Васілёк: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Беларускія назвы, паводле «А.И. Киселевский. Латино-русско-белорусский ботанический словарь |
др +зноскі |
||
| Радок 41: | Радок 41: | ||
== Арэал і біялогія == |
== Арэал і біялогія == |
||
Сустракаецца амаль усюды ў [[Еўропа|Еўропе]] сярод пасеваў, асабліва ў [[Жыта|жыце]]. У Беларусі 11 відаў |
Сустракаецца амаль усюды ў [[Еўропа|Еўропе]] сярод пасеваў, асабліва ў [[Жыта|жыце]]. У Беларусі 11 відаў<ref>Чорным шрыфтом выдзелены самыя распаўсюджаныя віды</ref>: '''{{bt-bellat|Centaurea cyanus|Васілёк сіні}}''', {{bt-bellat||Centaurea depressa}}, {{bt-bellat||Centaurea diffusa}}, {{bt-bellat||Centaurea iberica}}, '''{{bt-bellat|Васілёк лугавы|Centaurea jacea}}''', {{bt-bellat||Centaurea pannonica}}, {{bt-bellat||Centaurea phrygia}}, {{bt-bellat||Centaurea pseudomaculosa}}, {{bt-bellat||Centaurea rhenana}}, {{bt-bellat||Centaurea scabiosa}}, {{bt-bellat||Centaurea solstitialis}}.<ref>[http://hbc.bas-net.by/plantae/allplantras.php?aaafam=-+%F1%E5%EC%E5%E9%F1%F2%E2%EE+-&gen=Centaurea База «Расліны Беларусі»]</ref> |
||
Квітнеюць у чэрвені-верасні.<ref name="Ва">[http://npbp.brestobl.com/spraw/rast/66.html Василёк] {{ref-ru}}</ref> |
Квітнеюць у чэрвені-верасні.<ref name="Ва">[http://npbp.brestobl.com/spraw/rast/66.html Василёк] {{ref-ru}}</ref> |
||
| Радок 69: | Радок 69: | ||
* ''[[Centaurea debeauxii]]'' |
* ''[[Centaurea debeauxii]]'' |
||
* ''[[Centaurea depressa]]'' |
* ''[[Centaurea depressa]]'' |
||
* {{bt-latbel|Centaurea diffusa|aut=[[Lam.]]|Васілёк раскідзісты}} |
* {{bt-latbel|Centaurea diffusa|aut=[[Lam.]]|Васілёк раскідзісты}}<ref name="kslsk">''Киселевский А. И.'' Латино-русско-белорусский…</ref> |
||
* ''[[Centaurea glaberrima]]'' |
* ''[[Centaurea glaberrima]]'' |
||
* ''[[Centaurea gymnocarpa]]'' |
* ''[[Centaurea gymnocarpa]]'' |
||
| Радок 88: | Радок 88: | ||
* ''[[Centaurea rutifolia]]'' |
* ''[[Centaurea rutifolia]]'' |
||
* {{bt-latbel|Centaurea sadleriana|aut=[[Janka]]|}}. |
* {{bt-latbel|Centaurea sadleriana|aut=[[Janka]]|}}. |
||
* {{bt-latbel|Centaurea scabiosa|aut=[[L.]]|Васілёк шурпаты}} |
* {{bt-latbel|Centaurea scabiosa|aut=[[L.]]|Васілёк шурпаты}}<ref name="kslsk"/> |
||
* {{bt-latbel|Centaurea solstitialis|aut=[[L.]]|Васілёк сонечны}} |
* {{bt-latbel|Centaurea solstitialis|aut=[[L.]]|Васілёк сонечны}}<ref name="kslsk"/> |
||
* ''[[Centaurea stoebe]]'' |
* ''[[Centaurea stoebe]]'' |
||
* ''[[Centaurea sulphurea]]'' |
* ''[[Centaurea sulphurea]]'' |
||
| Радок 97: | Радок 97: | ||
* ''[[Centaurea verbascifolia]]'' |
* ''[[Centaurea verbascifolia]]'' |
||
* ''[[Centaurea virgata]]'' |
* ''[[Centaurea virgata]]'' |
||
</div> |
</div> |
||
| Радок 124: | Радок 123: | ||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* ''Киселевский А. И.'' Латино-русско-белорусский ботанический словарь / А. И. Киселевский. — Минск: Наука и техника, 1967. — 159 с. |
|||
* Лекарственные растения и и их применение. Изд. 5-5, перераб. и доп. «Наука и техника». Мн., 1974. 592 с. с ил. (АН БССР. Ин-т эксперим. ботаники им. В. Ф. Купревича) |
* Лекарственные растения и и их применение. Изд. 5-5, перераб. и доп. «Наука и техника». Мн., 1974. 592 с. с ил. (АН БССР. Ин-т эксперим. ботаники им. В. Ф. Купревича) |
||
* Черепанов С. К., Цвелёв Н. Н., Клоков М. В., Сосновский Д. И. Род 1624. Василёк — Centaurea // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Е. Г. Бобров и С. К. Черепанов. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1963. — Т. XXVIII. — С. 370—579. — 653 с. — 2200 экз. |
* Черепанов С. К., Цвелёв Н. Н., Клоков М. В., Сосновский Д. И. Род 1624. Василёк — Centaurea // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Е. Г. Бобров и С. К. Черепанов. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1963. — Т. XXVIII. — С. 370—579. — 653 с. — 2200 экз. |
||
Версія ад 00:42, 30 сакавіка 2013
| Васілёк | |||||||||||||||||||
 Васілёк лугавы (Centaurea jacea) | |||||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||
|
Centaurea | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Васілёк (Centaurea jacea) — род травяністых раслін сямейства Астравыя (Asteraceae).[3]
Паходжанне назвы
Лацінская назва роду паходзіць ад імя міфічнай істоты кентаўра Хірона, які лічыўся адным з лепшых лекараў. Па іншай версіі, гэтая назва, якая было ў карыстанні яшчэ пры Гіпакраце, ўтворана ад грэч. κεντέω — калоць і ταῦρος — бык і азначае «які коле быкоў».[4]
Паколькі з пункту гледжання Міжнароднага кодэкса батанічнай наменклатуры назвы раслін, апублікаваныя да 1 мая 1753 года, не лічацца сапраўды апублікаванымі, Ліней фармальна з'яўляецца аўтарам гэтай назвы і навуковая назва роду запісваецца як Centaurea L..
Паходжанне
Большасць відаў гэтага роду мае паўднёва-еўрапейскае паходжанне.[4]
Арэал і біялогія
Сустракаецца амаль усюды ў Еўропе сярод пасеваў, асабліва ў жыце. У Беларусі 11 відаў[5]: Centaurea cyanus (Васілёк сіні), Centaurea depressa, Centaurea diffusa, Centaurea iberica, Васілёк лугавы (Centaurea jacea), Centaurea pannonica, Centaurea phrygia, Centaurea pseudomaculosa, Centaurea rhenana, Centaurea scabiosa, Centaurea solstitialis.[6]
Квітнеюць у чэрвені-верасні.[7]
Значэнне і ўжыванне
Васількі з'яўляюцца меданосамі, а таксама часта выкарыстоўваюцца як дэкаратыўныя расліны.[3]
У медыцыне выкарыстоўваецца васілёк сіні (Centaurea cyanus), яго кветкі валодаюць мачагонным дзеяннем, прымяняюцца пры ацёках, звязаных з хваробамі нырак.
Васількі выкарыстоўваюцца ў касметыцы.
Класіфікацыя
Налічваецца 350—500 відаў васілька. Некаторыя з іх:
- Centaurea albonitens
- Centaurea americana
- Centaurea aspera
- Centaurea atacamensis
- Centaurea ×aurata
- Centaurea calcitrapa
- Centaurea cineraria
- Centaurea collina
- Centaurea cyanus L. — Васілёк сіні.
- Centaurea dealbata Willd..
- Centaurea debeauxii
- Centaurea depressa
- Centaurea diffusa Lam. — Васілёк раскідзісты[8]
- Centaurea glaberrima
- Centaurea gymnocarpa
- Centaurea iberica
- Centaurea imperialis
- Centaurea jacea L. — Васілёк лугавы
- Centaurea macrocephala Muss.Puschk. ex Willd..
- Centaurea margaritalba
- Centaurea melitensis
- Centaurea ×moncktonii
- Centaurea montana
- Centaurea nigra
- Centaurea nigrescens
- Centaurea orientalis
- Centaurea pallescens
- Centaurea ragusina
- Centaurea rothrockii
- Centaurea rutifolia
- Centaurea sadleriana Janka.
- Centaurea scabiosa L. — Васілёк шурпаты[8]
- Centaurea solstitialis L. — Васілёк сонечны[8]
- Centaurea stoebe
- Centaurea sulphurea
- Centaurea transalpina
- Centaurea triumfettii
- Centaurea uniflora
- Centaurea verbascifolia
- Centaurea virgata
Сімволіка
З 1968 года васілёк сіні з'яўляецца нацыянальнай кветкай Эстоніі.
Галерэя
Валошкі ў выяўленчым мастацтве
-
Сяргей Осіпаў. Васількі. 1976 -
Ігар Грабар. Групавы партрэт з васількамі. 1914
Фатаграфіі васількоў
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ а б Лекарственные растения и и их применение. Изд. 5-5, перераб. и доп. «Наука и техника». Мн., 1974. 592 с. с ил. (АН БССР. Ин-т эксперим. ботаники им. В. Ф. Купревича)
- ↑ а б Черепанов С. К., Цвелёв Н. Н., Клоков М. В., Сосновский Д. И. Род 1624. Василёк — Centaurea // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Е. Г. Бобров и С. К. Черепанов. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1963. — Т. XXVIII. — С. 370—579. — 653 с. — 2200 экз.
- ↑ Чорным шрыфтом выдзелены самыя распаўсюджаныя віды
- ↑ База «Расліны Беларусі»
- ↑ Василёк (руск.)
- ↑ а б в Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский…
Літаратура
- Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь / А. И. Киселевский. — Минск: Наука и техника, 1967. — 159 с.
- Лекарственные растения и и их применение. Изд. 5-5, перераб. и доп. «Наука и техника». Мн., 1974. 592 с. с ил. (АН БССР. Ин-т эксперим. ботаники им. В. Ф. Купревича)
- Черепанов С. К., Цвелёв Н. Н., Клоков М. В., Сосновский Д. И. Род 1624. Василёк — Centaurea // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Е. Г. Бобров и С. К. Черепанов. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1963. — Т. XXVIII. — С. 370—579. — 653 с. — 2200 экз.
Спасылкі
- Васілёк: інфармацыя на сайце GRIN
- Васілёк: інфармацыя на сайце «Энцыклапедыя жыцця» (EOL)