Чарнагорыя і еўра

     Еўразона      Краіны ЕС, якія не ўваходзяць у еўразону

Чарнагорыя не мае ўласнай валюты. З 1996 года нямецкая марка была дэ-факта валютай ва ўсіх прыватных і банкаўскіх аперацыях. Яна ж была афіцыйна прынята ў якасці валюты Чарнагорыі ў лістападзе 1999 года. Марка была заменена на еўра ў 2002 годзе без якіх-небудзь пярэчанняў ад Еўрапейскага цэнтральнага банка.

Еўрапейская камісія і ЕЦБ з тых часоў неаднаразова выказвалі сваю незадаволенасць аднабаковым выкарыстаннем еўра ў Чарнагорыі. Так, Амелія Торэс, прэс-сакратар Еўрапейскай камісіі, заявіла: «Умовы для прыняцця еўра зразумелыя. Гэта азначае, перш за ўсё, сяброўства ў ЕC». Працэс стабілізацыі і асацыяцыі ЕС дэкларуе, што «аднабаковае ўвядзенне еўра не сумяшчальна з Дамовай».

ЕС настойвае на строгім выкананні крытэраў канвергенцыі (напрыклад, удзел не менш за 2 гадоў у сістэме ERM), якія не падлягаюць абмеркаванню да прыняцця еўра, але якія не былі выкарыстаны, каб спыніць аднабаковае выкарыстанне еўра ў Чарнагорыі. ЕС выказваў занепакоенасць з нагоды дзяржаўнага доўгу Чарнагорыі, які да 2011 года вырас да 57 працэнтаў ВУП.

Чыноўнікі з Цэнтральнага банка Чарнагорыі неаднаразова паказвалі на тое, што еўрапейскія інстытуты чакаюць ад іх выразнага выканання правілаў ERM, асабліва ў сувязі з працэсам ўступлення Чарнагорыі ў ЕС. Нікола Фабрыс, галоўны эканаміст Цэнтральнага банка Чарнагорыі, заявіў, што сітуацыя была іншай, калі Чарнагорыя прыняла еўра, і іншыя дзяржавы, якія разглядаюць магчымасць аднабаковага ўвядзення еўра (напрыклад, Боснія і Герцагавіна), сутыкнуцца з санкцыямі з боку ЕС, і працэс іх ўступлення будзе прыпынены, калі яны гэта зробяць.

17 снежня 2010 года Чарнагорыі быў прадастаўлены статус кандыдата на ўступленне ў Еўрапейскі саюз. Чакаецца, што гэтае пытанне будзе вырашана шляхам перамоўнага працэсу. ЕЦБ заявіў, што наступствы аднабаковага прыняцця еўра будуць прапісаныя не пазней магчымых перамоваў аб далучэнні да ЕС. Дыпламаты мяркуюць, што наўрад ці Чарнагорыя будзе вымушана вывесці еўра са звароту ў сваёй краіне. Радое Жугіч, міністр фінансаў Чарнагорыі, заявіў, што «было б надзвычай эканамічна нерацыянальна вярнуцца да нашай уласнай валюты, а затым пазней зноў вярнуцца да еўра». Замест гэтага ён спадзяецца, што Чарнагорыі будзе дазволена захаваць еўра і паабяцаў, што «урад Чарнагорыі прыме некаторыя пэўныя элементы, якія павінны выканаць умовы для далейшага выкарыстання еўра, напрыклад, прыняцце фіскальных правілаў».

У адрозненне ад афіцыйных членаў еўразоны, Чарнагорыя не чаканіць манеты і таму не мае ўласнага нацыянальнага дызайну.