Закон попыту і прапановы
Выгляд
Закон попыту і прапановы | |
---|---|
![]() | |
![]() |
Капіталізм |
---|
![]() |
Закон попыту і прапановы — адзін з асноўных законаў рынкавай эканомікі, які тлумачыць, як фармуецца цана на тавары і паслугі на падставе ўзаемадзеяння паміж попытам і прапановай.
Сутнасць
[правіць | правіць зыходнік]- Попыт — гэта колькасць тавару або паслугі, якую спажыўцы гатовы набыць па пэўнай цане.
- Прапанова — гэта колькасць тавару або паслугі, якую вытворцы гатовы прадаць па пэўнай цане.
Закон сцвярджае, што пры іншых роўных умовах:
- калі цана павышаецца, то попыт змяншаецца, а прапанова павялічваецца;
- калі цана змяншаецца, то попыт павялічваецца, а прапанова змяншаецца.
Раўнавага
[правіць | правіць зыходнік]Кропка, у якой колькасць прапанаванага тавару роўная колькасці запатрабаванага, называецца раўнаважнай цаной. У гэтай кропцы рынкавы механізм функцыянуе найбольш эфектыўна: няма ні дэфіцыту, ні лішку.
Фактары, што ўплываюць
[правіць | правіць зыходнік]На попыт і прапанову ўплываюць:
- даход спажыўцоў;
- цэны на звязаныя тавары (заменнікі або дадаткі);
- густы і перавагі;
- кошт вытворчасці;
- тэхналогіі;
- падаткі і субсідыі;
- чаканні адносна будучых цэн;
- колькасць пастаўшчыкоў або спажыўцоў.
Графічнае прадстаўленне
[правіць | правіць зыходнік]- Крывая попыту звычайна мае зніжальны нахіл — чым вышэйшая цана, тым меншы попыт.
- Крывая прапановы мае ўзыходны нахіл — чым вышэйшая цана, тым большая прапанова.
- Кропка перасячэння гэтых крывых — гэта раўнаважны стан.
Значэнне
[правіць | правіць зыходнік]Закон попыту і прапановы — аснова мікраэканомікі і адзін з базавых прынцыпаў, які тлумачыць механізмы фармавання цэн, паводзіны спажыўцоў і вытворцаў, а таксама вынікі дзяржаўнага ўмяшання (напрыклад, усталяванне мінімальнай ці максімальнай цаны).
Крытыка і абмежаванні
[правіць | правіць зыходнік]- Закон працуе ў ідэальных умовах, але ў рэальным свеце існуюць рынкавыя няўдачы, манаполіі, знешнія эфекты і іншыя фактары, якія могуць скажона ўплываць на ўзаемадзеянне попыту і прапановы.
- У некаторых сектарах (напрыклад, ахова здароўя, адукацыя, жыллё) гэты механізм не забяспечвае справядлівага і эфектыўнага размеркавання рэсурсаў.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Mankiw, N. Gregory. Principles of Economics. Cengage Learning, 2018.
- Samuelson, Paul A.; Nordhaus, William D. Economics. McGraw-Hill Education, 2010.
- Krugman, Paul; Wells, Robin. Microeconomics. Worth Publishers, 2018.