Перайсці да зместу

Махамат Дэбі Ітна

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Махамат Ідрыс Дэбі Ітна
фр.: Mahamat Idriss Déby Itno
Часовы прэзідэнт Чада
з 10 кастрычніка 2022
Папярэднік пасада заснавана
ён жа, як старшыня Пераходнага ваеннага савета
Старшыня Пераходнага ваеннага савета
20 красавіка 2021 — 10 кастрычніка 2022
Папярэднік пасада заснавана
Ідрыс Дэбі, як прэзідэнт Чада
Пераемнік пасада скасавана
ён жа, як часовы прэзідэнт
Нараджэнне 4 красавіка 1984(1984-04-04)[1][2] (41 год)
Бацька Ідрыс Дэбі
Жонка Aisha Mahamat Idriss Deby Itno[d]
Партыя
Род войскаў Узброеныя сілы Чада
Званне фельдмаршал[3]
Бітвы Другая грамадзянская вайна ў Чадзе, Чадская інтэрвенцыя ў Паўночнае Малі, Наступленне на поўначы Чада
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Махамат Ідрыс Дэбі Ітна (фр.: Mahamat Idriss Déby Itno; нар. 1 студзеня 1984, Чад) — дзяржаўны і ваенны дзеяч Чада. Старшыня пераходнага ваеннага савета[4], а затым часовы прэзідэнт краіны. Раней быў намеснікам камандуючага ўзброеных сіл падчас чадскай інтэрвенцыі ў Паўночнае Малі. Сын забітага прэзідэнта Чада Ідрыса Дэбі.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Паступіў у Аб’яднаную групу ваенных вучэльняў у Чадзе. Пасля прайшоў навучанне ў Францыі, у ваеннай школе у Экс-ан-Правансе. Па вяртанні працаваў у Службе бяспекі дзяржаўных устаноў на пасадзе намесніка камандзіра групы інфантэрыі. Першы баявы вопыт атрымаў у красавіку 2006 года, калі паўстанцы напалі на сталіцу Чада, а затым удзельнічаў у баявых дзеяннях на ўсходзе краіны разам з генералам Абу Бакрам аль-Саідам, начальнікам жандармерыі. Пасля заканчэння кампаніі Махамату Дэбі было прысвоена званне маёра. Кіраваў войскамі падчас бітвы пры Ам-Даме, дзе атрымаў перамогу над паўстанцамі.

Затым прызначаны камандуючым бранятанкавага падраздзялення. У студзені 2013 года стаў намеснікам камандзіра чадскіх Узброеных Сіл у Малі пад камандаваннем генерала Умара Бікіма. 22 лютага 2013 года кіраваў войскамі ў бітве супраць паўстанцаў у гарах Адрар-Іфарас на поўначы Малі. База паўстанцаў была ліквідавана, вораг панес цяжкія страты, але пры гэтым 26 чадскіх салдат загінулі, у тым ліку Абдэль Азіза Хасана Адама, камадзір спецназа. Махамат узяў на сябе поўнае кіраўніцтва чадскімі войскамі ў Малі і кіраваў аперацыямі супраць паўстанцаў на поўначы[5].

Пасля гібелі бацькі ад рук паўстанцаў «Фронту перамен і згоды ў Чадзе» 20 красавіка 2021 года, камандуючыя ўзброенымі сіламі зрабілі заяву, што выбраны ўрад і парламент Чада распушчаны, створаны пераходны ваенны савет на чале з Махаматам Дэбі, што будзе кіраваць краінай на працягу 18 месяцаў[6].

10 кастрычніка 2022 года пасля «нацыянальнага дыялогу» Дэбі быў прызначаны часовым прэзідэнтам[7][8][9].

9 мая 2024 года перамог на прэзідэнцкіх выбарах[10][11].

Зноскі

  1. ↑ https://presidence.td/portrait/ Праверана 21 красавіка 2021.
  2. ↑ https://www.bbc.com/afrique/region-54538735 Праверана 21 красавіка 2021.
  3. ↑ https://www.avenirguinee.org/comme-son-pere-le-president-tchadien-mahamat-deby-est-eleve-au-rang-de-marechal/ Праверана 10 снежня 2024.
  4. ↑ [1]
  5. ↑ Le général Mahamat Idriss Déby Itno, 29 ans et fils d'idriss Deby, commande la force tchadienne au Mali(недаступная спасылка). bamada.net. Архівавана з першакрыніцы 8 кастрычніка 2013. Праверана 20 чэрвеня 2013 года.
  6. ↑ Chad's President Idriss Déby dies 'in clashes with rebels'. BBC News. Праверана 20 April 2021.
  7. ↑ Ramadane, Mahamat (2 October 2022). "Junta set to stay in power after Chad delays elections by two years". Reuters. N'Djamena. Праверана 20 October 2022.
  8. ↑ Ilunga, Patrick (10 October 2022). "Chadian junta leader Mahamat Deby sworn in as President". The East African. Архівавана з арыгінала 6 чэрвеня 2023. Праверана 20 October 2022.
  9. ↑ "Chad Ruler Raises Hackles with Drawn-Out 'Transition'". Agence France-Presse. Libreville, Gabon. Voice of America. 12 October 2022. Праверана 20 October 2022.
  10. ↑ Chad's military ruler declared winner of presidential election, while opposition disputes the result (англ.). AP News (9 мая 2024). Праверана 12 мая 2024.
  11. ↑ Chad Election Results To Be Announced Ahead Of Schedule (англ.). www.barrons.com. Праверана 12 мая 2024.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Махамат_Дэбі_Ітна&oldid=4916810"