Пераклад

	Мовазнаўства
	Тэарэтычная лінгвістыка
	Фаналогія Марфалогія Сінтаксіс Семантыка (+лексічная) Прагматыка Кагнітыўная лінгвістыка Генератыўная лінгвістыка
	Дэскрыптыўная лінгвістыка
	Антрапалагічная лінгвістыка Эвалюцыйная лінгвістыка (параўнальна-гістарычнае; мовазнаўства, этымалогія) Фанетыка Сацыялінгвістыка
	Прыкладная лінгвістыка
	Камп'ютарная лінгвістыка Фарэнсіка Засваенне мовы Language assessment Language development Прэскрыптывізм Антрапалагічная лінгвістыка Нейралінгвістыка Псіхалінгвістыка Стылістыка Антрапалагічная лінгвістыка
	Астатняе
	Пісьменства Дэшыфроўка Тыпалогія Гісторыя лінгвістыкі Спіс лінгвістаў Мовы свету Нявырашаныя праблемы
	Партал:Лінгвістыка
	Г; Р; П;

Пераклад — дзейнасць па сэнсавай інтэрпрэтацыі тэксту на адной мове і па стварэнні новага, эквівалентнага тэксту на іншай мове. Не гледзячы на тое, што разуменне іншых моў мела месца і да з'яўлення пісьма, перакладніцкая дзейнасць распачалася са з'яўленнем пісьмовай літаратуры. Гэтак, вядомы няпоўны пераклад шумерскага Эпаса пра Гільгамеша (к. 2000 да н.э.) на мовы Паўднёва-Заходняй Азіі, выкананы ў другім тысячагоддзі да нашай эры^[1].

Мэтай перакладу з'яўляецца ўсталяванне адносін эквівалентнасці паміж зыходным і перакладным тэкстам (для таго, каб абодвы тэксты неслі ў сабе аднолькавы сэнс). Гэтыя абмежаванні ўключаюць кантэкст, правілы граматыкі зыходнай мовы, традыцыі пісьма, яго ідыёмы і г. д.

Пры перакладзе з адной мовы на другую заўсёды існуе рызыка таго, што ідыёмы перацякуць у недарэчнай форме ў выніковую мову. У той жа час, калькаванне і запазычванне словаў можа ўзбагаціць мову, на якую перакладаецца тэкст. Сапраўды, перакладанне і дапамагала ў фарміраванні моў, на якія ажыццяўляліся пераклады^[2].

З узрастаннем патрэбнасцей бізнесу, пасля Індустрыяльнай рэвалюцыі, задачы па перакладзе былі фармалізаваныя — гэтак паўсталі асобныя перакладніцкія школы і спецыялізаваныя асацыяцыі^[3].

Першапачаткова пераклад выконваўся выключна чалавекам, але з-за працаёмкасці працэсу перакладу ў 1940-х гадах перад інжынерамі паўстала задача аўтаматызацыі перакладніцкага працэсу (машынны пераклад), або прынамсі дапамогі ў перакладзе (аўтаматызаваны пераклад)^[4]. З развіццём Інтэрнэту паўстаў цэлы рынак перакладніцкіх паслуг, а таксама пачалося развіццё моўнай лакалізацыі^[5].

Сістэматычным даследваннем тэорыі і практыкі перакладаў займаецца перакладазнаўства.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

↑ J.M. Cohen, "Translation", Encyclopedia Americana, 1986, vol. 27, p. 12.
↑ Christopher Kasparek, "The Translator's Endless Toil", The Polish Review, vol. XXVIII, no. 2, 1983, pp. 84-87.
↑ Andrew Wilson, Translators on Translating: Inside the Invisible Art, Vancouver, CCSP Press, 2009.
↑ W.J. Hutchins, Early Years in Machine Translation: Memoirs and Biographies of Pioneers, Amsterdam, John Benjamins, 2000.
↑ M. Snell-Hornby, The Turns of Translation Studies: New Paradigms or Shifting Viewpoints?, Philadelphia, John Benjamins, 2006, p. 133.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Bassnett S., Lefevere A. Constructing cultures: essays on literary translation. Clevedon: Multilingual Matters, 1998

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Міжнародная федэрацыя перакладчыкаў

[1] J.M. Cohen, "Translation", Encyclopedia Americana, 1986, vol. 27, p. 12.

[2] Christopher Kasparek, "The Translator's Endless Toil", The Polish Review, vol. XXVIII, no. 2, 1983, pp. 84-87.

[3] Andrew Wilson, Translators on Translating: Inside the Invisible Art, Vancouver, CCSP Press, 2009.

[4] W.J. Hutchins, Early Years in Machine Translation: Memoirs and Biographies of Pioneers, Amsterdam, John Benjamins, 2000.

[5] M. Snell-Hornby, The Turns of Translation Studies: New Paradigms or Shifting Viewpoints?, Philadelphia, John Benjamins, 2006, p. 133.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]