Міхаіл Міхайлавіч Кацюбінскі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Міхаіл Міхайлавіч Кацюбінскі
укр.: Михайло Михайлович Коцюбинський
Асабістыя звесткі
Псеўданімы Захар Козуб і Zakhar Kozub
Дата нараджэння 5 (17) верасня 1864[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 12 (25) красавіка 1913[3] (48 гадоў)
Месца смерці
Пахаванне
Грамадзянства  Расійская імперыя
Жонка Вера Усцімаўна Кацюбінская[d]
Дзеці Юрый Міхайлавіч Кацюбінскі[d], Ірына Міхайлаўна Кацюбінская[d] і Roman Kotsiubynsky[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці драматург, сцэнарыст, пісьменнік
Гады творчасці 18901913
Кірунак проза
Жанр аповесць, апавяданне
Мова твораў украінская
Подпіс Выява аўтографа
kotsubinsky.org
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Міхаіл Міхайлавіч Кацюбінскі (укр.: Михайло Михайлович Коцюбинський; 5 (17) верасня 1864, Вінніца — 12 (25) красавіка 1913, Чарнігаў) — украінскі празаік, драматург, грамадскі дзеяч, кіраўнік Асветы  (руск.) ў Чарнігаве, адзін з актыўных дзеячаў Братэрства тарасаўцаў  (руск.).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Родная сядзіба Кацюбінскага ў Вінніцы, цяпер музей пісьменніка

Міхаіл Кацюбінскі нарадзіўся 17 верасня 1864 года ў Вінніцы. Бацька яго працаваў дробным служачым, піў, з-за чаго часта мяняў працу[5]. Маці, Глікерыя Максімаўна Абаз, вельмі любіла сына, укладвала ў яго ўсю душу.

Напэўна, не ад дабра Кацюбінскія пакінулі Вінніцу і пераехалі жыць у сяло, пасля — у мястэчка Бар. Тут Міхаіла аддалі ў пачатковую школу (1875—1876), дзе ён быў вельмі руплівым вучнем.

Затым вучыўся ў духоўным вучылішчы ў Шаргарадзе і (1876—1880). Тут адбылася падзея, пра які пісьменнік успамінаў з некаторым гумарам. 12-гадовым падлеткам ён закахаўся ў 16-гадовую дзяўчыну, а каб прыцягнуць яе ўвагу, вырашыў стаць «вялікім чалавекам» і накінуўся на кнігі. Творы Т. Шаўчэнкі, Марко Ваўчок зрабілі на Міхаіла такое моцнае ўражанне, што ён і сам захацеў стаць пісьменнікам. Пасля заканчэння Шаргарадскай семінарыі ў 1880 Міхаіл Кацюбінскі паехаў у Камянец-Падольскага, маючы намер вучыцца ва ўніверсітэце, але гэтая мара не спраўдзілася. У 1881 сям’я Кацюбінскага, якая некаторы час пераязджала з месца на месца, вярнулася ў Вінніцу. З-за цяжкага матэрыяльнага становішча сям’і юнаку не ўдалося працягнуць адукацыю: маці аслепла, а пасля, у 1886 годзе, памёр бацька. Адказнасць за досыць вялікую сям’ю (4 чалавекі) легла на плечы Міхаіла. У 1886—1889 ён дае прыватныя ўрокі і працягвае вучыцца самастойна, а ў 1891-м, здаўшы экзамен экстэрнам пры Вінніцкім рэальным вучылішчы на народнага настаўніка, працуе рэпетытарам.

Зноскі

  1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  2. а б Коцюбинский Михаил Михайлович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  3. метрычная кніга
  4. https://dlibra.kul.pl/dlibra/publication/66706/edition/62238/content
  5. Наталія Ракицька. Великий сонцелюб Архівавана 16 лістапада 2012. (руск.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Енциклопедія «Черкащина». Упорядник Віктор Жадько.- К.,2010.-С.470.
  • Балабко О. В. Синьйор Ніколо й синьйор Мікеле: Рим Гоголя й Капрі Коцюбинського: Есеї. ;— К.: Факт, 2006. — 248 с.:іл.
  • Балабко О. В. Мальви у Вічному місті: Стежками українців у світах: Есеї, нариси, зарисовки. ;— К.: Фенікс, 2006. — 348 с.:іл.
  • Жадько В. ;О. ;Український некрополь.-К.,2005.-С.207.
  • Л. Старицкая-Черняховская  (руск.). М. ;М. ;Коцюбинскій (Опыт критическаго очерка). Кіевъ 1906
  • С. Єфремов  (руск.). Михайло Коцюбинський. Київ-Ляйпціґ 1920
  • Спогади і розповіді про М. ;М. ;Коцюбинського. ;— К.: Дніпро, 1965. ;— 201 с.
  • Горький М., М. ;М. ;Коцюбинский (некролог). ;— «Вестник Европы», 1913.
  • Горький М., М. ;М. ;Коцюбинский. Собр. соч., т. XVI, Гиз, М. — Л., 1924.
  • Горький М., Предисловие к берлинскому изданию рассказов М. Коцюбинского. ;— Берлин, 1923.
  • Джонсон И., Украинский беллетрист. ;— «Образование», 1906.
  • Ілюченко Г. М.Коцюбинський у Житомирі. Спогади про Михайла Коцюбинського, у кн..: Твори в двох томах, Т. 2, К.: Дніпро, 1966.
  • Козуб С., Молодий Коцюбинський. ;— «Книгоспілка», 1927.
  • Коряк В., Поет української інтелігенції М. Коцюбинський. ;— «Книгоспілка», 1923.
  • Лакиза І., М. Коцюбинський. ;— «Книгоспілка», 1929.
  • Лебідь Ан., Нотатки до біографії М. Коцюбинського. ;— «Книгоспілка», 1928.
  • Коцюбинський М. Свет и тени русской жизни.(статті з газети «Волинь») Твори: В 4-х т. Т. 4 / Статті та нариси/ Упор. і приміт. М. Грицюти. ;— К.: Дніпро, 1985.
  • Коцюбинський М., Твори в семи томах. ;— К.: Наукова думка, 1973—1975.
  • Коцюбинський М., Твори, 7 тт. ; — ДВУ, Харків; Твори, 9 тт. ;— «Книгоспілка» (с вступительными статьями, примечаниями и вариантами), там же полная библиография работ о жизни и творчестве Коцюбинского. На русском яз.
  • Поліщук Я. I ката, і героя він любив… МИХАЙЛО КОЦЮБИНСЬКИЙ. Літературний портрет / Ярослав Поліщук. ;— К. : Видавничий центр «Академія»  (укр.), 2010. ;— 304 с.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]