Несцерка (п’еса)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Несцерка.
«Несцерка»
Выданне
Жанр п'еса
камедыя
Аўтар Віталь Вольскі
Мова арыгінала беларуская
Дата напісання 1940
Дата першай публікацыі 1951
Электронная версія
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Несцерка» — п'еса Віталя Вольскага (камедыя ў трох дзеях, сямі карцінах), напісаная ў 1940 годзе і ўпершыню пастаўленая ў 1941 годзе на сцэне Нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя Якуба Коласа (які тады называўся Другім Беларускім дзяржаўным тэатрам)[1].

Жанр

П'еса «Несцерка» з'яўляецца народна-лубачнай сатырычнай камедыяй. Віталь Вольскі паспрабаваў у ёй выкарыстаць формы старадаўняга народнага тэатра, беларускай інтэрмедыі, балаганных прадстаўленняў, сцэны са скамарохамі. Ён таксама ўмела выкарыстаў паданні, якія існавалі ў народзе — пра шамякаў суд, «вучоны» дыспут, рашэнне трох загадак на кемлівасць і іншых[1].

Сюжэт

Сюжэт камэдыі «Несцерка» пабудаваны паводле матываў беларускіх народных казак. Ён уяўляе сабой шэраг займальных прыгодаў, якія здараюцца з галоўнымі персанажамі.

Галоўны герой, селянін Несцерка, жадае дапамагчы хлопцу Юрасю ажаніцца з Насцяй. Дзеля гэтага яму даводзіцца пераадолець нямала перашкод: абхітрыць пана, перамагчы ў дыспуце шкаляра, ашукаць суддзю, а таксама прымусіць шкаляра адмовіцца ад шлюбу.

На працягу ўсёй п'есы прасочваецца некалькі сюжэтных ліній: лінія Несцеркі, які ратуецца ад шляхцюкоў, якія абвінавачваюць яго ў наўмысным шкодніцтве, лінія кахання Юрася і Насці, лінія шкаляра Самахвальскага, які прэтэндуе на найхутчэйшае ўзыходжанне да кар'ерных вяршынь. І яшчэ сюжэтная лінія пошуку справядлівасці, звязаная з суддзёй, шляхцюкамі і панам Бараноўскім.

Усе гэтыя лініі і выяўляюць вобраз галоўнага героя[1].

Ролі

Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа. «Несцерка»

Выканаўцы ў розных пастаноўках:

Узнагароды

У 1941 годзе п'еса была адзначаная першай прэміяй на Усесаюзным конкурсе на лепшы драматургічны твор. І па сённяшні дзень спектакль па п'есе Вольскага, перажыўшы ўжо не адну рэдакцыю, з'яўляецца свайго роду візіткай Беларускага акадэмічнага тэатра імя Якуба Коласа — з п'есы «Несцерка» нязменна адкрываецца кожны чарговы яго сезон)[4].

Навум Барысавіч Лойтар, пастаноўшчык, Ісак Ісакавіч Любан, кампазітар, Аляксандр Канстанцінавіч Ільінскі, выканаўца галоўнай ролі, Цімафей Мікалаевіч Сяргейчык, выканаўца ролі шкаляра Самахвальскага, Павел Сцяпанавіч Малчанаў, выканаўца ролі, — за спектакль «Несцерка» Васіля Вольскага, пастаўлены на сцэне Другога Беларускага ДДТ (Віцебск) сталі лаўрэатамі Сталінскай прэміі ў 1946 годзе.

Аўтар пра п'есу

Сам аўтар п'есы, вядомы беларускі драматург Віталь Фрыдрыхавіч Зэйдэль-Вольскі так пісаў пра сваю задуму:

" Я паставіў перад сабой задачу стварыць камедыю з напружаным і выразна акрэсленым сюжэтам, вясёлую і лёгкую, тэатральна-прыўзнятую, асветленую іскрамі народнага гумару, упрыгожаную яркімі фарбамі, музыкай, спевамі і танцамі. Мне хацелася даць тэатру драматычны матэрыял для спектаклю яркага, жывога і маляўнічага, каб глядач увесь час адчуваў сябе ў атмасфэры народнага відовішча, каб няспыннымі хвалямі ліўся са сцэны ў залю жывы струмень народнага мастацтва.
«Літаратура і Мастацтва» 24 мая 1941 		"

Папулярнасць п'есы

«Прыгоды Несцеркі». Паштовая марка Беларусі

Рэжысёрам Р. Сурусам у 1979 годзе была пастаўлена музычная камедыя.

Пра папулярнасць п'есы і яе галоўнага героя сведчыць тое, што, апроч пастановак п'есы на тэатральных падмостках, вясёлы, кемлівы і дасціпны Несцерка перабраўся на цыркавую арэну, на эстраду, ў кіно, увасобіўся ў шматлікіх беларускіх сувенірах[1]. Назвай «Несцерка» названая кавярня ў Нясвіжы[5], крама прамтавараў у Мінску[6], і іншыя прадпрыемствы гандлю.

У мультыплікацыі і кінематографе

У 1955 на студыі «Беларусьфільм» рэжысёрам Аляксандрам Зархам быў зняты фільм «Несцерка».

У 1980 на студыі «Беларусьфільм» рэжысёрам Яўгенам Ларчанкам быў зняты мультфільм «Несцерка  (руск.) (бел.».

На студыі «Беларусьфільм» у 2013 годзе зняты поўнаметражны мультфільм «Прыгоды Несцеркі» з васьмі гісторый рэжысёра Ігара Волчака[7][8].

Зноскі

  1. ↑ а б в г Вольскі Віталь. Несцерка. Праверана 24 лютага 2013.
  2. ↑ Сталінская прэмія 1946 года
  3. ↑ Першая выканаўца
  4. ↑ «Двойчы з першапраходцаў». // Літаратура і Мастацтва 16 верасня 2011
  5. ↑ Нестерка кафэ КУП магазин № 3 (руск.). Жёлтые страницы. СООО «Белфакта Медиа». Праверана 24 лютага 2013.
  6. ↑ Магазин «Нестерка», ОДО (г. Минск) (руск.). полная информационная база по предприятиям республики. BizBy.ru. Праверана 24 лютага 2013.
  7. ↑ Приключения Нестерки (руск.). Беларусьфільм. Праверана 24 лютага 2013.
  8. ↑ Первый белорусский анимационный полнометражный фильм вышел в Беларуси (руск.). Беларусьфільм. Праверана 24 лютага 2013.


commons: Несцерка (п’еса) на Вікісховішчы
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Несцерка_(п’еса)&oldid=3577834"