Пірыдзін

Пірыдзін
[[Выява:{{{карцінка 3D}}}|200px|Пірыдзін]]
Агульныя
Сістэматычнае найменне	Пірыдзін
Хім. формула	C5H5N
Фізічныя ўласцівасці
Малярная маса	79,101 г/моль
Шчыльнасць	0,9819 г/см³
Тэрмічныя ўласцівасці
Тэмпература плаўлення	−41,6 °C °C
Тэмпература кіпення	115,4 °C °C
Класіфікацыя
Рэг. нумар CAS	110-86-1
PubChem	1049
Рэг. нумар EINECS	203-809-9
SMILES	c1ncccc1
RTECS	UR8400000
ChemSpider	1020
Бяспека
ЛД50	891 мг/кг (мышы, аральна) мг/кг
Таксічнасць	Таксічны

Пірыдзі́н — гетэраараматычнае злучэнне.

Пірыдзін і яго вытворныя — аснова пашыраных у прыродзе пірыдзінавых алкалоідаў (напрыклад, анабазіну, нікаціну) і многіх біялагічна важных злучэнняў (напрыклад, пірыдаксіну).

Уласцівасці

Бясколерная вадкасць з непрыемным пахам, t_кіп 115,4 °C, шчыльнасць 981,9 кг/м³. Змешваецца з вадой і большасцю арганічных растваральнікаў. Слабая аснова. З неарганічнымі кіслотамі ўтварае ўстойлівыя солі, з галагенідамі металаў, аксідамі серы (SO₂, SO₃), бромам, вадой — комплексныя злучэнні.

Атрымліваюць пераважна з каменнавугальнай смалы, у якой доля пірыдзіну каля 0,08 %.

Выкарыстоўваюць у сінтэзе лекавых сродкаў, фарбавальнікаў, інсектыцыдаў, як растваральнік, у тым ліку для многіх неарганічных солей.

Таксічны. ГДК пары пірыдзіну ў паветры ~ 5 мг/м³. Пиридин таксічны, дзейнічае на нервовую сістэму, скуру. Па некаторых дадзеных, пиридин выклікае імпатэнцыю і бясплоддзе ў мужчын.

Адзін чалавек памёр пасля выпадковага прыёму паўшклянкі пиридина.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 12: Палікрат — Праметэй. — 576 с. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12), ISBN 985-11-0035-8.