Гамбійскі полк

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Гамбійскі полк
Польскі капітан Ян Жалязнік узначальвае патруль 1-га батальёна гамбійскага палка, Бірма, студзень 1945.
Польскі капітан Ян Жалязнік узначальвае патруль 1-га батальёна гамбійскага палка, Бірма, студзень 1945.
Гады існавання 1901—1958
Краіна  Вялікабрытанія
Уваходзіць у Каралеўскія пагранічныя сілы Заходняй Афрыкі
Удзел у Першая сусветная вайна,
Другая сусветная вайна
Палякі, якія ў гады Другой сусветнай служылі ў палку.

Гамбійскі полк (англ.: Gambia Regiment), да 1940 і пасля 1945 года як Гамбійская рота (англ.: Gambia Company) — каланіяльнае воінскае фарміраванне Вялікабрытаніі ў складзе Каралеўскіх заходнеафрыканскіх пагранічных сіл. Былыя байцы падраздзялення сталі асновай пры стварэнні Узброеных Сіл незалежнай Гамбіі[1].

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Першапачаткова падраздзяленне было ротай у складзе сьералеонского батальёна[1][2] колькасцю 120 чалавек. Чвэрць складалі ўраджэнцы Гамбіі, а астатнія былі з Сьера-Леонэ. У 1902 годзе фарміраванне выведзена са складу батальёна. Асабісты склад быў абноўлены за кошт замены сьералеонцаў гамбійцамі[3]. У навабранцы набіралі прадстаўнікоў народаў мандзінка, фульбэ, бамбара[4]. Да 1914 года падраздзяленне павялічылася да 130 чалавек[5].

У міжваенны перыяд рота займалася аховай правапарадку[6]. У 1937 годзе гамбійцы сталі пераможцамі на армейскіх стралковых спаборніцтвах афрыканскіх каланіяльных часцей[7]. У 1940 годзе ў фарміравання з’яўляецца свая футбольная каманда[8].

У пачатку 1940 года падраздзяленне перафармавана ў полк[9]. У 1945 годзе яго скарацілі да роты[1], вярнуўшы ў склад сьерлеонскага батальёна як роту G[2]. На 31 снежня 1957 года колькасць злучэння складала 7 брытанцаў і 161 афрыканец[10]. У 1958 годзе гамбійская рота расфармавана з-за фінансавых цяжкасцяў[1].

Баявы шлях[правіць | правіць зыходнік]

У гады Першай сусветнай вайны гамбійская рота ўдзельнічала ў баях супраць кайзераўскіх войск у Афрыцы. З верасня 1914 года яе байцы змагаліся ў Камеруне[11], дзе вясной 1915 года праявілі сябе пры наступленні на Яўндэ. Тут 3 мая гамбійцы паспяхова ўзялі ўмацаванні праціўніка ў Вумбіягасе[12]. У снежні 1916 года рота накіравана ў Германскую Усходнюю Афрыку. У жніўні 1917 года ўдзельнічала ў баях на Кілва-Кісіванінскім напрамку, у кастрычніку — бітве пры Махіве[13]. У апошнім выпадку гамбійскае падраздзяленне і яго афіцэры змаглі паспяхова адбіць нямецкую атаку ва ўмовах бязладзіцы ў іншых злучэннях[14].

Усяго за перыяд вайны загінула 9 гамбійцаў[15].

У Другой сусветнай воінская часць увайшла ў склад 81-й заходнеафрыканскай дывізіі. 1-ы батальён накіраваны ў Брытанскую Індыю, змагаючыся супраць японцаў. 2-і заставаўся ў тыле на працягу ўсяго канфлікту[1]. У склад злучэння ўваходзяць польскія вайскоўцы.

У студзені 1944 года 1-ы батальён гамбійскага палка адыграў ключавую ролю ў наступленні на даліну Каладан у Бірме[16]. У перыяд з 4 па 15 лютага фарміраванне вяло баі ў раёне аднайменнай вёскі[17]. 23 лютага батальёну ўдалося фарсіраваць раку Пі-Чаун ля Валагана. Неўзабаве гамбійцаў адправілі ў тыл на адпачынак, але 1 сакавіка японскія войскі пачалі контрнаступленне. Батальён неадкладна перакінуты да ўзгорка Пагада, які патрабавалася ўтрымаць любой цаной[18]. 2 сакавіка байцы далі бой праціўніку каля вышыні, але пацярпелі паражэнне і адступілі[19].

5 красавіка гамбійскі полк арганізаваў атаку на японцаў у раёне Мізавы[20]. Пасля некалькіх адступленняў гамбійцы замацаваліся каля Лабавы, дзе 16-17 мая вялі абарончыя баі. Пазней падраздзяленне перакінута на абарону Маудка. З 26 мая 1-ы батальён гамбійскага палка ўтрымліваў паўночны фланг абароны горада[21]. У лістападзе—снежні 1944 года фарміраванне прыняло ўдзел у адваяванні Каладана[22].

Уніформа[правіць | правіць зыходнік]

Парадная форма палка складалася са страявых шорт колеру хакі з чырвонымі фескамі і пунсовых куртак[23]. Курткі мелі жоўтую акантоўку і чырвоныя паясы. У палявых умовах полк першапачаткова насіў фуражкі, але незадоўга да Другой сусветнай вайны перайшоў на капелюшы. Брытанскія афіцэры першапачаткова насілі коркавыя шлемы, але пазней яны таксама перайшлі на капялюшы[24].

Камандзіры[правіць | правіць зыходнік]

  • F. O. Graham (1901—1906)[25]
  • W. C. N. Hastings (1906—1909)[25]
  • R. D. F. Oldman (1909—1910)[25]
  • I. G. Sewell (1910—1911)[25]
  • Herbert Thomas Dobbin (1911—1913)[25]
  • V. B. Thurston (1913—1916)[25]
  • R. Law (1916—1919)[25]
  • H. T. C. Strange (1919—?)[25]
  • T. P. L. Molloy (1932—1938)[26]
  • T. A. Davis (1938—1939)[27]
  • G. Laing (1944)[28]
  • Antony Read (1944—1945)[29]

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

  • Першая сусветная: Афрыканскі медаль за выдатныя заслугі — сяржант-маёр Эбрыма Джалу, сяржант Самба Бах і радавы Салджэн Сідзібі[30].
  • Другая сусветная: Ордэн «За выдатныя заслугі» — падпалкоўнік Энтані Рыд[29], Ваенны крыж — капітан Ян Жалязнік і капітан Дэвід Мантэгю Куксан, Ваенны медаль — капрал Буба Кайта, малодшы капрал Самба Джалоу, малодшы капрал Джалоу Яр’я, радавы Бакары Баян, радавы Камара Кінці, радавы Муса Н’джые і радавы Н’дове Дуду, Ордэн Брытанскай імперыі — маёр Станіслаў Лісецкі, Медаль Брытанскай імперыі — сяржант-маёр Сімба Сэлоу[31].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ а б в г д Hughes and Perfect, p. 74, 80
  2. ↑ а б The Gambia Regiment. Regiments. Архівавана з першакрыніцы 7 October 2007. Праверана 25 March 2017.
  3. ↑ Haywood and Clarke, p. 40
  4. ↑ Haywood and Clarke, p. 11
  5. ↑ Hamilton, p. 25
  6. ↑ Haywood and Clarke, p. 325
  7. ↑ Haywood and Clarke, p. 501
  8. ↑ Gambia - Foundation Dates of Clubs. The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Праверана 15 July 2018.
  9. ↑ Haywood and Clarke, p. 365
  10. ↑ Gambia Regiment(недаступная спасылка). Hansard (27 сакавіка 1958). Архівавана з першакрыніцы 26 сакавіка 2017. Праверана 25 March 2017.
  11. ↑ Gray, p. 485
  12. ↑ Haywood and Clarke, p. 148
  13. ↑ Haywood and Clarke, p. 226
  14. ↑ Haywood and Clarke, pp. 230–233
  15. ↑ The Gambia Company: German Kamerun. The Soldier's Burden. Праверана 11 March 2017.
  16. ↑ Haywood and Clarke, pp. 385–386
  17. ↑ Haywood and Clarke, p. 387
  18. ↑ Haywood and Clarke, p. 393
  19. ↑ Haywood and Clarke, p. 394
  20. ↑ Haywood and Clarke, p. 400
  21. ↑ Haywood and Clarke, p. 406–407
  22. ↑ Haywood and Clarke, pp. 471–472
  23. ↑ Fez: Royal West African Frontier Force. Imperial War Museum. Праверана 20 May 2018.
  24. ↑ Suciu, Peter. Headdress of the Royal West African Frontier Force. MilitarySunHelmets.com (1 кастрычніка 2014). Праверана 20 May 2018.
  25. ↑ а б в г д е ё ж Haywood and Clarke, p. 287
  26. ↑ The Monthly Army List, August 1938. London: HM Stationery Office. 1938. p. 962.
  27. ↑ The Monthly Army List, December 1938. London: HM Stationery Office. 1938. p. 962.
  28. ↑ Hamilton, p. 349
  29. ↑ а б "General Sir Antony Read". The Telegraph. 27 September 2000. Праверана 29 December 2017.
  30. ↑ African DCMs. London Gazette (31 мая 1916). Праверана 7 January 2018.
  31. ↑ Haywood and Clarke, pp. 493–494

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Estep, C. J. (2020). The Empire's Smallest Regiment: The Gambia Company of the West African Frontier Force, 1902-1958 (Unpublished master's thesis). University of Calgary, Calgary, AB.
  • Estep, Charles. (2022). The Empire's Smallest Regiment: The Gambia Company of the West African Frontier Force, 1902-1958. Double Dagger Books.
  • Gray, J. M. (1940). A History of the Gambia. Cambridge: Cambridge University Press (апублікавана 2015).
  • Hamilton, John A. L. (2001). War Bush: 81 (West African) Division in Burma 1943-1945. Norwich: Michael Russell.
  • Haywood, A. (1964). The History of the Royal West African Frontier Force. Aldershot: Wellington Press.
  • Hughes, Arnold (2008). Historical Dictionary of the Gambia. Lanham, Maryland: Scarecrow Press.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Гамбійскі_полк&oldid=4613157"