дыяпазону назіранняў у адпаведнай эканоміцы. Яно выкарыстоўваецца ў якасці ўваходных дадзеных у тэорыях, якія тлумачаць ўжо адбылося размеркаванне даходу, напр. у тэорыі «чалавечага капіталу» і ў тэорыях эканамічнай дыскрымінацыі (Becker, 1993, 1971).

Класічная палітэканомія

[правіць | правіць зыходнік]

Погляды на эканамічную навуку — Законы стварэння, размеркавання багацця. Назва навукі — Палітэканомія. Сутнасць багацця — праца ўсіх занятых у матэрыяльным вытворчасці.. Крыніцы багацця — Падзел працы, назапашванне грошай, грошы. Ролю дзяржавы — эканамічны лібералізм.

Марксісцкая палітэканомія

[правіць | правіць зыходнік]

Размеркаванне з'яўляецца адной з фаз працэсу грамадскага ўзнаўлення, злучнае звяно паміж вытворчасцю і абменам.

Аўстрыйская эканамічная школа

[правіць | правіць зыходнік]

Аўстрыйская эканамічная школа лічыла важным усталяваць прапорцыі размеркавання вынікаў вытворчасці паміж фактарамі вытворчасці (зямлёй, працай, капіталам).

Неакласічная тэорыя

[правіць | правіць зыходнік]

У неакласічнага тэорыях кропка перасячэння попыту і прапановы на рынках кожнага з фактараў вытворчасці вызначае раўнаважны выпуск, даход і размеркаванне даходу. Попыт на фактары, у сваю чаргу, мяркуе гранічна-прадукцыйнае стаўленне для гэтага фактару на рынку[2][3][4][5]. Гэты аналіз прымяняецца не толькі да капіталу і зямлі, але і да размеркавання даходу на рынках працы[6].

Зноскі

  1. К.Маркс, «Введение к „Критике политической эконо­мии“» Маркс, К., Энгельс, Ф. Соч., 2 изд., т.12, с.715
  2. John Bates Clark (1902).
  3. Philip H. Wicksteed (1914).
  4. George J. Stigler (1941).
  5. C.E. Ferguson (1969).
  6. J.R. Hicks (1932, 2nd ed., 1963). «Теория заработной платы» (en:The Theory of Wages).