Пангенезіс

Схема пангенезіса

Панге́незіс — гіпотэза Ч. Дарвіна (1868) аб механізме ўзнаўлення ў патомстве прыкмет папярэдніх пакаленняў. Яе сутнасць у тым, што ўсе клеткі арганізма вылучаюць найдрабнейшыя часцінкі (зародкі) — гемулы, якія збіраюцца ў палавых органах і ўтвараюць палавя клеткі, за кошт чаго і адбываецца перадача ў спадчыну прыкмет, ут.л. і зноў набытых. Гэтай гіпотэзай Дарвін карыстаўся пры тлумачэнні з'явы размнажэння (палавога і бясполага) і рэгенерацыі.

У 1871 годзе англійскі вучоны Ф. Гальтан эксперыментальна даказаў неабгрунтаванасць гіпотэзы пангенезіса.

Прынцыпова іншыю тэорыю, унутрыклетачнага пангенезіса, прапанаваў Г. дэ Фрыз (1889), паводле якой у ядры клеткі знаходзяцца «пангены», якія вызначаюць усе прыкметы арганізма; у пратаплазму выходзяць толькі тыя «пангены», якія вызначаюць тып клетак.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12).