Істра (рака)
| Істра | |
|---|---|
| руск. Истра | |
 У горадзе Істра | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 113 км |
| Басейн | 2 050 км² |
| Расход вады | 11,3 м³/с (за 12 км ад вусця[1]) |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Месцазнаходжанне | Маскоўскае ўзвышша |
| • Каардынаты | 56°14′57,12″ пн. ш. 36°51′47,87″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Масква |
| • Месцазнаходжанне | каля сяла Пятрова-Дальняе |
| • Каардынаты | 55°44′30,12″ пн. ш. 37°08′26,52″ у. д.HGЯO |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Волга → Каспійскае мора |
|
|
|
| Краіна | |
| Рэгіён | Маскоўская вобласць |
| Раёны | Сонечнагорскі раён, Істрынскі раён, Краснагорскі раён |
| Код у ДВР | 09010101412110000023505 |
   |
|
 выток вусце |
|
|
— выток, — вусце |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
І́стра (руск.: Истра) — рака ў Маскоўскай вобласці Расіі, левы прыток ракі Масква (прыток Акі, басейн Волгі).
Назва[правіць | правіць зыходнік]
Назва старабалцкага паходжання.
Найбліжэйшыя гідранімічныя адпаведнікі — латышская рачная назва Istra, літоўская Įstras (< Instras)[2], пруская *Instra (> Instrut[3]), таксама назва прытока дзесенскай ракі Сноў рэчкі Істраўка (< Істра)[4].
Ад балцкага *Isra (без устаўных -n- i -t-), якое з дапамогай пашыральніка -(e)r- ад індаеўрапейскага *eis- / *is- «хутка рухацца», а тое ад карацейшага *ei- / *i- «ісці»[5].
Той жа гідранімічны корань Is- у рачной назве Іса, а з пашыральнікам -(е)l- — у назве Іслач (з другой асновай Ak- са значэннем «крыніца, вада, рака»). Фанетычны варыянт гэтага кораня Jas- у назве Ясельда (з другой асновай -(u)da са значэннем «вада, рака»).
Значэнне назвы Істра можна перадаць як «Плыткая (рака)».
Гідраграфія[правіць | правіць зыходнік]
Даўжыня ракі 113 км. Плошча вадазбору 2050 км². Сярэдні расход вады за 12 км ад вусця (гідралагічны пост Паўлаўская Слабада[6]) 11,3[1] (12,1[6]) м³/с. Выток ракі знаходзіцца на Маскоўскім узвышшы, непадалёк ад пасёлка Каськова[6]. Працякае па тэрыторыі Сонечнагорскага, Істрынскага і Краснагорскага раёнаў Маскоўскай вобласці. Упадае ў раку Масква ў раёне сяла Пятрова-Дальняе[6] (Краснагорскі раён).
Прытокі Істры: Бялянка, Гразеўка (Гразева), Пясочная, Малая Істра, Раменка, Катыш, Чорная і інш.
На рацэ горад Істра, створанае ў 1935[6] годзе Істрынскае вадасховішча і ГЭС.
Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ а б Географический энциклопедический словарь: Географические названия / Гл. ред А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др.. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 176. — 538 с. — 100 000 экз. (руск.)
- ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 131—132.
- ↑ M. Biolok. Zuflüsse zur Ostsee zwischen unterer Weichsel und Pregel. Stuttgart, 1989.
- ↑ П. Л. Маштаков. Список рек днепровского бассейна. — С.-Петербург, 1913. — С. 208.
- ↑ V. Mažiulis. Prūsų kalbos etimologijos žodynas. Vilnius, 2013. C. 300—301.
- ↑ а б в г д Истра // Научно-популярная энциклопедия «Вода России» (руск.)
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 176. — 538 с. — 100 000 экз.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Государственный водный реестр РФ (руск.)
- Истра // Научно-популярная энциклопедия «Вода России» (руск.)
Слоўнікі і энцыклапедыі | |
|---|---|
| Нарматыўны кантроль |
