Бенджамін Раш

Бенджамін Раш
англ.: Benjamin Rush
Дата нараджэння	24 снежня 1745(1745-12-24) ці 7 студзеня 1746(1746-01-07)
Месца нараджэння	Byberry[d], Філадэльфія, Філадэльфія, Пенсільванія, ЗША
Дата смерці	19 красавіка 1813(1813-04-19) (67 гадоў)
Месца смерці	Філадэльфія, Філадэльфія, Пенсільванія, ЗША
Месца пахавання	Christ Church Burial Ground[d]
Грамадзянства	ЗША  Злучанае каралеўства Вялікабрытаніі і Ірландыі
Дзеці:	Рычард Раш
Род дзейнасці	хімік, пісьменнік, псіхіятр, урач, выкладчык універсітэта
Месца працы	Пенсільванскі ўніверсітэт
Альма-матар	Прынстанскі ўніверсітэт Эдынбургскі ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік	John Redman[d], Джозеф Блэк і William Cullen[d]
Вядомы як	падпісант Дэкларацыі незалежнасці, адзін з бацькоў-заснавальнікаў Злучаных Штатаў
Член у	Амерыканскае філасофскае таварыства[d] Баварская акадэмія навук[d] Шведская каралеўская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук[d] Pennsylvania Abolition Society[d] Леапальдзіна[d]
Узнагароды і прэміі	член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук[d]
Подпіс
Бенджамін Раш на Вікісховішчы

Бенджамін Раш (англ.: Benjamin Rush, 4 студзеня 1746 [24 снежня 1745 па старым стылі] — 19 красавіка 1813) — адзін з бацькоў-заснавальнікаў Злучаных Штатаў. Раш быў грамадскім дзеячам у Філадэльфіі, дзе ён быў лекарам, палітыкам, грамадскім дзеячам, педагогам і гуманістам, а таксама заснавальнікам коледжа Дыкінсана ў Карлайле, штат Пенсільванія.

Раш падпісаў Дэкларацыю незалежнасці і прыняў ўдзел у Кантынентальным кангрэсе. Ён служыў у якасці хірурга ў Кантынентальнай арміі. Раш таксама быў прафесарам хіміі, медыцынскай тэорыі і клінічнай практыкі ў універсітэце Пенсільваніі.

Раш быў лідэрам амерыканскай Асветы, і актыўным прыхільнікам амерыканскай рэвалюцыі. Ён быў лідэрам ратыфікацыі Канстытуцыі ў Пенсільваніі ў 1788 годзе. Раш быў прыхільнікам многіх рэформаў, асабліва ў галінах медыцыны і адукацыі. Ён выступаў супраць рабства, за бясплатныя дзяржаўныя школы, за паляпшэнне адукацыі для жанчын і больш асветы для пенітэнцыярнай сістэмы. Як вядучы лекар краіны, Раш аказаў вялікі ўплыў на фарміраванне медыцынскай прафесіі ў ЗША. Як прыхільнік Асветы, Раш імкнуўся да арганізацыі ўсіх медыцынскіх ведаў вакол тлумачальных тэорый, а не на спадзяванне на эмпірычныя метады. Раш сцвярджаў, што хвароба была вынікам дысбалансу ў фізічнай сістэме арганізма і было выклікана непаладкамі ў галаўным мозгу. Яго падыход падрыхтаваў глебу для наступных медыцынскіх даследаванняў, хоць сам Раш не прымаў уздзелу ні ў адным з іх. Раш спрыяў здароўю насельніцтва шляхам прапаганды чыстаты навакольнага асяроддзя і падкрэсліваючы важнасць асабістай і ваеннай гігіены. Яго даследаванне псіхічных захворванняў зрабілі яго адным з заснавальнікаў амерыканскай псіхіятрыі.