Конга (мова)

Конга
Саманазва	Kikongo
Краіны	Рэспубліка Конга, Ангола,Дэмакратычная Рэспубліка Конга
Рэгіёны	Цэнтральная Афрыка
Афіцыйны статус	ДР Конга
Агульная колькасць носьбітаў	8,5 млн (2012)
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Афрыкі
Нігера-кангалезская макрасям'я Бенуэ-кангалезская сям'я Бантоідная галіна група банту Мовы Конга
Пісьменнасць	лацінка
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	кон 326
ISO 639-1	kg
ISO 639-2	kon
ISO 639-3	kon
WALS	kon
Ethnologue	kon і kng
IETF	kg
Glottolog	core1256
Вікіпедыя на гэтай мове

Ко́нга (саманазва: Kikongo) — мова, распаўсюджаная на захадзе Цэнтральнай Афрыкі, пераважна ў Рэспубліцы Конга, Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга і Анголе. Належыць да моўнай групы банту.

Родная мова народа конга. У 2012 г. мова конга стала ўжывалася 6,5 млн носьбітаў, яшчэ 2 млн носьбітаў ёй карысталіся як другой мовай.

Гісторыя

Мова конга сфарміравалася ў дзяржаве Каралеўства Конга. У XVI ст. партугальскія місіянеры пераклалі на яе катэхізіс. У 1645 г. была складзена першая граматыка. У 1648 г. надрукаваны слоўнік. Поўны пераклад Бібліі з’явіўся ў 1905 г.

Асаблівасці

Мова конга з’яўляецца тонавай. Падзяляецца на 9 буйных дыялектаў. Крэольскі дыялект кітуба з’яўляецца афіцыйнай мовай у Рэспубліцы Конга. У Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга ён ужываецца пад назвай конга і таксама мае афіцыйны характар.

У наш час існуе некалькі версій літаратурнай мовы, аднак усе версіі заснаваны на лацінцы.

Кароткі размоўнік

Конга	Беларуская мова
Inga (éé)	Так
Ve	Не
Yenge	Прывітанне
Nki kele zina na nge?	Як тваё імя?
Mono me katuka na Belarusi	Я з Беларусі
Matondo	Дзякуй
Ka diambu ko	Калі ласка
Mono ke bakisa ve	Не разумею
Lolula mono	Прабачце
Lungonia!	Мае віншаванні!
Yai kele inki ntalu?	Колькі гэта каштуе?
Lusadisu	Дапамажыце

Спасылкі

• Kongo (Kikongo)
• Dictionary and grammar of the Kongo language, as spoken at San Salvador, the ancient capital of the old Kongo empire, West Africa
• Learn Kongo