Таццяна Васільеўна Гаеўская

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Гаеўская.
Таццяна Васільеўна Гаеўская
Дата нараджэння 29 кастрычніка 1946(1946-10-29) (77 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці хімік
Месца працы
Навуковая ступень кандыдат хімічных навук
Альма-матар
Узнагароды

Тацця́на Васі́льеўна Гае́ўская (нар. 29 кастрычніка 1946, Магілёў) — дырэктар установы БДУ «Навукова-даследчы інстытут фізіка-хімічных праблем» (НДІ ФХП БДУ), загадчыца лабараторыі хіміі тонкіх плёнак НДІ ФХП БДУ, кандыдат хімічных навук, дацэнт, заслужаны работнік БДУ.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзілася 29 кастрычніка 1946 года ў Магілёве ў сям’і служачага. У 1947 годзе сям’я пераехала ў Брэст, дзе ў 1963 годзе Таццяна Васільеўна Гаеўская са срэбным медалём скончыла СШ № 2 г. Брэста.

У 1963 годзе паступіла на хімічны факультэт БДУ, дзе ўжо з першых курсаў займалася навуковымі даследаваннямі на кафедры неарганічнай хіміі пад кіраўніцтвам акадэміка В. В. Свірыдава. У 1968 годзе з адзнакай скончыла ўніверсітэт і паступіла ў аспірантуру на кафедру неарганічнай хіміі хімічнага факультэта БДУ. У 1972 годзе паспяхова абараніла дысертацыю на суісканне навуковай ступені кандыдата хімічных навук па спецыяльнасці «Фізічная хімія».

З 1972 года працавала малодшым, старшым, вядучым навуковым супрацоўнікам спачатку на хімічным факультэце БДУ, а з 1979 года — у НДІ ФХП БДУ. У 2005 годзе прызначана на пасаду намесніка дырэктара па навуковай рабоце, а ў маі 2009 года — дырэктара НДІ ФХП БДУ.

У 1983 годзе ёй прысвоена навуковае званне «старшы навуковы супрацоўнік», а ў 2010 годзе — «дацэнт». З лістапада 2010 года яна адначасова загадвае лабараторыі хіміі тонкіх плёнак.

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Навуковыя інтарэсы[правіць | правіць зыходнік]

Навуковыя інтарэсы ставяцца да вобласці даследавання механізмаў і кінетыкі рэакцый хімічнага і электрахімічнага асаджэнне з раствораў невысакародных і высакародных металаў, распрацоўкі працэсаў атрымання пакрыццяў з металаў, сплаваў і кампазітаў.

Даследаванні па атрыманню кампазіцыйных пакрыццяў[правіць | правіць зыходнік]

У выніку даследаванняў па атрыманню кампазіцыйных пакрыццяў са сплаваў нікеля з борам атрымалася распрацаваць шэраг тэхналагічных працэсаў, якія абароненыя патэнтамі Рэспублікі Беларусь і Расіі і ўкаранёны ў серыйную вытворчасць на 12 прадпрыемствах нашай рэспублікі і СНД. Пад кіраўніцтвам Таццяны Васільеўны або пры яе непасрэдным удзеле распрацаваны і ўкаранёны ў серыйную вытворчасць на прадпрыемствах Рэспублікі Беларусь:

  • тэхналогіі электрахімічнага асаджэння пакрыцця Ni — B ў вытворчасці кантактаў і дэталяў машынабудавання (ААТ «Агат — электрамеханічны завод»), друкаваных плат (ААТ «Мінскі гадзіннікавы завод», ААТ «Экран»), вырабаў электратэхнікі (ААТ «Спадарожнік», ПУП "Энва «ГА» БелТІЗ ");
  • тэхналогія электрахімічнага аблогі двухслаёвага кампазіцыйнага пакрыцця нікель — бор — алмаз / жалеза ў вытворчасці аграначных дыскаў для паліравання і шліфавання алмазнай сыравіны ў мэтах атрымання брыльянтаў (ААТ «Гомельскае ВА» Крышталь ");
  • камплект раствораў для аэразольна-струйнай металізацыі пры атрыманні галаграфічных знакаў (ААТ «Галаграфічная індустрыя»).

Міжнародныя праекты[правіць | правіць зыходнік]

Пад кіраўніцтвам і пры ўдзеле Т. В. Гаеўскай паспяхова выкананы шэраг міжнародных кантрактаў з Korea Institute of Industrial Technology (Рэспубліка Карэя), Korea Institute of Machinery and Materials (Рэспубліка Карэя), Samsung Advanced Institute of Technology (Рэспубліка Карэя), ААТ АНПК " блік "(Расійская Федэрацыя).

Праца ў НДІ ФХП БДУ[правіць | правіць зыходнік]

Узначалены Т. В. Гаеўскай НДІ ФХП БДУ на працягу многіх гадоў з’яўляўся галаўной арганізацыяй-выканаўцам дзвюх дзяржаўных навукова-тэхнічных праграм (ДНТП): «Фармацэўтычныя субстанцыі і лекавыя сродкі» (падпраграма «Лекавыя сродкі») і «Хімічныя тэхналогіі і вытворчасці» (падпраграма «малатанажных хімія»), а таксама дзяржаўнай праграмы «Інавацыйныя біятэхналогіі» (падпраграма «біяэнергетыка») і дзяржаўнай праграмы навуковых даследаванняў (ГПНИ) "Хімічныя рэагенты і матэрыялы, прыродна-рэсурсный патэнцыял ".

Пад кіраўніцтвам Таццяны Васільеўны інстытут чатыры разы станавіўся пераможцам рэспубліканскага спаборніцтва за дасягненне найлепшых вынікаў у выкананні асноўных мэтавых паказчыкаў прагнозу сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь сярод арганізацый навукі і навуковага абслугоўвання і ўказамі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь быў занесены на рэспубліканскую Дошку гонару.

У 2012 годзе НДІ ФХП БДУ прызнаны пераможцам конкурсу «На лепшую арганізацыю вынаходніцкай дзейнасці і кіраванне інтэлектуальнай уласнасцю» і узнагароджаны дыпломам Нацыянальнага цэнтра інтэлектуальнай уласнасці. У 2015 годзе ўдастоены ўзнагароды Сусветнай арганізацыі інтэлектуальнай уласнасці «Лепшаму прадпрыемству ў сферы інтэлектуальнай уласнасці» за ўклад у эфектыўнае стварэнне і выкарыстанне аб’ектаў інтэлектуальнай уласнасці.

Навукова-даследчую працу Т. В. Гаеўская спалучае з грамадскай дзейнасцю, з’яўляючыся членам навукова-тэхнічных саветаў розных дзяржаўных праграм, членам рэдкалегіі часопіса «Веснік БДУ. Серыя 2, Хімія. Біялогія. Геаграфія» і іншых выданьняў.

Навуковыя працы[правіць | правіць зыходнік]

З’яўляецца аўтарам больш за 300 навуковых прац, у тым ліку 1 манаграфіі, 137 артыкулаў (з іх 35 апублікаваныя ў перыядычных выданнях краін далёкага замежжа), а таксама 48 патэнтаў і аўтарскіх пасведчанняў на вынаходніцтвы; ўзнагароджана знакам «Вынаходнік СССР».

Навуковыя артыкулы[правіць | правіць зыходнік]

  1. Выбраныя навуковыя працы Беларускага Дзяржаўнага універсітэта : У 7 т. Т. 5 : Хімія / Рэдкал.: В. В. Свірыдаў (адказ. рэд.) і інш. — Мінск, 2001. — с. 217—229 Архівавана 11 чэрвеня 2020.
  2. Вестник Белорусского государственного университета. Сер. 2, Химия. Биология. География. — 2008. — № 1. — С. 13-18. Архівавана 20 кастрычніка 2016.
  3. Химические проблемы создания новых материалов и технологий : сб. ст./под ред. О. А. Ивашкевича. — Минск, 2003. — Вып.2. Архівавана 5 лістапада 2018.
  4. Химические проблемы создания новых материалов и технологий : сб. ст./под ред. О. А. Ивашкевича. — Минск, 2008. — Вып.3. Архівавана 19 чэрвеня 2020.
  5. Российский биотерапевтический журнал : теоретический и научно-практический журнал / РОНЦ им. Н. Н. Блохина РАМН, НИИ экспериментальной диагностики и терапии опухолей. — 2013. — № 2, Т. 12. — С.36 Архівавана 3 лістапада 2018.
  6. Свиридовские чтения: сб.ст. Вып.5/отв. ред. Т. Н. Воробьева Архівавана 27 ліпеня 2020.
  7. Четвертая Республиканская конференция по аналитической химии с международным участием "Аналитика РБ — 2015. — Минск, 2015. — С. Архівавана 3 лістапада 2018.
  8. Вестник БГУ. Серия 2, Химия. Биология. География. — 2016. — № 1. — С. 3-9 Архівавана 1 лістапада 2019.
  9. Вестник БГУ. Серия 2, Химия. Биология. География. — 2016. — № 3. — С. 21-28(недаступная спасылка)

Навуковыя артыкулы, апублікаваныя ў замежных перыядычных выданнях[правіць | правіць зыходнік]

  1. Skorb, E.V., Grützmacher, D., Dais, C., Guzenko, V.A., Sokolov, V.G., Gaevskaya, T.V., Sviridov, D.V.Titania-assisted electron-beam and synchrotron lithography Nanotechnology, 21 (31), art. №. 315301 (2010).(ИФ3.979)
  2. Bekish, Yu.N., Poznyak, S.K., Tsybulskaya, L.S., Gaevskaya, T.V. Electrodeposited Ni-B alloy coatings: Structure, corrosion resistance and mechanical properties. Electrochimica Acta, 55 (7), pp. 2223—2231(2010). (ИФ 3,832)
  3. Tsybulskaya, L.S., Gaevskaya, T.V., Purovskaya, O.G., Byk, T.V. Electrochemical deposition of zinc-nickel alloy coatings in a polyligand alkaline bath.Surface and Coatings Technology, 203 (3-4), pp. 234—239 (2008). (ИФ1,867)
  4. Byk, T.V., Gaevskaya, T.V., Tsybulskaya, L.S.Effect of electrodeposition conditions on the composition, microstructure, and corrosion resistance of Zn-Ni alloy coatings. Surface and Coatings Technology, 202 (24), pp. 5817-5823 (2008). (ИФ1,867) resistance_of_ZnNi_alloy_coatings
  5. Skorb, E.V., Sokolov, V.G., Gaevskaya, T.V., Sviridov, D.V. Photocatalytic lithography with imageinversionTheoretical and Experimental Chemistry, 45 (1), pp. 40-43 (2009). (ИФ 0,509)
  6. Byk, T.V., Sokolov, V.G., Gaevskaya, T.V., Skorb, E.V., Sviridov, D.V., Noh, C.-H., Song, K.Y., Cho, S.H. Photochemical selective deposition of nickel using a TiO 2-Pd2+ layer.Journal of Photochemistry and Photobiology A: Chemistry, 193 (1), pp. 56-64 (2008).  (ИФ2,421).
  7. Bekish, Yu.N., Gaevskaya, T.V., Tsybulskaya, L.S., Lee, G.-Y., Kim, M. Studying Ni-B alloys with X-ray photoelectron spectroscopy Protection of Metals and Physical Chemistry of Surfaces, 46 (3), pp. 325—331 (2010). (ИФ 0,5).
  8. Byk, T.V., Sokolov, V.G., Gaevskaya, T.V., Sviridov, D.V., Noh, C.-H., Song, K.Y., Cho, S.H. Photochemical deposition of Ni-Cu patterns onto conducting substrates employing TiO 2-Pd2+ layers. Electrochemical and Solid-State Letters, 10 (6), pp. 63-66 (2007). (ИФ1,995)

Манаграфіі[правіць | правіць зыходнік]

  1. Свиридов В. В., Воробьева Т. Н., Гаевская Т. В., Степанова Л. И. Химическое осаждение металлов из водных растворов. Изд-во «Университетское» Мн., 1987. 270с.

Навуковыя званні і ўзнагароды[правіць | правіць зыходнік]

За значны ўклад у развіццё навуковых даследаванняў, арганізатарскую і інавацыйную дзейнасць тройчы была ўзнагароджана прэміямі Камісіі Прэзідыума Савета Міністраў СССР і Міністэрства вышэйшай адукацыі БССР, узнагароджана ганаровымі граматамі Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь.

У 2006 годзе за цыкл прац «Працэсы атрымання з раствораў плёнак металаў, сплаваў і кампазітаў з рэгуляванымі складам, структурай і ўласцівасцямі», за ўкараненне працэсаў атрымання з раствораў плёначных пакрыццяў з металаў, сплаваў і кампазітаў на прадпрыемствах Рэспублікі Беларусь Свірыдаў В. В., Вараб’ёва Т. Н., Гаеўская Т. В., Сцяпанава Л. І. удастоены прэміі імя А. Н. Сеўчанкі.

У 2008 годзе была ўзнагароджана Ганаровай граматай Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь за значны асабісты ўклад у практычную рэалізацыю даследаванняў у галіне хіміі і хімічнай тэхналогіі.

У 2010 годзе Т. В. Гаеўскай было прысвоена ганаровае званне «Заслужаны работнік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта», у 2011 годзе — ганаровае званне «Мінчанін года» ў галіне вышэйшай адукацыі і навукі. Яе распрацоўкі неаднаразова экспанаваліся на міжнародных выстаўках, адзначаны спецыяльным прызам за перамогу ў намінацыі і пяццю залатымі і сярэбранымі медалямі (2004−2014).

Падрыхтавала шэсць кандыдатаў хімічных навук (частка — у сакіраўніцтве са сваім настаўнікам акадэмікам В. В. Свірыдавым). Дысертацыя яе вучаніцы Ю. Н. Бекіш была прызнана пераможцам конкурсу Вышэйшай атэстацыйнай камісіі Рэспублікі Беларусь на найлепшую кандыдацкую дысертацыю 2011 года ў намінацыі «натуральныя навукі».

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Химический факультет / ред. совет : Ф. Н. Капуцкий (пред.) [и др.]. — Минск : БГУ, 2011. — 158 с. : ил.
  • Химический факультет : 1931—2006 гг. Научно-исследовательский институт физико-химических проблем / редкол. : Т. П. Каратаева (отв. ред.) [и др.]. — Минск : БГУ, 2006. — 110 с. : ил.
  • Татьяна Васильевна Гаевская // Вестник Белорусского государственного университета Сер.2, Химия . Биология . Физика . —2016 — № 3. — С.165
  • Мінчанін года // Універсітэт : газета Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. — 2011, № 15 (2053).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Таццяна_Васільеўна_Гаеўская&oldid=4554448"