Карл Аўэр фон Вельсбах

Карл Аўэр фон Вельсбах
ням.: Carl Auer von Welsbach
Дата нараджэння	1 верасня 1858(1858-09-01)[…]
Месца нараджэння	Вена, Аўстрыйская імперыя
Дата смерці	4 жніўня 1929(1929-08-04)[…] (70 гадоў)
Месца смерці	Мёльблінг[d], Першая Аўстрыйская Рэспубліка
Месца пахавання	Гітцынгскія могілкі[d]
Грамадзянства	Аўстрыя
Бацька	Alois Auer[d]
Род дзейнасці	фізік, хімік, вынаходнік
Навуковая сфера	хімія, Ферацэрый, gas mantle[d], Неадым, дзідзім[d] і Празеадым
Месца працы	Гайдэльбергскі ўніверсітэт
Альма-матар	Гайдэльбергскі ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік	Роберт Вільгельм Бунзен
Член у	Шведская каралеўская акадэмія навук Пруская акадэмія навук
Узнагароды	медаль Вернера фон Сіменса[d] (1920) медаль Эліята Крэсана[d] (1900) медаль Вільгельма Экснера[d] (1921) Нацыянальная Зала славы вынаходнікаў[d] (2011)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карл Ауэр фон Вельсбах (ням.: Carl Auer von Welsbach; 1 верасня 1858, Вена — 4 жніўня 1929, Мёльблінг) — аўстрыйскі хімік, даследчык рэдказямельных элементаў.

Біяграфія

Вучыўся ў Венскім і Гейдэльбергскім універсітэтах (1878—1882). У 1882—1887 гадах працаваў у Венскім універсітэце разам з Адольфам Лібенам, у 1887—1900 гадах — на хімічным заводзе пад Венай, які вырабляў солі рэдказямельных элементаў. З 1900 года — кіраўнік металургічнага завода ў Трайбаху (Аўстрыя), дзе заснаваў вялікую хімічную лабараторыю, на аснове якой пазней узніклі Трайбахскія хімічныя заводы (Treibacher Industrie AG).

Навуковая дзейнасць

Асноўныя навуковыя працы Аўэра фон Вельсбаха прысвечаны вывучэнню рэдкіх зямель. У 1885 годзе ён паказаў, што элемент дыдым, адкрыты К. Г. Масандэрам, з’яўляецца сумессю двух іншых элементаў, якія ён назваў празеадымам і неадымам.

Аўэр фон Вельсбах выявіў таксама яркае свячэнне аксідаў цэрыя і іншых рэдка зямельных элементаў пры высокіх тэмпературах. У 1885 годзе ён вынайшаў і запатэнтаваў газакалільную сетку, якая нашмат узмацняла свяцільнасць газавага полымя, якое выкарыстоўвалася тады для асвятлення — так званы «аўэраўскі каўпачок».

Важным вынаходствам Аўэра фон Вельсбаха стаў выраб мішметала і цэрыева-жалезнага сплаву, які мог прымяняцца для вырабу штучных крэменяў для запальніц (1898).

У 1900 годзе Аўэр фон Вельсбах прапанаваў выкарыстоўваць у электрычных лямпах напальвання осміевую нітку замест вугальнай. З-за дарагоўлі осмія гэта ўдасканаленне не атрымала распаўсюджвання, аднак абумовіла пераход на вальфрамавыя ніткі.