Іван Мартынавіч Вятрук

Іван Мартынавіч Вятрук
Іван Мартынавіч Вятрук
Дата нараджэння	18 чэрвеня 1905
Месца нараджэння	Вялікая Кандратаўка[d], Ананьеўскі павет[d], Херсонская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	28 сакавіка 1988 (82 гады)
Месца смерці	Мінск, БССР, СССР;
Грамадзянства	Беларусь; БССР;
Род дзейнасці	інжынер у цывільным будаўніцтве
Месца працы	Белдзяржпраект; Магілёўскі абласны праектны інстытут «Аблпраект»; Упраўленне адмысловага будаўніцтва НКУС[d]; Мінскпраект; БНТУ;
Навуковая ступень	кандыдат тэхнічных навук (1955)
Альма-матар	Ленінградскі інстытут інжынераў камунальнага будаўніцтва (1935);
Член у	Саюз архітэктараў СССР; Беларускі саюз архітэктараў; Усесаюзнае таварыства «Веды»[d];
Узнагароды

Іван Мартынавіч Вятрук (нар. 18 чэрвеня 1905, с. Вялікая Кандратаўка^[ru], Ананьеўскі павет — 28 сакавіка 1988, Мінск) — беларускі інжынер-будаўнік. Заслужаны будаўнік БССР (1965). Кандыдат тэхнічных навук (1955).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

З 1924 года селькар «Сялянскай газеты». У 1926 годзе па камандзіроўцы гэтай газеты паступіў у Крымскі рабфак у г. Сімферопаль^[1]. Паступіў у Ленінградскі інжынерна-будаўнічы інстытут, які скончыў у 1935 годзе. Накіраваны ў Мінск, дзе працаваў інжынерам-канструктарам, брыгадзірам групы праектыроўшчыкаў у Белдзяржпраекце, а з 1938 года кіраўніком Магілёўскага абласнога філіяла «Белдзяржпраекта»^[2].

У 1941—1945 гадах працаваў у г. Куйбышаве (Самары) на будаўніцтве абаронных прамбудынкаў ва Упраўленні адмысловага будаўніцтва НКУС СССР^[ru]. Член КПСС з 1945 года. У 1946 годзе па выкліку Саўнаркама БССР Іван Вятрук вярнуўся ў Беларусь для аднаўлення разбураных гарадоў рэспублікі. Быў прызначаны начальнікам праектнага аддзела «Белдзяржпраекта», а ў 1947 годзе — галоўным канструктарам архітэктурных майстэрняў Мінгарвыканкама. Пад яго кіраўніцтвам і пры непасрэдным удзеле быў распрацаваны і выкананы першачарговы ансамбль забудовы Ленінскага праспекта і шэраг будынкаў па вуліцах К. Маркса, Кірава, Камсамольскай, карпусы Беларускага політэхнічнага інстытута і іншыя збудаванні^[1].

У 1948 годзе Іван Вятрук перайшоў на навукова-педагагічную працу ў Беларускі політэхнічны інстытут на кафедру будаўнічых канструкцый (з 1977 года кафедра металічных і драўляных канструкцый), застаючыся па сумяшчальніцтве галоўным канструктарам архітэктурных майстэрняў. У 1951 годзе атрымаў навуковае званне дацэнта, а ў 1955 годзе ён паспяхова абараніў кандыдацкую дысертацыю па адной з актуальных тэм буйнапанэльнага домабудавання. Па стане здароўя ў 1980 годзе сышоў з працы^[1].

Член Саюза архітэктараў СССР з 1949 года^[2]. На працягу шэрагу гадоў узначальваў першасную арганізацыю таварыства «Веды» будаўнічага факультэта. Неаднаразова ўзнагароджваўся граматамі рэктарата БПІ, раённай і гарадской арганізацыяй грамадства «Веды»^[1].

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Браў удзел у распрацоўцы праектаў інструментальнага завода, шаўковага камбіната, гасцініцы, кінатэатра, жылых дамоў (1938—1941) у Магілёве. У паваенныя гады як канструктар удзельнічаў у аднаўленні Дзяржаўнага тэатра оперы і балета БССР, у забудове Ленінскага праспекта, вуліц К. Маркса, Кірава ў Мінску. Праводзіў даследаванні, звязаныя з укараненнем буйнапанэльнага домабудавання ў рэспубліцы (1952—1954).

Аўтар навучальнага дапаможніка «Канструкцыі з дрэва і пластмас» (Мінск, 1968^[2] і 1973), які стаў адным з асноўных для будаўнічых спецыяльнасцей ВНУ краіны^[1].

Пад кіраўніцтвам І. Ветрука у Беларускай ССР праводзіліся важныя навуковыя даследаванні ў вобласці будаўнічых канструкцый з драўніны. Асаблівае месца ў эксперыментальных даследаваннях займалі натурныя выпрабаванні канструкцый. Напрыклад, металадраўляныя крокенныя фермы пралётам 24 м і трохшарнірныя клеядашчаныя аркі спічастага абрысу пралётам 45 м для сховішчаў мінеральных угнаенняў у Салігорску^[1].

З’яўляўся адным з выдатных спецыялістаў Беларускай ССР у вобласці разліку і праектавання будаўнічых канструкцый з драўніны па метадзе гранічных станаў, распрацаваным у СССР^[1].

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Узнагароджаны ўрадавымі ўзнагародамі. Прэзідыумам Вярхоўнага Савета Беларускай ССР за заслугі ў вобласці будаўніцтва і за поспехі ў навуковай працы, а таксама ў падрыхтоўцы і выхаванні інжынерных кадраў для рэспублікі І. Ветруку было прысвоена ганаровае званне «Заслужаны будаўнік БССР»^[1].

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж Фомичев, В. Ф. Ветрюк Иван Мартынович — видный специалист Республики Беларусь в области строительных конструкций / В. Ф. Фомичев // Инновации в бетоноведении, строительном производстве и подготовке инженерных кадров: сборник статей по материалам Международной научно-технической конференции, посвященной 100-летию со дня рождения И. Н. Ахвердова и С. С. Атаева, Минск, 9-10 июня 2016 г. : в 2 ч. / Белорусский национальный технический университет; редкол.: Э. И. Батяновский, В. В. Бабицкий. — Минск, 2016. — Ч. 2. — С. 243—244.
↑ ^а ^б ^в Архітэктары Савецкай Беларусі 1991.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Ветрюк Иван Мартынович // Архитекторы Советской Белоруссии: Биогр. справочник / Союз архитекторов БССР; Сост. В. И. Аникин и др. — Мн.: Беларусь, 1991. — 262 с. — ISBN 5-338-00611-1. (руск.)

[bntu-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж Фомичев, В. Ф. Ветрюк Иван Мартынович — видный специалист Республики Беларусь в области строительных конструкций / В. Ф. Фомичев // Инновации в бетоноведении, строительном производстве и подготовке инженерных кадров: сборник статей по материалам Международной научно-технической конференции, посвященной 100-летию со дня рождения И. Н. Ахвердова и С. С. Атаева, Минск, 9-10 июня 2016 г. : в 2 ч. / Белорусский национальный технический университет; редкол.: Э. И. Батяновский, В. В. Бабицкий. — Минск, 2016. — Ч. 2. — С. 243—244.

[FOOTNOTEАрхітэктары_Савецкай_Беларусі1991-2] а ^б ^в Архітэктары Савецкай Беларусі 1991.

[1]

[2]