Рэплікацыя ДНК

Працэс рэплікацыі: расплеценне двайной спіралі ДНК — сінтэз кампліментарных ланцугоў ДНК-полімеразай — утварэнне дзвюх малекул ДНК з адной.

Рэпліка́цыя (ад лац.: replicatio — паўтарэнне) — працэс самаўзнаўлення макрамалекул нуклеінавых кіслот, які забяспечвае дакладнае капіраванне генетычнай інфармацыі і перадачу яе з пакалення ў пакаленне.

Аснова — ферментатыўны сінтэз ДНК на матрыцы ДНК або РНК на матрыцы РНК. Адзінка — рэплікон — участак генома, што знаходзіцца пад кантролем аднаго пункта пачатку (ініцыяцыі) рэплікацыі.

У працэсе рэплікацыі ДНК акрамя ферментаў (ДНК-полімеразы, ДНК-лігазы, ДНК-метылазы і іншыя) удзельнічаюць бялкі, якія расплятаюць двайную спіраль ДНК, стабілізуюць расплеценыя ўчасткі, прадухіляюць заблытванне малекул.

У бактэрый сінтэз ДНК адбываецца са скорасцю 1 тыс., у эўкарыётаў — каля 100 нуклеатыдаў за секунду, але адначасова ў многіх пунктах адной малекулы; мае паўкансерватыўна характар: пры сінтэзе 2 даччыных малекул кожная ДНК утрымлівае адзін «стары» і адзін «новы» ланцужок.

У арганізме рэплікацыя ДНК — вельмі дакладны працэс — частата памылак, якія прыводзяць да спантанных кропкавых мутацый, не перавышае 10⁻⁹ на 1 нуклеатыд у пакаленне.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).