Гнаявік (род грыбоў)

Гнаявік
Гнаявік белы (Coprinus comatus)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Грыбы Падцарства:  Вышэйшыя грыбы Аддзел:  Базідыяльныя грыбы Пададдзел:  Agaricomycotina Клас:  Агарыкаміцэты Падклас:  Agaricomycetidae Парадак:  Агарыкальныя Сямейства:  Шампіньёнавыя Род:  Гнаявік
Міжнародная навуковая назва
Coprinus Pers. (1797)
Наменклатурны тып
Coprinus comatus (O.F.Mull.) Pers. (1797) — Гнаявік белы
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   5345 EOL   16797 MB   17367

Гнаяві́к, чарнільны грыб, благушка (Coprinus) — род шапкавых базідыяльных грыбоў сямейства Шампіньёнавыя (Agaricaceae), па іншых звестках — Гнаявіковыя (Coprinaceae).

Батанічнае апісанне

Гнаявік белы (Coprinus comatus).Батанічная ілюстрацыя з кнігі Яна Копса «Flora Batava», 1800—1934

Пладовае цела грыба — шапка на ножцы. Шапка дыяметрам 1—14 см, у маладых грыбоў мае яйцападобную ці званочкавую форму, у старых — шыроказваночкавая ці распасцёртая, з прыўзнятым краем, пры адміранні расплываецца ў чарнільна-чорную вадкасць. Колер белы, шэры, жаўтаваты. Часам на шапцы маюцца камякі. Мякаць шапкі тонкая, часам амаль адсутнічае. Пласцінкі свабодныя, спачатку белыя, потым чарнеюць. Споры эліпсоіднай формы, чорныя, непразрыстыя, гладкія ці шыпаватыя. Ножка цыліндрычная, гладкая, звычайна пустацелая.

Распаўсюджанне і экалогія

Сапратрофы на ўгноенай глебе, гноі, гнілой драўніне, раслінных рэштках у лясах, парках, садах, на пашы. Пладовыя целы з’яўляюцца ў ліпені—кастрычніку. Эфемеры — пладовыя целы існуюць некалькі гадзін ці дзён.

Літаратура

• Гапіенка В. С. Гнаявік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 91.
• Сержанина Г. И., Змитрович И. И. Макромицеты. Иллюстрированное пособие для биологов / Под ред. Н. А. Дорожкина. — Мн.: Вышэйшая школа, 1978. — С. 142—144. — 192 с. — 60 000 экз. (руск.)