Катастрофа Юнцзя

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Катастрофа Юнцзя
Краіна
Дата 311
Удзельнік Пяць варвараў[d] і Цзінь
Знішчана Лаян
Карта, на якой намаляваны Пераварот пяці варвараў  (англ.) (бел.

Катастрофа Юнцзя (кіт. трад. 永嘉之乱, спр. 永嘉之亂) адносіцца да падзеі ў кітайскай гісторыі, якая адбылася ў 311 г. н. э. (5-ы год эры Юнцзя праўлення імператара Хуая з Цзінь  (руск.) (бел., адсюль і назва), калі войскі Паўночнай Хань  (руск.) (бел. пад кіраўніцтвам хунну  (руск.) (бел. захапілі і разрабаваў Лаян, сталіцу дынастыі Заходняя Цзінь. Пасля гэтай перамогі армія Хань учыніла разню жыхароў горада, забіўшы наследнага прынца Цзінь, мноства міністраў і больш за 30 000[1] мірных жыхароў. Яны таксама спалілі палацы і раскапалі маўзалеі дынастыі Цзінь. Гэта была ключавая падзея падчас Перавароту пяці варвараў  (англ.) (бел. і пачатку эры Шаснаццаці варварскіх дзяржаў  (руск.) (бел., і яна адыграла важную ролю ў падзенні дынастыі Заходняя Цзінь у 316 г. н.э.

У 1907 годзе Аўрэль Стэйн знайшоў 5 лістоў, напісаных на сагдыйскай мове  (руск.) (бел., вядомых як «Старажытныя лісты» ў закінутай вартавой вежы каля Дуньхуана. Адзін ліст у калекцыі быў напісаны сагдыйцам Нанай-вандакам, адрасаваным сагдыйцам на радзіме ў Самаркандзе, у якім паведамлялася аб масавым паўстанні паўстанцаў хунну супраць іх кітайскіх кіраўнікоў хань з дынастыі Заходняя Цзінь. Далей ён паведаміў сваім людзям, што ўсе сагдыйцы і індыйцы ў кітайскай сталіцы Заходняга Цзінь Лаяне памерлі ад голаду з-за паўстання. Кітайскі імператар хань пакінуў Лаян, калі ён трапіў у аблогу паўстанцаў хунну, і яго палац быў спалены. Нанай-вандак таксама сказаў, што горада Е  (руск.) (бел. больш не існуе, бо паўстанне хунну прывяло да катастрофы для сагдыйскай дыяспары ў Кітаі[2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12].

Катастрофа Юнцзя стала галоўным штуршком для масавай міграцыі і экспансіі ханьцаў на поўдзень Кітая. Многія генеалогіі кланаў прыпісваюць гэтую падзею, у прыватнасці, як прычыну, па якой іх продкі перасяліліся з поўначы ў месцы ў правінцыях Фуцзянь, Гуандун і г.д[13].

Зноскі

  1. ↑ "Volume 102: 劉聰載記". Book of Jin. 648. p. 2659. 曜於是害諸王公及百官已下三萬餘人
  2. ↑ Sims-Williams, N. (December 15, 1985). "ANCIENT LETTERS". Encyclopædia Iranica. Vol. II. Encyclopædia Iranica. pp. 7–9.
  3. ↑ Keramidas, Kimon. SOGDIAN ANCIENT LETTER II. NYU. Telling the Sogdian Story: A Freer/Sackler Digital Exhibition Project.
  4. ↑ The Sogdian Ancient Letters 1, 2, 3, and 5. Silk Road Seattle - University of Washington.
  5. ↑ Norman, Jeremy. Aurel Stein Discovers the Sogdian "Ancient Letters" 313 CE to 314 CE. History of Information.
  6. ↑ Sogdian Ancient Letter No. 3. Reproduced from Susan Whitfield (ed.), The Silk Road: Trade, Travel, War and Faith (2004) p. 248.
  7. ↑ Ancient Letters. THE SOGDIANS Influencers on the Silk Roads. Freer Gallery of Art and Arthur M. Sackler Gallery, Smithsonian Institution..
  8. ↑ Keramidas, Kimon. SOGDIAN ANCIENT LETTER III: LETTER TO NANAIDHAT. NYU. Telling the Sogdian Story: A Freer/Sackler Digital Exhibition Project.
  9. ↑ Sogdian letters. ringmar.net. History of International Relations (5 сакавіка 2021).
  10. ↑ Vaissière, Étienne de la (2005). "CHAPTER TWO ABOUT THE ANCIENT LETTERS". Sogdian Traders: A History. Handbook of Oriental Studies. Section 8 Uralic & Central Asian Studies. Vol. 10. Brill. pp. 43–70. doi:10.1163/9789047406990_005. ISBN 978-90-47-40699-0.
  11. ↑ Vaissière, Étienne de la (2005). "About the Ancient Letters". Sogdian Traders. Brill. pp. 43–70. doi:10.1163/9789047406990_005. ISBN 9789047406990.
  12. ↑ Livšic, Vladimir A. (2009). "SOGDIAN "ANCIENT LETTERS" (II, IV, V)". In Orlov, Andrei; Lourie, Basil (рэд-ры). Symbola Caelestis: Le symbolisme liturgique et paraliturgique dans le monde chrétien. Piscataway: Gorgias Press. p. 344-352. ISBN 9781463222543.
  13. ↑ Zhenhe, Zhou; Lo, Kathy (1991). "Migrations in Chinese History and their Legacy on Chinese Dialects". Journal of Chinese Linguistics Monograph Series (3): 29–49. JSTOR 23827034.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Катастрофа_Юнцзя&oldid=4695609"